Film is a woman. The manifestation of femininity in the work of Maria Sadowska based on Women’s Day

• Authors: Piotr Sieńko

Title variants

PL

Film jest kobietą. Manifestacja kobiecości w twórczości Marii Sadowskiej na podstawie Dnia Kobiet

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest omówienie filmu Marii Sadowskiej zatytułowanego Dzień kobiet. Głównym wątkiem, wokół którego artystka postanowiła zbudować jego fabułę, jest herstoria Haliny Radwan. Kobieta pełni różne role społeczno-kulturowe, m.in. matki i pracownicy, co naraża ją na dyskryminację i wykluczenie. Krytyka feministyczna okazała się zatem podstawowym narzędziem wykorzystanym w procesie analitycznym. W artykule odwołano się do przedstawicieli różnych dyscyplin badawczych, jak chociażby socjologii czy filmoznawstwa. Skupiono się także na uchwyceniu relacji doświadczanych przez główną bohaterkę filmu Sadowskiej, zarówno w sferze prywatnej, jak i publicznej. Powyższe poprzedzono wstępem, który zarysowuje tematykę poruszaną przez Sadowską, a także przeglądem podstawowych założeń perspektywy feministycznej w filmoznawstwie.

EN

The aim of this article is to discuss a film by Maria Sadowska, entitled Women’s Day. The main theme around which the artist decided to build its plot is Halina Radwan’s herstory. A woman fulfils various socio-cultural roles, including that of mother, worker and woman, which exposes her to discrimination and exclusion. Feminist criticism therefore proved to be the primary tool used in the analytical process. The article refers to representatives of different research disciplines. The focus lies in capturing the relationships experienced by the main character in Sadowska’s film, both within the private and public spheres. This is preceded by an introduction, which outlines the subject matter addressed by Sadowska, and accompanied by an overview of the basic assumptions of feminist perspective in film studies.

Keywords

PL

film; Maria Sadowska; Dzień kobiet; feminizm

EN

film; Maria Sadowska; Women’s Day; feminism

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2023
• Issue: 86
• Pages: 61-76

