W stronę socjologii artystki

• Authors: Ewelina Wejbert-Wąsiewicz

Title variants

W stronę socjologii artystki

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest szkicem odwołującym się do płaszczyzny socjologii kultury i sztuki, historii sztuki. Materiał źródłowy stanowiły różnego rodzaju studia i teksty: opracowania historyczne, artykuły naukowe, wystawy malarstwa i albumy, recenzje, biografie. Celem artykułu jest analiza funkcjonowania artystek z Europy w polu sztuki w przeszłości i współcześnie na przykładzie literatury i sztuk plastycznych. Tekst ma charakter szkicu, dotyczy socjologii artystki, w tym powiązań sztuki i feminizmu. W rozważaniach zwrócono szczególną uwagę na kwestię roli społeczno-kulturowej kobiet, zwłaszcza w aspekcie autonomii, autorytetu i zobowiązań.

EN

The article is referring to the sociology of culture and art, history of art. The source material were all sorts of studies and texts: historical development, scientific articles, an exhibition of paintings and albums, reviews, biographies. This article aims is to describe and analyze the functioning of the artists-women in the past and contemporary in the field of art as examples the fine arts and literature. The text has a character of sketch, which is about the relationship of art and feminism. Foremost important aspect that remains the issue of women’s socio-cultural role, especially in terms of autonomy, authority, obligations.

Keywords

PL

socjologia artystki; sztuka; literatura; kobiety; feminizm; socjologia artystki; sztuka; literatura; kobiety; feminizm

EN

art.; literacy; women; sociology of artist-woman

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2018
• Issue: 66
• Pages: 11-31

