City Resilience to Population Ageing In the Context of Spatial (In)Accessibility. The Case of Poznań and Łódź

• Authors: Ewa Lechowska

Title variants

Odporność miasta na starzenie się populacji w kontekście (nie)dostępności przestrzennej. Przypadek Poznania i Łodzi

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The ageing of the society is a serious factor affecting the prospects of urban development. Unfavourable demographic changes disturb the functioning of the urban system, thus forcing adaptive activities leading to a new state of balance in the organism of a city. The ageing of urban society requires a new look at the organisation of space in the city. The importance of planning age‑friendly cities is rising fast. Due to the low mobility of the elderly, it is important to plan their direct living environment, ensuring access to facilities or areas that meet the basic needs of this particular group of urban space users. As part of the answer to the question: to what extent the cities of Poznań and Łódź are resilient to the ageing process in spatial terms, an analysis was performed of the accessibility of green areas, sports and recreation facilities, service and commercial, cultural, healthcare facilities and public transport stops for the elderly population. This resulted in the delimitation of problem areas characterised by functional and spatial deficits and the development of the two cities’ resilience indexes to demographic changes, namely, ageing in spatial terms.

PL

Proces starzenia się społeczeństwa jest poważnym czynnikiem wpływającym na perspektywę rozwoju miast. Niekorzystne zmiany demograficzne zaburzają funkcjonowanie systemu miejskiego, wymuszając tym samym działania adaptacyjne prowadzące do nowego stanu równowagi organizmu, jakim jest miasto. Zachodzący w miastach proces starzenia się społeczeństwa wymaga nowego spojrzenia na organizację przestrzeni w mieście. Znaczenia nabiera planowanie miast przyjaznych osobom starszym. Z uwagi na niską mobilność osób starszych ważne jest odpowiednie zaplanowanie ich najbliższego środowiska zamieszkania, zapewniającego dostępność do obiektów bądź terenów spełniających podstawowe potrzeby tej szczególnej grupy użytkowników przestrzeni miejskiej. W ramach odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu Poznań i Łódź są odporne na proces starzenia się społeczności w ujęciu przestrzennym, przeprowadzono analizę dostępności osób starszych do terenów zielonych, sportowo‑rekreacyjnych, obiektów usługowo‑handlowych, kultury, ochrony zdrowia i przystanków komunikacji publicznej. Jej efektem jest delimitacja obszarów problemowych cechujących się deficytami funkcjonalno‑przestrzennymi w tym zakresie oraz wypracowanie wskaźników odporności badanych miast na zmiany demograficzne – starzenie się społeczeństwa – w wymiarze przestrzennym.

Keywords

EN

city resilience; age-friendly city; active ageing in place; accessibility

PL

odporność miasta; miasto przyjazne starzeniu; starzenie się w miejscu; dostępność; odporność miasta; miasto przyjazne starzeniu; starzenie się w miejscu; dostępność

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2020
• Volume: 3
• Issue: 348
• Pages: 45-63

Dates

published

2020-06-22

Contributors

author

Ewa Lechowska

• Adam Mickiewicz University in Poznań, Faculty of Geographical and Geological Sciences Department of Spatial Planning

