Polityka transportowa na paradygmatycznym rozdrożu. Socjologiczna analiza dokumentów strategicznych europejskiej i polskiej polityki transportowej

• Authors: Bartłomiej Kacper Przybylski

Abstracts

EN

The paper focuses on the comparative analysis of European and Polish transport policies’ aims and their compatibility with the concept of sustainable transport. The author investigates how far do the strategic documents establishing Polish transport policy include the sustainable transport principles as the ideological inspiration and whether those principles can be found in the particular goals of this policy. The areas of transport policy’s assessment include: the perception of transportation as the factor of economic growth, social cohesion and transport availability issue, traffic’s impact on natural environment and quality of life, and the safety of different categories of traffic participants. The paper provides preliminary conclusions of sociological desk research, including the Polish and European transport policy strategic documents, as well as the analysis of existing statistical data picturing the functioning of Polish and European transport systems.

PL

Artykuł analizuje europejską i krajową politykę transportową z punktu widzenia przyjmowanych w nich celów i zgodności z ideą zrównoważonego transportu. Autor podejmuje próbę ocenienia, na ile podmioty odpowiedzialne za kształt krajowej polityki transportowej traktują ideę zrównoważonego transportu jako istotną ideologiczną inspirację, a na ile jest to tylko hasłowa deklaracja nieznajdująca potwierdzenia w kierunkach szczegółowych działań. Obszary tej oceny obejmują społeczne aspekty funkcjonowania systemu transportowego: wpływ na rozwój gospodarczy, zagadnienie spójności społecznej i dostępności komunikacyjnej, zagadnienie ochrony środowiska i jakości życia oraz kwestię bezpieczeństwa użytkowników systemu transportowego. Artykuł zawiera wstępne wnioski z socjologicznej analizy desk research, prowadzonej na podstawie analizy treści dokumentów strategicznych krajowej i europejskiej polityki transportowej, a także analizy danych zastanych pochodzących z polskiej i europejskiej statystyki publicznej.

Keywords

PL

zrównoważony rozwój; polityka transportowa; zrównoważony transport; ochrona środowiska; bezpieczeństwo ruchu drogowego

EN

sustainable development; transport policy; sustainable transport; natural environment protection; traffic safety

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2021
• Issue: 78
• Pages: 117-140

Dates

published

2021

Contributors

author

Bartłomiej Kacper Przybylski

• Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych, Łódź

• https://orcid.org/000000022937081X

References

• Adamiec J. (2012), Transeuropejskie sieci transportowe, „Studia BAS”, nr 4(32), s. 63–78.
• Braess D. (1968), Über ein Paradoxon aus der Verkehrsplanung, „Unternehmenforschung”, nr 12, s. 258–268 https://doi.org/10.1007/BF01918335
• European Commission (2018), Transport in the European Union. Current Trends And Issues, Brussels.
• European Commission (2021), European Commission Road Safety 2020 Preeliminary Statistics https://ec.europa.eu/transport/modes/road/news/2021-04-20-road-safety_pl (dostęp: 6.07.2021).
• European Environment Agency (EEA) (2009), Transport at crossroads. TERM 2008: Indicators tracking transport and environment in the European Union, Publications Office of the European Communities, Copenhagen.
• European Environment Agency (EEA) (2016), Transitions towards a more sustainable mobility system. TERM 2016: Transport indicators tracking progress towards environmental targets in Europe, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Fücks R. (2016), Zielona rewolucja, przeł. Ś.F. Nowicki, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
• Gitkiewicz O. (2019), Nie zdążę, Wydawnictwo Fundacji Instytutu Reportażu/Dowody Na Istnienie, Warszawa.
• Karwacki A. (2006), Błędne koło. Reprodukcja kultury podklasy społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Komisja Europejska (2011), Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportowego, Bruksela.
• Krzykała F. (2004), Socjologia transportu w zarysie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
• Lipińska-Słota A. (2014), Polityka transportowa w kształtowaniu systemów transportowych, „Studia Ekonomiczne”, nr 165, s. 69–76.
• Ministerstwo Infrastruktury (2019), Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do roku 2030, Warszawa.
• Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (2013), Strategia Rozwoju Transportu do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030), Warszawa.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2008), Informacja o wynikach kontroli organizowania i finansowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich, KKT – 41000/06, Warszawa.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2011), Informacja o wynikach kontroli restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstw transportu autobusowego, KGP-4101-01-00/2010, Warszawa.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2014), Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami, LKR-4101-007-00/2014, Warszawa.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2016a), Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania regionalnego pasażerskiego transportu drogowego, KIN-410.007.00.2015, Warszawa.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (2016b), Dostępność publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych w miastach na prawach powiatu, LBY.430.001.00.2015, Warszawa.
• Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) (1997), Towards Sustainable Transportations, Vancouver.
• Rokicka E., Woźniak W. (2016), W kierunku zrównoważonego rozwoju. Koncepcje, interpretacje, konteksty, Katedra Socjologii Ogólnej Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Rydzykowski W. (red.) (2017), Współczesna polityka transportowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Rytel K. (2017), Polska: najniższa dostępność kolei w regionie http://czt.org.pl/publikacje/porownaj/polska-najnizsza-dostepnosc-kolei-w-regionie (dostęp: 2.02.2017).
• Statistical Pocketbook (2016), EU Transport In figures, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Strzyczkowski K. (2007), Prawo gospodarcze publiczne, wyd. II, Lexis Nexis, Warszawa.
• Swolkień O. (2008–2009), Polityka transportowa, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź.
• Syryjczyk T. (red.) (2009), Biała księga. Mapa problemów polskiego kolejnictwa, Railway Business Forum, Warszawa–Kraków.
• Szymalski W. (2014), Prawo Lewisa-Moridge’a w Warszawie – wprowadzenie http://www.zm.org.pl/?a=lewis-mogridge-14-00_wprowadzenie (dostęp: 30.01.2017).
• Trammer K. (2006), Zawieszone do odwołania, „Magazyn Obywatel”, nr 2(28).
• Trammer K. (2017), Miasta bez kolei? Głównie w Polsce http://czt.org.pl/publikacje/porownaj/miasta-bez-kolei-glownie-w-polsce (dostęp: 2.02.2017).
• Trammer K. (2019), Ostre cięcie. Jak niszczono polską kolej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• United Nations (2016), Mobilizing Sustainable Transport for Development, New York City.
• Wesołowski J. (2008), Miasto w ruchu. Dobre praktyki w organizowaniu transportu miejskiego, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź.
• Ziemianie Atakują (2020), Ziemianie atakują!, Kantar, Lata Dwudzieste, United Nations Global Compact Poland ziemianieatakuja.pl (dostęp: 9.08.2021).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.78.07

Biblioteka Nauki

2027836