Dates

published

2018-09-30

Contributors

author

Ewelina Wejbert-Wąsiewicz

References

• Badinter E. (1998), Historia miłości macierzyńskiej, tłum. K. Choiński, Volumen, Warszawa.
• Baigell R. (2001), Peeling, Potatoes, Painting Pictures: Women Artists in Post-Soviet Russia. Estonia and Latvia: The First Decade, The Jane Voorhees Zimmer Art Museum, New Brunswick.
• Baker E. (2015). From 1971: Sexual Art-Politics, http://www.artnews.com/2015/06/02/sexual-art-politics/ [dostęp 02.01.2017].
• Batowski Z. (1951), Malarki Stanisława Augusta, Ossolineum, Kraków.
• Becker H. (1982), Art Worlds, University of California Press, Berkeley – Los Angeles – London.
• Borkowska G. (2001), Metafora drożdży. Co to jest literatura/poezja kobieca?, [w:] A. Nasiłowska (red.), Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców, IBL PAN, Warszawa, s. 65–76.
• Borkowska G., Sikorska L. (red.) (2000), Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, IBL PAN, Warszawa.
• Budrowska B. (2000), Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Kraków.
• Budrowska B., Duch D., Titkow A. (2003), Nieodpłatna praca kobiet: mity, realia, perspektywy, IFiS PAN, Warszawa.
• Chadwick W. (1991), Women, Art, and Society, Thames and Hudson, New York.
• Chutnik S. (2017), „Sztuka Matek” i „Zapisane w ciele” jako przykłady wystaw feministyczno-macierzyńskich, „Sztuka i Dokumentacja”, nr 15, s. 126–133.
• Cyranowicz M., Mueller J., Radczyńska J. (red.) (2009), Solistki. Antologia poezji kobiet (1989–2009), SDK, Warszawa.
• Czajkowska I. (2004), Sztuka kobiet jako zjawisko społeczne, „Kobieta i Biznes. Akademicko-Gospodarcze Forum”, nr 1–4, s. 12–16.
• Czapliński P. (2004), Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Desperak I., Sikorska-Kowalska M., Matuszak G. (2009), Emancypantki, włókniarki i ich bohaterki. Znikające kobiety, czyli białe plamy naszej historii, Omega Praxis, Pabianice.
• Duch-Krzystoszek D. (2007), Kto rządzi w rodzinie. Socjologiczna analiza relacji w małżeństwie, IFiS PAN, Warszawa.
• Fik I. (1939), Dwadzieścia lat literatury polskiej (1918–1939), Czytelnik, Kraków.
• Filipiak I. (2007), Obszary odmienności. Rzecz o Marii Komornickiej, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Frąckowiak-Sochańska M. (2011), Postawy polskich kobiet wobec feminizmu. O samoograniczającej się świadomości feministycznej kobiet, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 39, s. 149–170.
• Galant A. (2011), W instytucjach… Na marginesie literackiej aktywności autorek najmłodszych, [w:] D. Nowacki, K. Uniłowski (red.), Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989–2009, Wydawnictwo UŚ, Katowice, s. 247–256.
• Golczyńska-Grondas A., Dunajew-Tarnowska Ł. (2006) (red.), Metoda biograficzna w doradztwie zawodowym i pracy socjalnej, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
• Golka M. (1995), Socjologia artysty, Ars Nova, Poznań.
• Gołaszewska M. (1972), Kim jest artysta, WSiP, Warszawa.
• Graczyk E., Graban-Pomirska M., Cierzan K., Biczkowska P. (2011), Dwudziestolecie mniej znane. O kobietach piszących w latach 1918–1939, Libron, Kraków.
• Gray S. E. (2009), The Dictionary of British Women Artists, Lutterworth Press, London.
• Grądziel-Wójcik J., Kwiatkowska A., Marzec L. (red.) (2015), Twórczość niepozorna. Szkice o literaturze, Wyd. Pasaże, Poznań.
• Gromada A,. Budacz G., Kawalerowicz J., Walewska A., Marne szanse na awanse. Raport z badania na temat obecności kobiet na uczelniach artystycznych, http://katarzynakozyrafo­undation.pl/projekty/badanie-dotyczace-obecnosci-kobiet-w-srodowisku-panstwowych-wyzszych-uczelni-artystycznych-w-polsce [dostęp 16.07.2018].
• Heinich N. (2007), Być artystą. Rzecz o przekształceniach statusu malarzy i rzeźbiarzy, tłum. L. Mazur, Vizja Press&it, Warszawa.
• Hurnikowa E., Wypych-Gawrońska A. (red.) (2005), Czytanie Dwudziestolecia, AJD, Częstochowa.
• Iwasiów I. (2008), Być kobietą. Literatura feministyczna w Polsce, http://www.instytutksiazki.pl/pl,ik,site,8,8,1.php [dostęp 05.10.2011].
• Iwasiów I. (2011), Pisarstwo kobiet pomiędzy dwoma dwudziestoleciami, Universitas, Kraków.
• Jakubowska A. (2011), Artystki polskie, PWN, Warszawa.
• Jakubowska A. (2017), Historia wystaw sztuki kobiet w Polsce, „Sztuka i Dokumentacja”, nr 15, s. 142–144.
• Janion M. (1996), Kobiety i duch inności, Sic!, Warszawa.
• Kasperowicz R., Wolicka W. (red.) (2005), Biografia. Historiografia dawniej i dziś. Biografia nowoczesna, nowoczesność biografii, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Kłoskowska A. (1973), Społeczne ramy kultury, PWN, Warszawa.
• Kowalczyk I. (2010), Matki-Polki, Chłopcy i Cyborgi… Sztuka i feminizm w Polsce, GM Arsenał, Poznań.
• Kowalczykowa A. (2008), Świadectwo autoportretu, PAN, Warszawa.
• Lapierre A. (2002), Artemizja, tłum. S. Kroszczyński, Rebis, Poznań.
• Legeżyńska A. (2009), Od kochanki do psalmistki… Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Magnone L. (2011), Konopnicka. Lustra i symptomy, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Malinowska E. (2001), Kobiety i Feminizm, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 21–38.
• Morawińska A. (1991), Artystki polskie. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa.
• Mrozik A. (2012), Feminokracja? Recepcja polskiej prozy po 1989 roku, http://www.badanialiter­ackie.pl/zaangazowana/Literatura_093-107.pdf [dostęp 02.10.2013].
