Czynniki edukacyjne a przestrzenne rozmieszczenie kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce

• Authors: Maria Klonowska-Matynia

Title variants

Czynniki edukacyjne a przestrzenne rozmieszczenie kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest określenie i ocena przestrzennego rozmieszczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce i dokonanie klasyfikacji badanych gmin pod względem zasobów kapitału ludzkiego. Podjęto również próbę zbadania kierunków i zidentyfikowania głównego czynnika odpowiedzialnego za to zróżnicowanie. Analizę oparto na wybranych cechach opisujących jakość systemu edukacji. W badaniu wykorzystano wybrane metody hierarchizacji i klasyfikacji obiektów wielocechowych. W celu określenia osiągniętego poziomu zasobów KL obszarów wiejskich zastosowano porządkowanie liniowe w oparciu o metodę sum standaryzowanych wartości. W efekcie przyporządkowano każdemu z krajów względny wskaźnik zasobów KL. Badania potwierdzają, że: poziom kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich jest ogólnie niski, zdywersyfikowanie przestrzeni wiejskiej jest silne, polaryzacja ma charakter dualny w układzie centrum – peryferia, wysoka jakość sfery edukacyjnej i jej dostępność dominuje nadal w ośrodkach wzrostu, a promień dyfuzji nie wykracza w zasadzie poza pierścień strefy podmiejskiej. Głównym źródłem danych były: GUS BDL, OKE, NSP.

EN

The main objective of this article is to prepare a hierarchy and typology of rural areas in Poland showing the level of the human capital indicator and his spatial disparities in the context of educational factors. Selected methods of multivariable objects hierarchy and classification were used in the study. In order to measure the level of human capital in rural areas the linear Indicators ordering has been applied based on the standardized sums method. As a result a relative level indicator of Human Capital has been assigned to each area. As a part of the research analysis will be carried out in spatial dimension. Studies confirm that: generally, the level of human capital on rural areas is low; the diversification of the rural space is relatively strong, the polarization has a dual character (center – periphery), the high quality sphere of education and the availability dominate still in the growth centers, and the radius of diffusion does not go in principle outside the ring suburban zone. The subject of the spatial analysis will be rural areas in Poland, in particular their human capital indicators. GUS BDL, NSP, OKE were the main data source.

Keywords

PL

obszary wiejskie; kapitał ludzki; edukacja; zróżnicowanie obszarów wiejskich; obszary wiejskie; kapitał ludzki; edukacja; zróżnicowanie obszarów wiejskich

EN

rural areas; human capital; education; diversification

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2017
• Volume: 1
• Issue: 327

