Znaczenie wybranych czynników ekonomiczno‑społecznych dla kształtowania stabilności fiskalnej gmin miejskich w Polsce

• Authors: Katarzyna Wójtowicz

Title variants

Znaczenie wybranych czynników ekonomiczno‑społecznych dla kształtowania stabilności fiskalnej gmin miejskich w Polsce

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ocena wagi wybranych czynników ekonomiczno‑społecznych w kształtowaniu stabilność fiskalnej gmin miejskich w Polsce. Próba badawcza objęła 241 takich gmin, a zakres czasowy badania dotyczył lat 2004–2016. W artykule wykorzystano metodę ekonometrycznego modelowania danych panelowych. Przeprowadzona analiza wykazała, że zakres związku między potencjałem społeczno‑gospodarczym badanych JST a ich sytuacją finansową okazał się zdecydowanie mniejszy, niż można byłoby oczekiwać. Wpływ na ten stan rzeczy wydaje się mieć uzależnienie budżetów samorządowych od transferów zewnętrznych oraz wysoki udział wydatków sztywnych, jak również istnienie tzw. miękkich ograniczeń budżetowych, które gwarantują otrzymanie pomocy finansowej z budżetu centralnego w przypadku zagrożenia niewypłacalnością.

EN

The article attempts to assess the impact of selected economic and social factors on the fiscal sustainability of cities in Poland. The research sample covered 241 such local government units, and the time range was 2004–2016. The article uses the econometric modeling of panel data. The analysis revealed that the extent of the relationship between the economic and social development of local governments and their financial health proved to be significantly lower than could be expected. The possible cause of this situation seems to be the dependence of local budgets on external grants and the high share of fixed expenditure, as well as the existence of “soft budget constraints”, which guarantee the aid form central budget in case of insolvency.

Keywords

PL

stabilność fiskalna; model panelowy; czynniki ekonomiczno-społeczne; stabilność fiskalna; model panelowy; czynniki ekonomiczno-społeczne

EN

fiscal sustainability; panel data model; socio-economic factors

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2018
• Volume: 2
• Issue: 334

Dates

published

2018-02-28

Contributors

author

Katarzyna Wójtowicz

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Faculty of Economics, Department of Public Finance