• Mucha J. (2012), On the Sociology of Women and Women in Sociology, „Studia AGH”, nr 11, s. 35–44, http://dx.doi.org/10.7494/human.2012.11.2.35 [dostęp 02.11.2015].
• Nasiłowska A. (red.) (2001), Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców, IBL PAN, Warszawa.
• Nochlin L. (2007), Dlaczego nie było wielkich artystek?, http://www.unigender.org/?page=biezacy&issue=02&article=07 [dostęp 05.10.2010].
• Okońska A. (1976), Artystki polskie, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Okońska A. (1981), Żywoty pań malujących, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Osęka A. (1987), Mitologie artysty, PWN, Warszawa.
• Osiatyński W. (2009), A czy ty jesteś feministą?, http://wyborcza.pl/1,82949,6737623,A_czy_ty_jestes_feminista_.html [dostęp 01.01.2010].
• Pierzchalski F., Smyczyńska K., Gębarowska K., Szatlach M. (2011), Feminizm po polsku, Elipsa, Bydgoszcz.
• Piotr C. (2012), Pokolenie Ikea, Novae Res, Gdynia.
• Pollock G. (1999), Differencing the Canon: Feminist Desire and the Writing of Art’s Histories, Routledge, New York.
• Poprzęcka M. (1991), Inne? Kobiety i historia sztuki, [w:] Artystki polskie. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa, s. 17–19.
• Poprzęcka M. (1996), Boznańska i inne, [w:] A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Kobieta i kultura. Kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim. Zbiór studiów, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 189–207.
• Reckitt H. (2001), Art and Feminism, Phaidon, London.
• Reilly M. (2015), Taking the Measure: Facts, Figures and Fixes, http://www.artnews.com/2015/05/26/taking-the-measure-of-sexism-facts-figures-and-fixes/ [dostęp 05.02.2017].
• Rich A. (2000), Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, tłum. J. Mizie­lińska, Sic!, Warszawa.
• Smolka I. (1997), Lęki, ucieczki, akceptacje. Dziewięć światów. Współczesne poetki polskie, IBL, Warszawa.
• Sosnowska J. (2003), Poza kanonem. Sztuka polskich artystek 1880–1939, Instytut Sztuki PAN, Warszawa.
• Sułkowski B. (2011), Społeczne ramy kultury czterdzieści lat później. Pięć modeli komunikacji kulturowej, „Kultura i Społeczeństwo”, t. LV (2–30), s. 5–35.
• Sutherland A. (1981), Women Artists, 1550–1950, Alfred A. Knopf, New York.
• Szczuka K. (2008), Rewolucja jest kobietą, http://www.polityka.pl/kultura/276030,1,rewolucja-jest-kobieta.read [dostęp 22.10.2010].
• Ślęczka K. (1999), Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu, Wyd. Książnica, Katowice.
• Toniak E. (1992), Tylko nie feminizm. O pierwszej powojennej wystawie polskich artystek, [w:] S. Walczewska (red.), Głos mają kobiety, eFKa, Kraków, s. 106–118.
• Toniak E. (2008), Olbrzymki: kobiety i socrealizm, Ha art!, Warszawa.
• Toniak E. (2010), Kobiety i sztuka około 1960 roku: Jestem artystką, we wszystkim, co niepotrzebne, Neriton, Warszawa.
• Wallis A. (1962), Niektóre zagadnienia socjologiczne środowiska plastyków, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 153–183.
• Wallis M. (1966), Autoportret, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2007), Macierzyństwo a aborcja – społeczny obraz sztuki kobiet, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 32, s. 75–92.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2009a), Kim jest artysta?, „Dwumiesięcznik społeczno-polityczny. Realia i co dalej…”, nr 3 (12), s. 122–132.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2009b), Rola artysty w społeczeństwie, „Dwumiesięcznik społeczno-polityczny. Realia i co dalej…”, nr 4 (13), s. 109–120.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2014), Anarchia w sztuce kobiet na przykładzie wystawy „Sztuka Matek”, [w:] M. Jeziński, Ł. Wojtkowski (red.), Sztuka i polityka. Sztuki wizualne, Wydawnictwo UMK, Toruń, s. 23–38.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2014), Emocje w sztuce kobiet (na przykładzie prac polskich plastyczek współczesnych), [w:] K. Konecki, B. Pawłowska (red.), Emocje w życiu codziennym, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 111–124.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2015), Edukacja – emancypacja – emigracja. Sytuacja polskich artystek na przełomie XIX/XX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 52, s. 103–124.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2017), Feminizm w literaturze polskiej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio L. Artes, nr 2, s. 97–109.
• Wierzbicka A. (2012), „Jak tu nie być feministą?”. O zapomnianych malarkach polskich w Paryżu w latach 1900–1914, „Archiwum Emigracji. Studia – Szkice– Dokumenty”, nr 1–2, s. 45–68; http://dx.doi.org/10.12775/AE.2012.004 [dostęp 22.11.2014].
• Witkiewicz S. I. (1974), 622 upadki Bunga, PIW, Warszawa.
• Woolf V. (1997), Własny pokój, tłum. A. Graff, Wyd. Sic!, Warszawa.
• Yablonskaya M. N. (1990), Women Artists of Russia’s New Age 1900–1935, Rizzoli, New York.
• Zientara M. (2009), Artystki polskie i ich sztuka, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Histo­rycznego Miasta Krakowa”, nr 27, s. 257–290.
• Zimnica-Kuzioła E. (2017), Krytyka teatralna – pomiędzy mainstreamem a demokratycznym Hyde Parkiem, „Sztuka i Dokumentacja”, nr 16, s. 91–99.
• Zolberg V. (1990), Constructing a Sociology of Arts, Cambridge Press, New York.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.66.02