Świadomość ryzyka wynikającego z procesu umasowienia szkolnictwa wyższego i sposoby radzenia sobie z nim – perspektywa studencka

• Authors: Mateusz Rutkowski

Abstracts

EN

One of the key problems of higher education that Poland is currently facing is its massification. Questions about how students function in the face of the disadvantages of the massification of the higher education that affect their lives become important. The most important of them concerns what actions they take to counteract such a state. In order to answer the above questions, a qualitative study was conducted among Polish students from universities and polytechnics, in which the research method was classical free-form interview. After analyzing the research material, there are three activities that students use to prevent risks, and they are in order: gaining additional work experience, continuous training with the help of various courses and acquiring additional qualifications.

PL

Jednym z kluczowych problemów szkolnictwa wyższego, z którym aktualnie boryka się Polska, jest jego umasowienie. Ważne stają się pytania o to, jak studenci funkcjonują w obliczu dotykających ich wad umasowienia szkolnictwa wyższego. Najistotniejsze z nich dotyczy działań, jakich się podejmują, aby przeciwdziałać takiemu stanowi. W celu uzyskania odpowiedzi na powyższe pytanie przeprowadzono badanie jakościowe wśród polskich studentów z uniwersytetów i politechnik, w którym metodą badawczą był klasyczny wywiad swobodny. Po przeprowadzonej analizie materiału badawczego można wyróżnić trzy działania, które stosują studenci, aby przeciwdziałać ryzykom, a są to kolejno: zdobywanie dodatkowego doświadczenia zawodowego, ciągłe dokształcanie się przy pomocy różnych kursów oraz przebranżawianie się.

Keywords

PL

umasowienie; szkolnictwo wyższe; studia; ryzyko; kulturowa teoria ryzyka

EN

massification; higher education; studies; risk; cultural risk theory

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2021
• Issue: 78
• Pages: 41-57

Dates

published

2021

Contributors

author

Mateusz Rutkowski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Socjologii, Toruń

