Koncentracja własności a rentowność majątku w spółkach pracowniczych

• Authors: Agnieszka Matuszewska-Pierzynka

Title variants

Koncentracja własności a rentowność majątku w spółkach pracowniczych

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zasadniczym celem artykułu jest zweryfikowanie hipotezy badawczej, stanowiącej, iż w większości spółek pracowniczych wzrostowi stopnia koncentracji własności towarzyszy spadek poziomu rentowności majątku. Badania empiryczne zostały przeprowadzone wśród 15 spółek pracowniczych z województwa mazowieckiego, które zawarły umowę o oddanie przedsiębiorstwa państwowego do odpłatnego korzystania w latach 2000–2004, w oparciu o dane z Krajowego Rejestru Sądowego. Uzyskane wyniki wskazują, iż w badanych spółkach pracowniczych między koncentracją własności a rentownością majątku występowała zarówno dodatnia, jak i ujemna zależność korelacyjna.

EN

The main aim of this article is to verify the research hypothesis stating that in most employee-owned companies the growth in concentration of ownership is accompanied by the decrease in profitability of assets. Empirical studies were conducted among 15 employee-owned companies from Mazowieckie voivodeship, which concluded an agreement with the State Treasury in the years 2000–2004 on the basis of data from the National Court Register. The results indicate that in the studied employee-owned companies the correlation relationship between concentration of ownership and profitability of assets was both positive and negative.

Keywords

PL

przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych; prywatyzacja bezpośrednia; oddanie przedsiębiorstwa państwowego do odpłatnego korzystania; koncentracja własności; rentowność aktywów; przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych; prywatyzacja bezpośrednia; oddanie przedsiębiorstwa państwowego do odpłatnego korzystania; koncentracja własności; rentowność aktywów

EN

ownership transformations of state‑owned enterprises; direct privatization; giving a state‑owned enterprise for the use against payment; ownership concentration; profitability of assets

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2017
• Volume: 1
• Issue: 327

Dates

published

2017-07-11

Contributors

author

Agnieszka Matuszewska-Pierzynka

• University of Lodz, Faculty of Economics and Sociology, Department of Business Analysis and Strategy

