Ocena utraconych lat życia z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w populacji osób starszych w Polsce

• Authors: Monika Burzyńska , Małgorzata Pikala , Irena Maniecka-Bryła

Title variants

Ocena utraconych lat życia z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w populacji osób starszych w Polsce

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ocena trendów umieralności z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w grupie osób w wieku 65 lat i więcej w Polsce w latach 2000-2014 na podstawie danych o utraconych standardowych oczekiwanych latach życia. W badaniu wykorzystano bazę danych zawierającą 2 148 871 kart zgonów starszych mieszkańców Polski, którzy zmarli w latach 2000-2014 z powodu chorób układu krążenia. Utracone lata życia obliczono, stosując wskaźniki SEYLLp (Standard Expected Years of Life Lost per living person). Do analizy trendów wykorzystano modele joinpoint. Współczynnik SEYLLp (na 10 000 ludności) z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w Polsce w populacji osób w wieku 65 lat i więcej zmniejszył się w analizowanym okresie. Wśród mężczyzn z 4619,0 w 2000 roku do 3067,0 w 2014 roku (AAPC = –2,4%, p < 0,05), a w grupie kobiet z 3038,0 do 2065,0 (AAPC = –2,5%, p < 0,05). W 2014 roku największą liczbę utraconych lat życia wśród mężczyzn spowodowała choroba niedokrwienna serca (819,0), natomiast wśród kobiet choroby tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych (489,0). Niekorzystne trendy (w grupie mężczyzn i kobiet) odnotowano dla niewydolności serca (AAPC odpowiednio 3,3% i 2,8%; p < 0,05). Mimo pozytywnej tendencji badanego zjawiska należy zwiększyć nacisk na problemy kardiologiczne osób starszych w celu niwelowania nierówności w zdrowiu i niekorzystnych różnic w przeciętnym dalszym trwaniu życia.

EN

The aim of the study was to assess mortality trends due to cardiovascular diseases in the group of people aged 65 and more in Poland in 2000-2014 using the Standard Expected Years of Life Lost. In the study there was used a database containing 2,148,871 deaths cards for older Polish citizens who died in the years 2000-2014 due to cardiovascular diseases. Years of life lost were calculated using the SEYLLp (Standard Expected Years of Life Lost per living person). The joinpoint models were used to analyze trends. The SEYLLp ratio (per 10,000) due to cardiovascular diseases in Poland in the population aged 65 and over decreased in the analyzed period. Among men, from 4619.0 in 2000 to 3067.0 in 2014 (AAPC = –2.4%, p < 0.05), and in the group of women from 3038.0 to 2065.0 (AAPC = –2.5%, p < 0.05). In 2014, the largest number of years of life lost among men the ischemic heart disease caused (819.0), while in women, diseases of arteries, arterioles and capillaries (489.0). Unfavorable trends (in the group of men and women) were reported for heart failure (AAPC, respectively, 3.3% and 2.8%, p < 0.05). Despite the positive tendency of the studied phenomenon, it is necessary to increase the emphasis on cardiological problems of elderly people in order to eliminate inequities in health and unfavorable differences in the average life expectancy.

Keywords

PL

standardowe utracone lata życia; ludzie starzy; choroby sercowo-naczyniowe; trendy umieralności; Polska; standardowe utracone lata życia; ludzie starzy; choroby sercowo-naczyniowe; trendy umieralności; Polska

EN

standard expected years of life; elderly people; cardiovascular diseases; mortality trends; Poland

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2019
• Volume: 4
• Issue: 343
• Pages: 73-84

