Społeczne i edukacyjne uwarunkowania biograficznych doświadczeń w narracjach pokolenia 1947

• Authors: Jan Rostocki

Title variants

Społeczne i edukacyjne uwarunkowania biograficznych doświadczeń w narracjach pokolenia 1947

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano wyniki analizy transkrypcji wywiadów narracyjno-biograficznych przeprowadzonych z emerytowanymi nauczycielami akademickimi Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, którzy rozpoczęli studia w roku 1965. Byli oni zatem przedstawicielami pokolenia, które urodziło się tuż po II wojnie światowej. Rozmowy dotyczyły ich wspomnień związanych z dwoma okresami składającymi się na pamięć komunikacyjną tej grupy pokoleniowej: studiami w latach 1965–1970 oraz późniejszą pracą akademicką. Pierwsza część artykułu poświęcona została krótkiemu opisowi zależności między ideologiczną doktryną a statusem socjologii jako nauki. Druga część zawiera analizę transkrypcji dokonaną w dwóch zasadniczych obszarach problemowych: doświadczeń formacyjnych związanych z wydarzeniami marcowymi 1968 roku oraz relacji wybitnych naukowców z ich uczniami przyjmujących formę mistrz–uczeń, opisanej za pomocą retorycznej figury „mistrza”.

EN

In this article we present the results of the analysis of transcribed narrative biographical interviews that were carried out with retired professors of the Institute of Sociology (University of Łódź) who began their university education in 1965. Therefore the members of this group were representatives of a generation that was born just after the Second World War. The conversations focused on their memories concerning their university education in the years 1965–1970 and later academic work, which together form the communicative memory of this generation. The first part of this article is focused on the brief description of the relation between the ideological doctrine and the status of sociology as a science. It’s second part contains an analysis of the aforementioned transcriptions which is divided into two main problem areas: the formative experiences connected to the events of march 1968 and the relations between great scientists and their students taking the form of a master – follower relationship , described by the rhetorical figure of the “master”.

Keywords

PL

doktryna ideologiczna; pokolenie; doświadczenie formacyjne; figura „mistrza”; doktryna ideologiczna; pokolenie; doświadczenie formacyjne; figura „mistrza”

EN

ideological doctrine; generation; formative experience; „master” rhetorical figure

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2018
• Issue: 67
• Pages: 11-33

Dates

published

2018-12-30

Contributors

author

Jan Rostocki

References

• Assmann J. (2008), Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Assmann A. (2015), Historia ucieleśniona – o dynamice pokoleń, [w:] H. Orłowski (red.), Pokolenia albo porządkowanie historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 691–729.
• Bokszański Z. (2012), Antoniny Kłoskowskiej teoria i socjologia kultury, „Przegląd Socjologiczny”, t. 61, nr 3, s. 47–54.
• Fatyga B. (2005), Pokolenie, [w:] Encyklopedia Socjologii. Suplement, Z. Bokszański i in. (red.), Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 193–196.
• Goćkowski J. (1984), Autorytety świata uczonych, PIW, Warszawa.
• Kaźmierska K., Waniek K., Zysiak A. (2015), Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kraśko N. (1996), Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1920–1970, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Krzewińska A., Kretek-Kamińska A. (2017), Nauka bez mistrzów? Zmiany w relacjach mistrz-uczeń i sposobach uprawiania nauki, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 61, nr 4, s. 125–145.
• Lutyński J. (2006), Niektóre właściwości i tendencje rozwojowe systemu dogmatycznego autorytaryzmu, „Przegląd Socjologiczny”, t. 55, nr 1, s. 49–63.
• Mokrzycki E. (1990), Socjologia w filozoficznym kontekście, IFiS PAN, Warszawa.
• Orłowski H. (red.) (2015), Pokolenie albo porządkowanie historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Osęka P. (1999), Syjoniści, inspiratorzy, wichrzyciele. Obraz wroga w propagandzie marca 1968, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa.
• Palska H. (1997), Polskie pamiętnikarstwo konkursowe: Ideologia w autobiografii, autobiografia w ideologii, „ASK”, nr 1–2 (5–6), s. 9–17.
• Saryusz-Wolska M. (2009), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, UNIVERSITAS, Kraków.
• Sauerland K. (2008), Idea uniwersytetu: Aktualność tradycji Humboldta?, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 29–37.
• Smużewska M. (2011) (rec.), Hanna Świda-Ziemba. Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2 s. 138–144 (https://repozytorium.ukw.edu.pl [dostęp 15.06. 2018]).
• Świda-Ziemba H. (2010a), Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Świda-Ziemba H. (2010b) (wywiad), „O pokoleniach, które są i których nie ma”, rozm. Piotr Morawski, „Nowe Książki”, nr 11, s. 4–9, [w:] H. Orłowski, Pokolenie albo porządkowanie historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 51.
• Szczepański J. (1980), Autorytet w nauce, [w:] P. Rybicki, J. Goćkowski (red.), Autorytet w nauce, Ossolineum, Wrocław, s. 14–15.
• Tuziak B. (2010), Autorytet jako zjawisko społeczne. Wymiar lokalny, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 53–88.
• Wejland A.P. (2004), Jak żegnać lokalne paradygmaty O metodologii wywiadu i naukowych wspólnotach dyskursu, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 48, nr 1, s. 207–220.
• Zysiak A. (2016), Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, NOMOS, Kraków.
• IPN Portal Marzec ’68, https://marzec1968.pl/m68/mapa-1/6901,Lodz.html [dostęp 18.10.2018].

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.67.02