References

• Aghion P., Blanchard O.J. (1998), On privatization methods in Eastern Europe and their implications, “Economics of Transition”, vol. 6, issue 1, s. 87‒99, http://dx.doi.org/10.1111/j.1468-0351.1998.tb00038.x.
• AkimovaI., Schwödiauer G. (2004), Ownership Structure, Corporate Governance and Enterprise Performance: Empirical Results for Ukraine, “International Advances in Economic Research”, vol. 10, issue 1, s. 28‒42, http://dx.doi.org/10.1007/BF02295575.
• Asselain B., Mould R.F. (2010), Metoda modelu proporcjonalnego ryzyka Cox’a, “Nowotwory. Journal of Oncology”, vol. 60, no. 5, s. 403‒409.
• Baehr J. (1993), Spółka z udziałem kapitałowym pracowników, Polski Dom Wydawniczy Ławica, Warszawa‒Poznań.
• Beck-Krala E. (2008), Partycypacja pracowników w zarządzaniu firmą. Nowy sposób wynagradzania i motywowania, Wolters Kluwer Polska, Kraków.
• Błaszczyk B. (2002), Zjawisko wtórnej prywatyzacji – zmiany struktury własnościowej przedsiębiorstw państwowych, [w:] M. Bałtowski (red.), Przedsiębiorstwa sprywatyzowane w gospodarce polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Błaszczyk B., Woodward R. (2001), Secondary privatisation: the evolution of ownership structures of privatised enterprises, Raporty Case, no. 50, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1432339.
• Bojar E., Sosińska-Wit M. (1999), Leasing pracowniczy jako czynnik rozwoju przedsiębiorstwa, [w:] R. Borowiecki (red.), Wyzwania rozwojowe a restrukturyzacja przedsiębiorstw, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Europejska Rada Zarządzania – CECIOS, Warszawa–Kraków.
• Bojar E., Sosińska-Wit M., Żminda Z. (2003), Leasing pracowniczy a restrukturyzacja przedsiębiorstw, Politechnika Lubelska, Lublin.
• Borkowska S. (2012), Skuteczne strategie wynagrodzeń – tworzenie i zastosowanie, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Bukowska-Piestrzyńska A. (2002), Leasing mienia Skarbu Państwa w spółkach pracowniczych, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa”, nr 5, s. 44‒51.
• Eisenhardt K.M. (1989), Agency Theory: An Assessment and Review, “Academy ofManagement Review”, vol. 14, no. 1, s. 57‒74, http://dx.doi.org/10.5465/AMR.1989.4279003.
• Faleye O., Mehrotra V., Morck R. (2005), When Labour Has a Voice in Corporate Governance, NBER Working Paper, no 11254, s. 1‒44, http://www.nber.org/papers/w11254 [dostęp: 09.03.2016].
• Fazlzadeh A., Hendi A.T., Mahboubi K. (2011), The Examination of the Effect of Ownership Structure on Firm Performance in Listed Firms of Tehran Stock Exchange Based on the Type of the Industry, “International Journal of Business and Management”, vol. 6, no. 3, s. 249‒266, http://dx.doi.org/10.5539/ijbm.v6n3p249.
• Gad J. (2011), Rachunkowość w procesie nadzoru w spółkach publicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Ginglinger E., Megginson W., Waxin T. (2011), Employee ownership, board representation and corporate financial policies, “Journal of Corporate Finance”, vol. 17, issue 4, s. 868‒887, http://dx.doi.org/10.1016/j.jcorpfin.2011.03.005.
• Goszka W. (2001), Struktura własności i władzy w spółkach pracowniczych (na przykładzie spółek pracowniczych regionu kujawsko-pomorskiego), „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa”, nr 5, s. 55‒61.
• Górka K. (1991), Samorząd pracowniczy w procesie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, [w:] R. Borowiecki (red.), Kierunki przekształceń własnościowych w gospodarce. Aspekt teoretyczno-praktyczny, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Oddział w Krakowie, Kraków.
• Harbaugh R. (2005), The effect of employee stock ownership on wage and employment bargaining, “Journal of Comparative Economics”, vol. 33, issue 3, s. 565‒583, http://dx.doi.org/10.1016/j.jce.2005.04.002.
• Jarosz M., Kozak M. (1995), Ekonomiczna i społeczna kondycja spółek pracowniczych w latach 1991–1994. Konkluzje, [w:] M. Jarosz (red.), Blaski i cienie spółek pracowniczych 1991–1994, ISP PAN, Warszawa.
• Jawłowski A. (2001), Prywatyzacja pracownicza. Przemiany firm i ich załóg, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
• Jelinek K., Stuerke P. (2009), The Non-linear Relation between Agency Costs and Managerial Equity Ownership: Evidence of Decreasing Benefits of Increasing Ownership, “International Journal of Managerial Finance”, vol. 5, issue 2, s. 156‒178, http://dx.doi.org/10.1108/17439130910947886.
• Jensen M.C., Meckling W.H. (1976), Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure, “Journal of Financial Economics”, vol. 3, issue 4, s. 305‒360, http://dx.doi.org/10.1016/0304-405X(76)90026-X.
• Jóźwiak J., Podgórski J. (2009), Statystyka od podstaw, PWE, Warszawa.
• Karpińska-Mizielińska W., Smuga T. (1997), Zamiany relacji własnościowych i ich wpływ na poprawę efektywności gospodarowania w długim okresie, Instytut Rozwoju i Studiów Strategicznych, Warszawa.
• Kim E.H., Ouimet P. (2008), Employee capitalism or corporate socialism? Broad-based employee stock ownership, AFA 2010 Atlanta Meetings Paper, s. 1‒52, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1107974, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1529631 [dostęp: 9.03.2016].
• Kozarzewski P. (1998), Prywatyzacja bezpośrednia: stan prawny, [w:] M. Jarosz (red.), Prywatyzacja bezpośrednia. Inwestorzy. Menedżerowie. Pracownicy, ISP PAN, Warszawa.
