Między strategią a przypadkiem – postrzeganie karier przez młodych pracowników

• Authors: Aleksandra Piekarska

Title variants

Między strategią a przypadkiem – postrzeganie karier przez młodych pracowników

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autorka podejmuje rozważania dotyczące roli karier nieliniowych w początkowym okresie życia zawodowego człowieka. Kariery nieliniowe nie przebiegają systematycznie i w jednolitych sferach działalności zawodowej, ich przebieg nie jest więc łatwy do przewidzenia. Tego typu kariery wpisują się w przestrzeń współczesnego globalnego rynku pracy i stanowią rozwiązania pozwalające na dostosowywanie się do płynnej rzeczywistości. Podstawowe zagadnienia stawiane przez autorkę dotyczą tego, czy realizowane kariery nieliniowe przez młodzież i młodych dorosłych: 1) są postrzegane jako sposób na eksplorację; 2) są wykorzystywane do budowania portfela doświadczeń zawodowych przez młodych ludzi; 3) na ile są świadomie planowane, a na ile są wynikiem przypadku lub przymusu ekonomicznego; 4) jaki jest stosunek młodych ludzi do nieliniowego charakteru kariery, czy tego rodzaju ścieżka zawodowa jest uznawana jako zwiększająca szanse na rynku pracy, czy wręcz przeciwnie. Rozważania literaturowe zamieszczone w pierwszej części artykułu zostały wsparte wynikami badań ankietowych przeprowadzonych wśród 162 studentów studiów niestacjonarnych. Punktem wyjścia prezentowanych badań są wyniki wcześniejszych analiz eksploracyjnych, które pozwoliły na wyodrębnienie dwóch głównych modeli karier nieliniowych. Wyodrębnione modele są wykorzystane w badaniach prezentowanych w artykule do określenia typów karier respondentów oraz ich oceny przez badanych pod względem między innymi przydatności na rynku pracy. Przebieg karier respondentów jest analizowany także pod kątem intencjonalności podejmowanych działań związanych z pracą w kontekście zarządzania własną karierą.

EN

In this article, the author considers the role of non-linear careers in the initial period of professional life. The non-linear careers are defined as not systematic and not always foreseeable path, which do not run through homogenous spheres of professional activity but fit well into the space of contemporary, global labour market and provide solutions to adapt to liquid modern reality. The basic issues, faced by the author, are non-linear careers seen as a means of exploration and used to build a portfolio of professional experiences by young people if they are implemented. Are they deliberately planned or are they the result of economic pressure. What is the attitude of youth and young adults to the non-linear character of the career, whether this kind of career path is considered to increase the chances on the labour market or not? The reflections are supported by the analysis of the results of survey conducted among non-stationary students. The starting point of the presen­ted research is the results of earlier exploratory analyses conducted by the author. This allowed to distinguish two main models of nonlinear careers: first model in which is used unrelated knowledge and skills and the second based on a single core competence which is used in various sectors. Isolated models are used in the research presented in the article to determine the type of career of the respondents. The career path of the respondents is also analysed in terms of the intention of the occupational activities undertaken as part of career management.

Keywords

PL

kariera zawodowa; młodzież; młodzi dorośli; zarządzanie karierą; planowanie kariery; kariera zawodowa; młodzież; młodzi dorośli; zarządzanie karierą; planowanie kariery

EN

career; youth; young adults; career management; career planning

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2017
• Issue: 61
• Pages: 43-60