• https://orcid.org/0000-0003-2588-1206

References

• Ahern J. (2011), From fail‑safe to safe‑to‑fail: Sustainability and resilience in the new urban world, “Landscape Urban Planning”, no. 100(4), pp. 341–343, https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2011.02.021
• Borucka A., Ostaszewski K. (2008), Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, “Medycyna Wieku Rozwojowego”, no. 12 (2 Pt 1), pp. 587–597, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2777715/ (accessed: 1.12.2018).
• Curtis W. J., Cicchetti D. (2004), Rozwijanie badań nad rezyliencją w XXI wieku: rozważania teoretyczne i metodologiczne w ocenie biologicznych składników rezyliencji, “Audiofonologia. Problemy Teorii i Praktyk”, no. 25, pp. 65–91, http://ptnzs.org.pl/audiofonologia/AUDIOFONOLOGIA_TOM_XXV_2004/4_John_Curtis.pdf (accessed: 1.12.2018).
• Desouza K. C., Flanery T. H. (2013), Designing, planning, and managing resilient cities: A conceptual framework, “Cities”, no. 35, pp. 89–99, https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.06.003
• Długosz Z. (2002), Stan i tendencje procesu starzenia się ludności miast Polski w świetle wybranych mierników, [w:] Słodczyk J. (red.), Demograficzne i społeczne aspekty rozwoju miasta, Uniwersytet Opolski, Opole, pp. 93–102.
• Ernstson H., Leeuw S. E. van der, Redman C. L., Meffert D. J., Davis G., Alfsen C., Elmqvist T. (2010), Urban transitions: On urban resilience and human‑dominated ecosystems, “AMBIO: A Journal of the Human Environment”, no. 39, pp. 531–545, https://doi.org/10.1007/s13280-010-0081-9
• Garrett G. (1990), Potrzeby zdrowotne ludzi starszych, PZWL, Warszawa.
• GUS (2014), Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, http://stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja‑demograficzna‑osob‑starszych‑i‑konsekwencje‑starzenia‑sie‑ludnosci‑polski‑w‑swietle‑prognozy‑na‑lata-2014-2050,18,1.html (accessed: 1.12.2018).
• GUS BDL (2018), https://bdl.stat.gov.pl (accessed: 1.12.2018).
• Janiszewska A. (2017), Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się ludności na świecie, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, no. 5(331), pp. 91–113, https://doi.org/10.18778/0208-6018.331.06
• Jasiak A., Swereda D. (2009), Ergonomia osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
• Jenks M., Burgess R. (2004), Compact Cities. Sustainable Urban Forms for Developing Countries, Taylor & Francis, London–New York.
• Jenks M., Burton E., Williams K. (2005), The Compact City. A Sustainable Urban Form?, Oxford Brookes University, Oxford.
• Komar B. (2015), Wybrane osiedla Katowic w perspektywie efektu depopulacji, “Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, no. 223, pp. 140–151, https://docplayer.pl/10677948‑Wybrane‑osiedla‑katowic‑w‑perspektywie‑efektu‑depopulacji.html (accessed: 1.12.2018).
• Kubicki P. (2014), Miasta i gminy przyjazne wszystkim mieszkańcom, [w:] Miasta Przyjazne starzeniu: Przewodnik, Drukarnia LIBRA‑PRINT, pp. 7–8.
• Kurek S. (2008), Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.
• Labus A. (2011), Planowanie przestrzenne i odnowa miast z perspektywy procesu starzenia się społeczeństwa, “Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Architektura”, no. 50, pp. 131–145.
• Labus A. (2013), Odnowa miast a starzejące się społeczeństwa europejskie na wybranych przykładach, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight‑f06037a0-85d1-4d72‑a8f0-6a47e38f41cd/c/PRM_2013-2_02_Labus.pdf (accessed: 1.12.2018).
• Labus A., Szewczenko A. (2017), Przestrzeń miejska z perspektywą 60+ – ujęcie interdyscyplinarne, “Studia KPZK PAN”, no. 176, pp. 84–97, http://journals.pan.pl/dlibra/publication/118567/edition/103149/content (accessed: 1.12.2018).
• Magdziak M. (2017), Miasto dostępne dla osób starszych, “Studia KPZK PAN”, no. 176, pp. 195–210, http://journals.pan.pl/dlibra/publication/118574/edition/103156/content (accessed: 1.12.2018).
• Meerow S., Newell J. P., Stults M. (2016), Defining urban resilience: A review, “Landscape and Urban Planning”, no. 147, pp. 38–49, https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.11.011
• Melkunaite L., Guay F. (2016), Resilient city: Opportunities for cooperation, IAIA16 Conference Proceedings, Resilience and Sustainability 36th Annual Conference of the International Association for Impact Assessment 11–14 May 2016, Nagoya Congress Cente, Aichi‑Nagoya, Japan.
• Mierzejewska L., Wdowicka M. (2018), City resilience vs. resilient city: terminological intricacies and concept inaccuracies, “Quaestiones Geographicae”, no. 37(2), pp. 7–15, http://geoinfo.amu.edu.pl/qg/archives/2018/quageo-2018-2001.pdf (accessed: 1.12.2018).
• Parysek J. J. (2015), Miasto w ujęciu systemowym, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, no. LXXVII(1), pp. 27–53, https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.3
• Pikuła N. G. (2016), Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji w starości, Impuls, Kraków.
• Rudzik M., Nawrat‑Szołtysik A. (2016), Monitoring parametrów chodu osób w podeszłym wieku wsparciem dla ich opiekunów i fi zjoterapeutów, “Acta Bio‑Optica et Informatica Medica Inżynieria Biomedyczna”, no. 22(4), pp. 273–280, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech‑e571bc01-2831-4920‑aa1e‑c57ffb08afb9 (accessed: 1.12.2018).
• Szołtysek J. (2013), Miasta przyjazne seniorom, “Studia Miejskie”, no. 10, pp. 67–75.
• Tomczyk Ł., Klimczuk A. (2016), Inteligentne miasta przyjazne starzeniu się – przykłady z krajów Grupy Wyszehradzkiej, “Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, no. 34, pp. 79–97, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/8611 (accessed: 1.12.2018).
• Trzpiot G., Szołtysek J. (2015a), Analiza preferencji jakości życia seniorów w miastach, “Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, no. 248, pp. 257–274, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.cejsh‑e1117e75-6fb6-4eea‑bec6-66dbb3b58ecc/c/19.pdf (accessed: 1.12.2018).
• Trzpiot G., Szołtysek J. (2015b), Przemiany demograficzne a mobilność mieszkańców miast, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, no. 233, pp. 121–139, https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/10_19.pdf (accessed: 1.12.2018).
• UNDP (2013), World Population Prospects: The 2012 Revision. Vol. I. Comprehensive Tables, New York, https://esa.un.org/unpd/wpp/publications/Files/WPP2012_Volume‑I_Comprehensive‑Tables.pdf (accessed: 1.12.2018).
• WHO (2007), Global Age‑friendly Cities: A Guide, France, http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English.pdf (accessed: 1.12.2018).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.348.03