• https://orcid.org/0000000171418656

References

• Antonowicz D. (2015), O nieoczekiwanych konsekwencjach procesu ekspansji szkolnictwa wyższego w Polsce, „Nauka”, nr 4, s. 145–159.
• Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Beck U. (2012), Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, przeł. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Bielska B. (2015), „Magisterkę kupię”. Sprzedawanie i kupowanie prac dyplomowych jako element studenckiej kultury nieuczciwości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Buchner-Jeziorska A. (2011), Studia wyższe – bez szans na sukces?!, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 39, s. 17–31.
• Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (CBOS, KBPN) (2014), Młodzież 2013 http://www.cinn.gov.pl/portal?id=15&res_id=673746 (dostęp: 29.05.2021).
• Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (CBOS, KBPN) (2016), Młodzież 2016. Prezentacja wybranych wyników badania https://www.cbos.pl/PL/wydarzenia/57_konferencja/Mlodziez_2016_prezentacja_Fundacji_CBOS.pdf (dostęp: 29.05.2021).
• Chorab M. (2016), Funkcjonowanie studentów we współczesnej rzeczywistości uniwersyteckiej, „Pedagogika Szkoły Wyższej”, nr 2, s. 127–142 https://doi.org/10.18276/psw.2016.2-10
• Długosz P. (2013), Efekt odwrócenia – przypadek polskiego systemu edukacji, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3(63), s. 89–110.
• Dore R. (1980), The Diploma Disease Revisited, „The IDS Bulletin”, t. 11(2) https://www.ids.ac.uk/files/dmfile/Dore11.2final.pdf (dostęp: 29.05.2021).
• Douglas M. (2007), Czystość i zmaza, przeł. M. Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Douglas M., Wildavsky A. (1983), Risk and culture: an essay on the selection of technological and environmental dangers, University of California Press, Berkeley https://doi.org/10.1525/9780520907393
• Dziedziczak-Foltyn A. (2009), O reformowaniu szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1989–2009 i towarzyszącej temu debacie publicznej, „Przegląd Socjologiczny”, t. 58(3), s. 51–76.
• Giddens A. (2008), Konsekwencje nowoczesności, przeł. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Giddens A. (2010), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2000), Szkoły wyższe i ich finanse w 1999 r., Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2007), Szkoły wyższe i ich finanse w 2006 r., Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2014), Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 r., Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2017), Szkoły wyższe i ich finanse w 2016 r., Warszawa.
• Godłów-Legiędź J. (2016), Szkolnictwo wyższe w procesie transformacji ustrojowej w Polsce a jakość kształcenia, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. XCVIII, s. 197–219.
• Green F., McIntosh S., Vignoles A. (1999), Overeducation and Skills – Clarifying the Concepts, Centre for Economic Performance, London.
• Gromkowska-Melosik A. (2009), Plagiat. Konteksty edukacyjne i społeczno-kulturowe, „Nauka”, nr 2, s. 61–79.
• Gutkova S. (2012), Wywiad w badaniach jakościowych, [w:] D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe, t. II, Metody i narzędzia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 111–130.
• Kampka F. (2011), Zaufanie jako sposób ograniczania ryzyka, [w:] K. Stobińska, F. Kampka, W. Połeć (red.), Ryzyko – między kulturą strachu a kalkulowaną niepewnością, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 27–44.
• Klauziński S. (2014), Plastikowi studenci. Zapisują się na studia tylko po legitymację i 50 proc. ulgi http://wyborcza.pl/1,76842,17188288,Plastikowi_studenci__Zapisuja_sie_na_studia_tylko.html (dostęp: 29.05.2021).
• Little W.A. (1997), The Diploma Disease twenty years on: an introduction, „Assessment in Education: Principles, Policy & Practice”, t. 4(1), s. 5–22 https://doi.org/10.1080/0969594970040101
• McCabe D.L., Treviño L.K., Butterfield K.D. (2001), Cheating in Academic Institutions: A Decade of Research, „Ethics & Behavior”, t. 11(3), s. 219–232 https://doi.org/10.1207/S15327019EB1103_2
• Michalak J. (2004), Refleksje nad pojęciem ryzyka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, t. LXVI(1), s. 119–131.
• Misztal B. (2000), Prywatyzacja wyższego wykształcenia w Polsce. Wyzwania w świetle transformacji systemowej, [w:] B. Misztal (red.), Prywatyzacja szkolnictwa wyższego w Polsce. Wyzwania w świetle transformacji systemowej, Universitas, Kraków, s. 15–39.
• Pietrzyk M. (2014), Na krakowskich uniwersytetach przybywa plastikowych studentów http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3624574,na-krakowskichuniwersytetach-przybywaplastikowych-studentow,id,t.html (dostęp: 29.05.2021).
• Rozmus A., Kurek-Ochmańska O. (2015), Dynamika szkolnictwa wyższego w okresie transformacji, [w:] M.S. Szczepański, K. Szafraniec, A. Śliz (red.), Szkolnictwo wyższe, uniwersytet, kształcenie akademickie w obliczu koniecznej zmiany, Komitet Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, s. 41–61.
• Stobińska K. (2011), Społeczny kontekst i percepcja ryzyka, [w:] K. Stobińska, F. Kampka, W. Połeć (red.), Ryzyko – między kulturą strachu a kalkulowaną niepewnością, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 9–26.
• Tansey J., Rayner S. (2009), Cultural Theory and Risk, [w:] L.R. Heath, H.D. O’Hair (red.), Handbook of Risk and Crisis Communication, Routledge, New York.
• Thieme J.K. (2009), Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska – Europa – USA, Difin, Warszawa.
• Wei T., Chesnut S.R., Barnard-Brak L., Schmidt M. (2014), University Students’ Perceptions of Academic Cheating: Triangulating Quantitative and Qualitative Findings, „Journal of Academic Ethics”, t. 12(4), s. 287–298 https://doi.org/10.1007/s10805-014-9219-x
• Wypler W. (2014), Oszukiwanie podczas sprawdzianów wiedzy a samoocena i tendencja do usprawiedliwiania zachowania u studentów, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja”, t. 24, s. 109–141.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.78.03

Biblioteka Nauki

2027846