References

• Auerbach A., Gokhale J., Kotlikoff L. (1991), Generational accounts: a meaningful alternative to deficit accounting, [w:] D. Bradford (red.), Tax Policy and the Economy, vol. 5, MIT Press, Cambridge.
• Balatsky A., Balatsky G., Borysov S. (2015), Resource Demand Growth and Sustainability Due to Increased World Consumption, „Sustainability”, vol. 7, s. 3430–3440.
• Baptista R., Escária V., Madruga P. (2007), Entrepreneurship, Regional Development and Job Creation: The Case of Portugal, „Small Business Economics”, vol. 30, s. 49–58.
• Berne R.I., Schramm R. (1986), The financial analysis of governments, Prentice Hall, Englewood Cliffs.
• Bitner M., Cichocki K.S., Sierak J. (2013), Standardy zarządzania długiem na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz ich wpływ na finansowanie infrastruktury, Polska Akademia Nauk, Instytut Badań Systemowych, Warszawa.
• Blanchard O.J. (1990), Suggestions for a New Set of Fiscal Indicators, OECD Department of Economics and Statistics Working Paper, April, no. 79.
• Bohn H. (1995), The sustainability of budget deficits in a stochastic economy, „Journal of Money, Credit and Banking”, vol. 21(7), s. 257–271.
• Bohn H. (2007), Are Stationarity and Cointegration Restrictions Really Necessary for the Intertemporal Budget Constraint?, „Journal of Monetary Economics”, vol. 54, s. 1837–1847.
• Buiter W. (1985), A guide to public sector debt and deficits, „Economic Policy”, vol. 1, s. 13–79.
• CBO (2016), The 2016 Long‑Term Budget Outlook, Congressional Budget Office, Congress Of The United States, https://www.cbo.gov/publication/51580 [dostęp: 30.09.2017].
• Ciecieląg J., Tomaszewski A. (2003), Ekonometryczna analiza danych panelowych, Wydział Nauk Ekonomicznych, Warszawa.
• Clark T.N. (1994), Municipal fiscal strain: Indicators and causes, „Government Finance Review”, vol. 10, s. 27–30.
• Conard B. (2013), Some Challenges to Sustainability, „Sustainability”, vol. 5, s. 3368–3381.
• Dańska‑Borsiak B. (2011), Dynamiczne modele panelowe w badaniach ekonomicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Denek E., Dylewski M. (red.) (2013), Szacowanie poziomu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w warunkach zwiększonego ryzyka utraty płynności finansowej, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Dennis L.M. (2004), Determinants of Financial Condition: A Study of US Cities, University of Central Florida, Orlando.
• Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska‑Koczkodaj M. (2010), Metody analityczne w działalności jednostek podsektora samorządowego, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Easterly W., Schmidt‑Hebbel K. (1991), The macroeconomics of public sector deficits: A synthesis, Working Paper WPS 775, International Monetary Fund, Washington.
• EU (2015), Fiscal Sustainability Report, European Commission, Brussels.
• Eurostat (2015), Sustainable Development in the European Union, Eurostat Statistics Explained, Luxembourg.
• Eurostat (2017), Eurostat Government finance statistics database, Publications Office of the European Union, Luxembourg, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database [dostęp: 25.09.2017].
• Filipiak B. (2016), Wykorzystanie statystyki publicznej do oceny stabilności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, „Wiadomości Statystyczne”, nr 11(666), s. 13–33.
• Filipiak B. (red.) (2009), Metodyka kompleksowej oceny gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Franc‑Dąbrowska J., Porada‑Rochoń M., Zioło M., Babczuk A. (2015), Stabilizowanie finansów podmiotów sektora publicznego i prywatnego w warunkach zaburzeń finansowych, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• Fritsch M., Mueller P. (2008), The Effect of New Business Formation on Regional Development over Time: The Case of Germany, „Small Business Economics”, vol. 30, s. 15–29.
• Ghosh A.R., Kim J.I., Mendoza E.G., Ostry J.D., Qureshi M.S. (2013), Fiscal Fatigue, Fiscal Space and Debt Sustainability in Advanced Economies, „Economic Journal”, vol. 123, s. F4–F30.
• Główny Urząd Statystyczny, (2017), Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl [dostęp: 30.09.2017].
• Hakkio C., Rush M. (1991), Is the Budget Deficit “Too Large?”, Economic Inquiry, „Western Economic Association International”, vol. 29(3), s. 429–445.
• Hamilton J., Flavin M. (1986), On the limitations of government borrowing a framework for empirical testing, National Bureau of Economic Research, Working Paper, no. 1632.
• Honadle B.W., Costa J.M. Cigler B.A. (2003), Fiscal health for local governments, Academic Press, San Diego.
• Horne J. (1991), Indicators of fiscal sustainability, IMF Working Papers, no. 5.
• IMF (2002), Indicators, Financial Soundness. Analytical Aspects and Country Practices, IMF Occasional Paper, no. 212.
• IPSASB (2013), Reporting on the Long‑Term Sustainability Of An Entity’s Finances, International Public Sector Accounting Standards Board, New York.
• Jastrzębska M. (2009), Zarządzanie długiem jednostek samorządu terytorialnego, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa–Kraków.
• Kimhi O. (2008), Reviving cities: legal remedies to municipal financial crises, „BUL Review”, no. 88, s. 633.
• Kloha P., Weissert C.S., Kleine R. (2005), Developing and Testing a Composite Model to Predict Local Fiscal Distress, „Public Administration Review”, no. 65(3), s. 313–323.
• Kornai J. (1986), The Soft Budget Constraint, „Kyklos”, vol. 39, no. 1, s. 3–30.
• Ladd H.F. (1992), Population growth, density and the costs of providing public services, „Urban Studies”, no. 29, s. 273–295.
• Mackiewicz M. (2010), Stabilizacyjna polityka fiskalna w krajach OECD, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Mahdavi S. Westerlund J. (2013), Fiscal stringency and fiscal sustainability: Panel evidence from the American state and local governments, „Journal of Policy Modeling”, vol. 33(6), s. 953–969.
• Ministerstwo Finansów (2017), Sprawozdania z wykonania budżetów JST. Bazy danych, www.mf.gov.pl [dostęp: 30.09.2017].
• Neck R., Sturm J. (2008), Sustainability of Public Debt, CESifo Seminar Series, The MIT Press, Cambridge.
• Nollenberger K., Groves S.M. Valente M.G. (2003), Evaluating financial condition: A handbook for local government, International City/County Managers Association, Washington.
• Pączek‑Jarmulska B. (2016), Stabilność fiskalna – przegląd metod analizy, MF Working Paper Series, Departament Polityki Makroekonomicznej, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Piotrowska‑Marczak K. (2009), Federalizm fiskalny w teorii i praktyce, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Poniatowicz M., Salachna J.M., Perło D. (2010), Efektywne zarządzanie długiem w jednostce samorządu terytorialnego, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Potrafke N., Reischmann M. (2014), Fiscal Transfers and Fiscal Sustainability, Public Finances, Munich.
• Prud’homme R. (1995), The Dangers of Decentralization, „The World Bank Research Observer”, vol. 10(2), s. 221–226.
• Rodríguez‑Bolívar M.P., Navarro‑Galera A., Alcaide‑Muñoz L., López‑Subirés M.D. (2016), Risk Factors and Drivers of Financial Sustainability in Local Government: An Empirical Study, „Local Government Studies” vol. 42(1), s. 29–51.
• Schick A. (2005), Sustainable budget policy: concepts and approaches, „OECD Journal of Budgeting”, vol. 5, no. 1, s. 107–126.
• Swianiewicz P. (2011), Finanse lokalne. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne, Wydawnictwo Minicipium, Warszawa.
• Trehan B., Walsh C. (1991), Testing Intertemporal Budget Constraints: Theory and Applications to U.S. Federal Budget and Current Account Deficits, Journal of Money, „Credit and Banking”, vol. 23, no. 2, s. 206–223.
• Uctum M., Wickens M. (2000), Debt and deficit ceilings, and sustainability of fiscal policies: an intertemporal analysis, „Oxford Bulletin of Economics and Statistics”, vol. 62, issue 2, s. 197–222.
• Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2003 r. Nr 203, poz. 1966).
• Wang X., Dennis L., Tu Y.S.J. (2007), Measuring financial condition: A study of US states, „Public Budgeting & Finance”, vol. 27, s. 1–21.
• Wiewióra M. (2008), Wpływ nadwyżki operacyjnej budżetu na kondycję finansową jednostki samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny”, nr 11, s. 12–18.
• Wiewióra M. (2009), Zjawisko kryzysu finansowego jednostki samorządu terytorialnego i jego implikacje dla państwa, „Samorząd Terytorialny”, nr 3, s. 18–33.
• Zafra‑Gomez J.L., Lopez‑Hernandez A.M., Hernandez‑Bastida A. (2009), Developing a Model to Measure Financial Condition in Local Government, „The American Review of Public Administration”, vol. 39, s. 425–449.
• Zhu L. (2013), Panel Data Analysis in Public Administration: Substantive and Statistical Considerations, „Journal of Public Administration Research and Theory”, vol. 2(2), s. 395–428.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.334.14