• Kozarzewski P., Woodward R. (2001), Secondary privatization in Poland (Part I): Evolution of ownership structure and company performance in firms privatized by employee buyouts, Raporty Case, no. 47, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1432404.
• Krajewski S. (2001), Konflikty interesów po prywatyzacji, [w:] M. Jarosz (red.), Manowce polskiej prywatyzacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kruse D.L., Blasi J.R., Freeman R.B. (2012), Does Linking Worker Pay to Firm Performance Help the Best Firms Do Even Better?, NBER Working Paper, no. 17745, s. 1‒30, http://www.nber.org/papers/w17745 [dostęp: 9.03.2016].
• Lee S. (2008), Ownership Structure and Financial Performance: Evidence from Panel Data of South Korea, University of Utah, Department of Economics, Working Paper no. 17, s. 1‒24, http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ijbm/article/viewFile/9717/6980 [dostęp: 9.03.2016].
• Matuszewska-Pierzynka A. (2015a), Kredyty i pożyczki jako źródło finansowania działalności spółek pracowniczych „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, sectio H, vol. 49, no. 4, s. 383‒390, doi: http://dx.doi.org/10.17951/h.2015.49.4.381.
• Matuszewska-Pierzynka A. (2015b), Net Profit Distribution Policy in Companies Using State-owned Enterprises Against Payment, “Oeconomia Copernicana”, vol. 6, no. 2, s. 89‒107, http://dx.doi.org/10.12775/OeC.2015.014.
• Nadratowska A. (1990), Wpływ poszczególnych form prywatyzacji na efektywność gospodarowania, [w:] T. Kierczyński (red.), Spółka akcyjna jako forma prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Przedsiębiorstwo Doradztwa Ekonomicznego „Lege Artis”, Warszawa.
• Pieloch A. (2010), Zysk netto jako źródło finansowania wykupu i umorzenia akcji własnych spółek notowanych na GPW w Warszawie, [w:] J. Duraj (red.), Prace z zakresu ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica”, vol. 236, s. 87‒103.
• Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych w 1999 r. (2000), GUS, Warszawa.
• Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych w 2004 r. (2005), GUS, Warszawa.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 października 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania należności za korzystanie z przedsiębiorstwa, sposobu zabezpieczenia nie spłaconej części należności oraz warunków oprocentowania nie spłaconej należności (Dz.U. 1997, nr 130, poz. 855).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie warunków spłaty należności za korzystanie z przedsiębiorstwa (Dz.U. 2004, nr 269, poz. 2667).
• Sajnóg A. (2013), Wokół metod badania rentowności kapitału własnego przedsiębiorstwa, [w:] A.N. Duraj, M. Papiernik-Wojdera, Paradygmaty i instrumenty kreowania wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Sajnóg A. (2015a), Comparative Analysis of Economic Efficiency of Polish and German Listed Companies, “Oeconomia Copernicana”, vol. 6, issue 2, s. 67‒87, http://dx.doi.org/10.12775/OeC.2015.013.
• Sajnóg A. (2015b), Rola zysku całkowitego w ocenie rentowności przedsiębiorstwa, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, sectio H, vol. 49, no. 4, s. 506‒516, doi: http://dx.doi.org/10.17951/h.2015.49.4.505.
• Sanchez-Ballesta J., Garcia-Meca E. (2007), A Meta analytic Vision of the Effect of Ownership Structure on Firm Performance, “Corporate Governance”, vol. 15, issue 5, s. 879‒893, http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-8683.2007.00604.x.
• Shleifer A., Vishny R.W. (1997), A Survey of Corporate Governance, “The Journal of Finance”, vol. 52, no. 2, s. 737‒783, http://dx.doi.org/10.1111/j.1540-6261.1997.tb04820.x.
• Sierpińska M. (2005), Wskaźnikowa ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, [w:] M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sobczyk M. (2010), Statystyka opisowa, C.H. Beck, Warszawa.
• Sosnowski T. (2015), Czas realizacji pełnego wyjścia z inwestycji funduszy private equity na GPW w Warszawie, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, sectio H, vol. 49, no. 4, s. 527‒538, http://dx.doi.org/10.17951/h.2015.49.4.527.
• Surdykowska T. (1996), Prywatyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szewc-Rogalska A. (2008), Problemy nadzoru korporacyjnego w skoncentrowanych strukturach własności, [w:] S. Rudolf, Rola nadzoru korporacyjnego w kreowaniu wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Thomsen S., Petersen T. (2000), Ownership Structure and Economic Performance in the Largest European Companies, “Strategic Management Journal”, vol. 21, no. 6, s. 689‒705, http://dx.doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(200006)21:6%3C689::AID-SMJ115%3E3.0.CO;2-Y.
• Urbanek P. (2005), Nadzór korporacyjny a wynagrodzenia menedżerów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. 1996, nr 118, poz. 561).
• Włodyka S. (1996), Spółki w procesie komercjalizacji i prywatyzacji, [w:] S. Włodyka (red.), Prawo spółek, Instytut Prawa Spółek i Inwestycji Zagranicznych, Kraków.
• Wrońska E.M. (2004), Strategie finansowe spółek pracowniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Zalega K. (2003), System corporate governance a aktywność zarządzania spółką akcyjną, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Zwierzyńska-Bubałło T. (red.) (1998), Leksykon prywatyzacji, PWE, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.327.03