Dates

published

2019-09-13

Contributors

author

Monika Burzyńska

• Medical University of Lodz, Epidemiology and Biostatistics Department

• https://orcid.org/0000-0001-9875-7383

author

Małgorzata Pikala

• Medical University of Lodz, Epidemiology and Biostatistics Department

• https://orcid.org/0000-0003-4426-4908

author

Irena Maniecka-Bryła

• Medical University of Lodz, Epidemiology and Biostatistics Department

• https://orcid.org/0000-0002-6671-7456

References

• Bromley D. B. (1969), Psychologia starzenia się, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Burzyńska M., Marcinkowski J. T., Bryła M., Maniecka‑Bryła I. (2010), Life Expectancy i Healthy Life Years jako podstawowe miary oceny sytuacji zdrowotnej ludności, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, t. 91, nr 4, s. 530–536.
• Gryglewska B. (2006), Medycyna przeciwstarzeniowa, [w:] T. Grodzicki (red.), Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk.
• Grzelak‑Kostulska E., Hołowiecka B. (2009), Zmiany czasu trwania życia w Polsce na tle Europy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 231, s. 491–512.
• Herd P., Schoeni R. F., House J. S. (2008), Upstream solutions: does the supplemental security income program reduce disability in the elderly?, „The Milbank Quarterly”, t. 86, nr 1, s. 5–45.
• Imiela J. (2006), Wybrane problemy kardiologiczne u chorych w wieku podeszłym, przewlekle leczonych hemodializami, Akademia Medyczna w Warszawie. Warszawa.
• Jackson F. E., Wenger N. K. (2011), Cardiovascular diseases among elderly, „Revista Espanola de Cardiologica”, t. 64, nr 8, s. 697–712.
• Joinpoint Trend Analysis Software, https://surveillance.cancer.gov/joinpoint/ [dostęp: 2.10.2018].
• Kim H., Fay M. P., Feuer E. J., Midthune D. N. (2000), Permutation tests for joinpoint regression with applications to cancer rates, „Statistics in Medicine”, t. 19, nr 3, s. 335–351.
• Maniecka‑Bryła I. (2006), Zmiany w stanie zdrowia mieszkańców Łodzi w okresie transformacji społeczno‑ekonomicznej (na przykładzie ludności w wieku 65–74 lata), Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego, Łódź.
• Marshall R. J. (2009), Standard Expected Years of Life Lost as a measure of disease burden: An investigation of its presentation, meaning and interpretation, [w:] V. R. Preedy, R. R. Watson (red.), Handbook of disease burdens and quality of life measures, Springer, Berlin.
• Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD–10, X Rewizja (2008), t. I, WHO, Genewa.
• Miller M., Gębska‑Kuczerowska A. (2009), Epidemiologia – metoda pomiaru stanu zdrowia zbiorowości, „Postępy Nauk Medycznych”, t. 4, s. 290–297.
• Murray C. J., Lopez A. D. (2000), Global burden of diseases, cz. 1, Wydawnictwo „Vesalius”, Warszawa.
• People in the EU – population projections (2017), Luxembourg, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/People_in_the_EU_-_population_projections [dostęp: 8.10.2018].
• Pikala M., Maniecka‑Bryła I. (2017), Fifteen‑year mortality trends due to cardiovascular diseases in Poland using standard expected years of life lost, 2000–2014, „Kardiologia Polska”, t. 75, nr 10, s. 1033–1040.
• Razzaque A., Nahar L., Khanam M. A. (2010), Socio‑demographic differentials of adult health indicators in Matlab, Bangladesh: self‑rated health, health state, quality of life and disability level, „Global Health Action”, t. 3, nr 2, s. 70–77.
• Rocznik statystyczny 2016 (2017), GUS, Warszawa.
• Stiefel C. M., Perla R. J., Zell B. L. (2010), A healthy bottom line: Healthy Life Expectancy as an outcome measure for health improvement efforts, „The Milbank Quarterly”, t. 88, nr 1, s. 30–53.
• Szostak W., Cybulska B. (1999), Racjonalne żywienie w profilaktyce miażdżycy – mniej smarujesz, szybciej dojedziesz do Unii Europejskiej, „Medycyna Metaboliczna”, t. 3, s. 5–9.
• Waśkiewicz A., Piotrowski W., Sygnowska E. (2006), Czy korzystne tendencje w spożyciu żywności zaobserwowane w latach 1984–2001 przyczyniły się do spadku umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia? Badanie Pol‑MONICA Warszawa, „Kardiologia Polska”, t. 64, nr 1, s. 16–23.
• WHO methods and data sources for global burden of disease estimates 2000–2011 (2013), Department of Health Statistics and Information Systems WHO, Geneva.
• Wojtyniak B., Stokwiszewski J. (2015), Trendy czasowe umieralności ogółem oraz z powodu głównych grup przyczyn: chorób układu krążenia, nowotworów złośliwych oraz przyczyn zewnętrznych w Polsce na tle sytuacji w krajach UE15, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie”, t. 13, nr 4, s. 316–327.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.343.05