Dates

published

2023

Contributors

author

Piotr Sieńko

• Uniwersytet WSB Merito Bydgoszcz

References

• Bator J. (2001), Filozoficzny wymiar feminizmu, “Katedra”, no. 1, pp. 58–79.
• Beinek J. (2008), Agnieszka, Angela, Anielica… Nie/obecność kobiet w filmie polskim: 1976–2006 (wstępne rozpoznania), “Postscriptum Polonistyczne”, no. 1(1), pp. 69–79.
• Chutnik S. (2013), Dzień kobiet, https://krytykapolityczna.pl/kraj/chutnik-dzien-kobiet/ (accessed: 20.05.2023).
• Desperak I., Rek-Woźniak M. (2015), Feminizacja biedy (ubóstwa), [in:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (eds.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa, pp. 141–144.
• Domański H. (1999), Zadowolony niewolnik. Studium o zróżnicowaniu społecznym między kobietami i mężczyznami w Polsce, Warszawa.
• Gnoiński L., Maria Sadowska: Każda z nas może być feministką, https://www.miastokobiet.pl/maria-sadowskakazda-z-nas-moze-byc-feministka/ (accessed: 16.05.2023).
• Hannam J. (2007), Feminizm, transl. A. Kaflińska, Poznań.
• Helios J., Jedlecka W. (2018), Urzeczywistnianie idei feminizmu w ogólnoświatowym dyskursie o kobietach, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/94661/edition/89358#description (accessed: 16.05.2023).
• Helman A. (2011), À propos realizmu, “Kwartalnik Filmowy”, no. 75–65, pp. 30–49.
• Heywood A. (2007), Ideologie polityczne, transl. N. Orłowska, D. Stasiak, M. Haburda, Warszawa.
• Higonnet M.R. (2010), Literaturoznawstwo porównawcze z perspektywy feministycznej, transl. M. Wzorek, [in:] T. Bilczewski (ed.), Niewspółmierność perspektywy nowoczesnej komparatystyki, Kraków, pp. 376–396.
• Imbierowicz A. (2012), Przemiany mitu i jego wpływ na sytuację kobiet w polskim społeczeństwie, “Ogrody Nauk i Sztuk”, no. 2, pp. 430–442. https://doi.org/10.15503/onis2012.430.442
• Jaźwiński R. (2013), Maria Sadowska: “Dzień kobiet” to western, https://trojka.polskieradio.pl/artykul/799193 (accessed: 21.05.2023).
• Kłosińska K. (1999), Ciało, ubranie, pożądanie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej, Kraków.
• Kłosińska K. (2006), Miniatury: czytanie i pisanie kobiece, Katowice.
• Ksieniewicz M. (2004), Specyfika polskiego feminizmu, “Kultura i Historia”, no. 6, pp. 90–100.
• Kuźma-Markowska S. (2014), Herstory (herstoria), [in:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (eds.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa, pp. 179–182.
• Limanowska B. (2014), Gender mainstreaming, [in:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (eds.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa, pp. 160–162.
• Mazierska E. (2022), Representation of Poverty and Precarity in Post-Communist Polish Cinema, [in:] E. Cuter, G. Kirsten, H. Prenzel (eds.), Precarity in European Film. Film, Class, Society, pp. 271–287, https://doi.org/10.1515/9783110707816-015
• Moi T. (1993), Feminizm jest polityczny. Z Toril Moi rozmawia Małgorzata Walicka-Hueckel, “Teksty Drugie”, no. 4/5/6(22/23/24), pp. 97–114.
• Ozimek M. (2014), Reżyserka jako zawód urojony, czyli o podwójnej polityczności polskiego kina młodego pokolenia tworzonego przez kobiety, “Refleksje. Pismo Naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM”, no. 10, pp. 103–120, https://doi.org/10.14746/r.2014.2.8
• Radkiewicz M. (2001), Gender w polskim kinie popularnym, [in:] M. Radkiewicz (ed.), Gender w humanistyce, vol. 1, Kraków, pp. 43–54.
• Radkiewicz M. (2004), „Kino kobiet” w perspektywie teoretycznej, [in:] M. Radkiewicz (ed.), Gender konteksty, Kraków, pp. 301–311.
• Radkiewicz M. (2011), Perspektywa feministyczna w teorii i analizach filmowych, “Wielogłos”, no. 2(10), pp. 117–127.
• Radkiewicz M. (2015), “Technologie gender”. O obrazowanie tożsamości płciowych w filmie, [in:] D. Jałowik, M. Kozioł, M.A. Potocka (eds.), Gender w sztuce, Kraków, pp. 90–95.
• Rutkowska J., “Serce mają wszyscy, a cipkę tylko połowa społeczeństwa”. Maria Sadowska o seksie, kobietach i o tym, jak Michalina Wisłocka zmieniła jej związek, https://polki.pl/magazyn/wywiad,maria-sadowska-wywiad-z-rezyserka-sztuki-kochania-o-filmie-seksie-i-kobietach,10421354,artykul.html (accessed: 29.09.2022).
• Rydzik K. (2011), Współczesna Matka Polka w mediach, [in:] E. Jaska (ed.), Media w społeczeństwie informacyjnym, vol. 3, Kraków, pp. 9–17.
• Sadowska M. (2012), Dzień kobiet, Warszawa.
• Sadowska M. (2012), Motylek ci wszystko da, https://www.youtube.com/watch?v=yAoJrRh4iRw (accessed: 29.09.2022).
• Sadowska M., Eliza (2015), My wariatki ładne kwiatki, https://www.youtube.com/watch?v=yQ853ScILNs (accessed: 28.09.2022).
• Showalter E. (1993), Krytyka feministyczna na bezdrożach. Pluralizm a krytyka feministyczna, transl. I. Kalinowska-Blackwood, “Teksty Drugie”, no. 4/5/6(22/23/24), pp. 115–146.
• Sieńko P. (2021), “Gdzie jest moja rewolucja?” – świat oczami artystki. O twórczości Marii Sadowskiej, “Kultura i Wartości”, no. 31, pp. 125–149, https://doi.org/10.17951/kw.2021.31.125-149
• Sikorska K. (2019), Siostrzeństwo i jego dyskursywne użycia, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, no. 70, pp. 39–58, https://doi.org/10.18778/0208-600X.70.03
• Sikorska K., Frydrysiak S. (2020), Po stronie swoich bohaterek. Feministyczny dokument filmowy w Polsce w drugiej dekadzie XXI wieku, “Kwartalnik Filmowy”, no. 112, pp. 85–106, https://doi.org/10.36744/kf.394
• Szczekała B. (2022), Feministyczna narratologia filmowa. Sporo pytań i kilka odpowiedzi, “Kwartalnik Filmowy”, no. 119, pp. 78–99, https://doi.org/10.36744/kf.1267
• Talarczyk-Gubała M. (2011), Reżyserki na indeksie. Historia kina kobiet w Europie Środkowej i Wschodniej, “Porównania”, no. 8, pp. 73–83.
• Titkow A. (1998), Feminizm, [in:] W. Kwaśniewicz (ed.), Encyklopedia socjologii, vol. 1, Warszawa, pp. 213–219.
• Titkow A. (2012), Figura Matki Polki. Próba demitologizacji, [in:] R.E. Hryciuk, E. Korolczuk (eds.), Pożegnanie z Matką Polską? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Warszawa, pp. 27–47, https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175
• Tomczyk J. (2014), Patriarchat a rozwój cywilizacji. Podejście feministyczne, “Forum Socjologiczne”, no. 5, pp. 169–180.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2015a), Filmy kobiet. Zmiany, zwroty i “szklany sufit” w kinematografii polskiej przed i po 1989 roku, “Sztuka i Dokumentacja”, no. 13, pp. 47–59.
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2015b), Niepokorne reżyserki kina polskiego, [in:] I. Desperak, I. Kuźma (eds.), Kobiety niepokorne. Reformatorki – buntowniczki – rewolucjonistki, pp. 253–263, https://doi.org/10.18778/7969-873-8.22
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2022), Reżyserki współczesnego polskiego kina fabularnego. Szkic z socjologii artystek, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, no. 80, pp. 39–58, https://doi.org/10.18778/0208-600X.80.04
• Węglarczyk A. (2013), Maria Sadowska: Kobieta w polskim kinie jest przeważnie ofiarą. Walczę z tym stereotypem, https://natemat.pl/53333,maria-sadowska-kobieta-w-polskim-kinie-jest-przewaznie-ofiara-walcze-z-tym-stereotypem-wywiad (accessed: 22.05.2023)
• Wiśniewska A. (2013), Sadowska: rewolucja kobiet, http://krytykapolityczna.pl/kultura/film/sadowska-rewolucja-kobiet/ (accessed: 30.09.2022).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.86.04

Biblioteka Nauki

20679224