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Aleksandra Piekarska

References

• Balcerowicz-Szkutnik M. (2015), Wpływ procesów globalizacyjnych na kondycję rynku pracy w wybranych państwach UE, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• Bańka A. (2007), Globalizacja pracy i kariery a procesy identyfikacji społecznej i indywidualnej, [w:] M. Górnik-Durose, B. Kożusznik (red.), Perspektywy psychologii pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Barańska M. (2016), Wolontariat w planowaniu kariery, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Bauman Z. (2006), Płynna nowoczesność, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Bohdziewicz P. (2010), Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, IPiSS, nr 3–4.
• Brynjolfsson E., McAfee A. (2015), Wyścig z maszynami, Kurhaus Publishing, Warszawa.
• Cybal-Michalska A. (2014), Młodzież akademicka a kariera zawodowa, Impuls, Kraków.
• Domecka M., Mrozowicki A. (2008), Robotnicy i ludzie biznesu. Wzory karier zawodowych a zmiana społeczna w Polsce, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. IV, nr 1.
• Drucker P. F. (2000), Zarządzanie w XXI wieku, Muza S.A., Warszawa.
• Erikson E. H. (2004), Tożsamość a cykl życia, Zysk i S-ka, Poznań.
• Grycuk A. (2013), Najważniejsze tendencje na rynku pracy w krajach rozwiniętych, „Studia BAS”, nr 4 (36).
• Gurba E. (2003), Wczesna dorosłość, [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, PWN, Warszawa.
• GUS (2017), Aktywność ekonomiczna ludności III kwartał 2016, Warszawa.
• Jakimiuk B. (2016), Proces budowania kariery zawodowej, [w:] D. Kukla, W. Duda (red.), Poradnictwo zawodowe. Rozwój zawodowy w ujęciu przekrojowym, Difin, Warszawa.
• Jelonek M. (2015), Młodzi na rynku pracy. Polityka publiczna wobec wyzwań związanych z poprawą sytuacji zawodowej osób młodych, [w:] J. Górniak, Polski rynek pracy. Wyzwania i kierunki działań. Na podstawie badań Bilansu Kapitału Ludzkiego 2010–2015, Wydawnictwo Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa–Kraków.
• Krause E. (2012), Rozwój kariery zawodowej studentów. Kontekst i dokonania, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Kwiatkowski S. (2001), Bogactwo z wiedzy, [w:] A. Kukliński (red.), Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwanie dla Polski XXI w., KBN, Warszawa.
• Leszkowicz-Baczyński J. (2017), Systemowe wymogi, indywidualne koszty. Praca poza formalnym zatrudnieniem absolwentów Uniwersytetu Zielonogórskiego, [w:] E. Kolasińska, J. Róg-Ilnicka, A. Mrozowicki (red.), Praca w XXI wieku. Wymiary formalne i nieformalne, Katedra, Gdańsk.
• Mądrzycki T. (2002), Osobowość jako system tworzący i realizujący plany, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Piekarska A. (2008), Nowe strategie zawodowe – charakterystyka karier nieliniowych, [w:] A. Stankiewicz-Mróz, J. Lendzion (red.), Wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi w sytuacji przemian na rynku pracy, Media Press, Łódź.
• Piorunek M. (2016), Refleksje o (nie)planowaniu biografii zawodowej, [w:] V. Drabik-Podgórna, M. Podgórny (red.), Zawód czy kompetencje? Wymagania rynku pracy a wspieranie rozwoju kariery, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Prokurat S. (2016), Praca 2.0. Nie ukryjesz się przed rewolucją rynku pracy, Helion, Gliwice.
• Słomczyński K. (2007), Wprowadzenie. Kariera i sukces jako przedmiot badań socjologicznych, [w:] K. M. Słomczyński (red.), Kariera i sukces, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, IFiS PAN, Zielona Góra–Warszawa.
• Stachowiak J. (2014), O koncepcji nowego ducha kapitalizmu w ujęciu Luca Boltanskiego i Ève Chiapello, „Przegląd Socjologiczny”, T. 63 (LXIII), nr 4.
• Rifkin J. (2003), Wiek dostępu. Nowa kultura kapitalizmu, w której płaci się za każdą chwilę życia, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
• Rokicka E. (1995), Wzory karier kierowniczych w gospodarce państwowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Skórska A. (2016), Rynek pracy. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Stolarska M. (1998), Inżynier – Menedżer. Zawód, system kształcenia, kariera zawodowa (Studium porównawcze w Polsce i Francji), Politechnika Łódzka, „Zeszyty Naukowe”, nr 805, Rozprawy Naukowe, z. 253.
• Suchar M. (2010), Modele karier. Przewidywanie kolejnego kroku, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Szaban J. (2016), Rynek pracy w Polsce i w Unii Europejskiej, Difin, Warszawa.
• Sztompka P. (2016), Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Znak, Kraków.
• Turska E. (2014), Kapitał kariery ludzi młodych. Uwarunkowania i konsekwencje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Walczak-Duraj D. (2011), Procesy przewartościowania prac. Główne uwarunkowania i tendencje, [w:] D. Walczak-Duraj (red.), Przemiany pracy, postaw i ról zawodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Zacher L. (2008), Ambiwalentność rozwoju. Od społeczeństwa przemysłowego do informacyjnego, [w:] A. Siwik, L. Haber (red.) Od robotnika do internauty. W kierunku społeczeństwa informacyjnego, Wydawnictwo AGH, Kraków.
• Zając M. (2015), Zarządzanie rozwojem zawodowym oraz własną karierą wobec wyzwań rynku pracy, [w:] W. Duda, D. Kukla (red.), Współczesne uwarunkowania rynku pracy, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.61.03