Dates

published

2017-07-11

Contributors

author

Maria Klonowska-Matynia

• Politechnika Koszalińska, Wydział Nauk Ekonomicznych, Katedra Ekonomii

References

• Amsden A. (1992), Asia’s Next Giant: South Korea and Late Industrialization, Oxford University Press, New York.
• Bański J. (2009), Typy obszarów funkcjonalnych w Polsce, Ekspertyza dla MRR, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Bański J., Stola W. (2002), Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, „Studia Obszarów Wiejskich”, t. 3, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
• Beach M.J. (2009), A Critique of Human Capital Formation in the U.S. and the Economic Returns to Sub-Baccalaureate Credentials. Educational Studies, „A Journal of the American Educational Studies”, vol. 45(1), s. 24–38.
• Becker G.S. (1975), Human Capital, New York.
• Becker G.S. (1993), Human capital. A theoretical and empirical analysis, with special reference to education, 3rd ed., Chicago University Press, Chicago–London.
• Carnoy M., Castells M. (2001), Globalisation, the Knowledge Society and the Network State: Poulantzas at the Millennium, „Global Networks”, vol. 1(1), s. 1–18.
• Cuhna F., Heckman J.J., Lochner L., Masterov D.V. (2005), Interpreting the evidence on life cycle skill formation, Discussion Paper Series IZA DP No. 1675, Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit, Institute for the Study of Labor, Bonn.
• Czapiewski K. (2011), Czy struktura funkcjonalna warunkuje zaistnienie sukcesu na obszarach wiejskich, [w:] W. Kamińska, K. Heffner (red.), Dychotomiczny rozwój obszarów wiejskich, Studia KPZK PAN, t. CXXXVIII, Warszawa.
• Domański R. (2007), Gospodarka przestrzenna. Problemy teoretyczne, PWN, Warszawa 2007.
• Fuente A. de la, Ciccone A. (2003), Human capital in the global and knowledge‑based economy. Final Report, Employment and European Social Found, Luxemburg.
• Friedmann J. (1972), A general theory of polarized development, [w:] N.M. Hansen (ed.), Growth Centres in Regional Economic Development, Free Press, New York.
• Gaczek W.M., Komorowski J. (2005), Kapitał ludzki i społeczny regionu jako element rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, [w:] W. M. Gaczek (red.), Innowacje w rozwoju regionu, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, z. 57, Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań, s. 54–55.
• Green A. (1997), Education, Globalization and the Nation State, MacMillan, Basingstoke.
• Hanushek E.A., Woessmann L. (2008), The role of cognitive skills in economic development, „Journal of Economic Literature”, vol. XLVI, 46:3, s. 607–668.
• Hanushek E.A., Woessmann L. (2011), The Economics of International Differences in Educational Achievement, [in:] E. Hanushek, S. Machin, L. Woessman (eds.), Handbook of the Economics of Education, vol. 3, North Holland, Amsterdam, s. 89–200.
• Heffner K., Rosner A., Stanny M. (2007), Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a dynamika przemian, [w:] A. Rosner (red.), IZróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki zmian, RWIR PAN, Warszawa.
• Hirschman A.O. (1958). The Strategy of Economic Development, Yale University Press, New Haven.
• Hughes R. (1991), Examining the Roots of Educational Demand: The Case Supporting Rural Agrarian Development, „World Development”, vol. 19(2/3), s. 213–23.
• Jabłoński Ł. (2011), Kapitał ludzki w wybranych modelach wzrostu gospodarczego, „Gospodarka Narodowa” nr 1–2.
• Jabłoński Ł. (2012), Kapitał ludzki a konwergencja gospodarcza, C.H. Beck, Warszawa.
• Klonowska‑Matynia M., Zdrojewski E.Z. (2008), Wykształcenie jako determinanta rozwoju kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Za­rządzania”, nr 8, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 139–144.
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (2012), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Kozuń-Cieślak G. (2013), Efektywność inwestycji publicznych w kapitał ludzki, „Ekonomista”, nr 3, s. 321–322.
• Kukuła K. (2000), Metoda unitaryzacji zerowanej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Lucas R.E. (1988), On the mechanics of economic development, „Journal of Monetary Economic” vol. 22, Elsevier Science Publishers, North‑Holland, s. 4–5.
• Mazur M., Bański J., Czapiewski K., Śleszyński P. (2015), Wiejskie obszary funkcjonalne – próba metodyczna wyznaczenia ich obszarów i granic, „Studia Obszarów Wiejskich”, t. 37, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa. s. 7–36.
• Mincer J. (1962), On‑the‑job Training: Costs, Returns and Some Implications, „Journal of Political Economy”, vol. 70, no. 5, part 2, s. 50–79.
• Nelson R.R., Phelps S. (1966), Investment in humans, technological diffusion and economic growth, „American Economic Review”, t. 56/1–2, s. 69–75.
• Nowak E. (1990), Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych, PWE, Warszawa.
• Obszary wiejskie w Polsce w 2014 roku (2014), Studia i analizy statystyczne, GUS , Warszawa–Olsztyn.
• Oketch M.O. (2003), Affording the Unaffordable: Cost‑Sharing in Higher Education in Sub-Saharan Africa, „Peabody Journal of Education”, vol. 78(3), s. 88–106.
• Oketch M.O. (2004), The Emergence of Private University Education in Kenya: Trends, Prospects and Challenges, „International Journal of Educational Development”, vol. 24, s. 119–136.
• Oketch M.O. (2006), Determinants of Human Capital Formation and Economic Growth of African Countries, „Economics of Education Review”, vol. 25(5), s. 554–564.
• Romer P.M. (1992), Endogenous technological change, „Journal of Political Economy”, t. 98, nr 5, vol. 2, The University of Chicago Press, Chicago.
• Rosner A., Stany M. (2014), Monitoring Rozwoju Obszarów Wiejskich. Etap I , FEFRWP, IRWiR PAN, Warszawa.
• Schultz T.W. (1963), The Economic Value of Education, New York.
• Schultz T.W. (1980), Investment In Entrepreneurial Ability, „Scandinavian Journal of Economics”, vol. 82(4), s. 437–48.
• Stanny M. (2013), Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
• Stanny M., Czarnecki A. (2011), Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zielonych Płuc Polski. Próba analizy empirycznej, IRWiR PAN, Warszawa.
• Stola W. (1987), Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna, „Prace Habilitacyjne”, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Tilak J. (2002), Building Human Capital in East Asia: What Others Can Learn, National Institute of Educational Planning and Administration, New Delhi.
• Tilak J. (2004), Public Subsidies in Education in India, „Economic and Political Weekly of India”, vol. 39, s. 343–359.
• Weisbrodt B.A. (1962), Education and investment in human capital, „Journal of Political Economy”, vol. 70, no. 5, The University of Chicago Press, Chicago, s. 106–123.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.327.07