Analiza jakości życia zależnej od stanu zdrowia starszych mieszkańców wsi

• Authors: Anna Mirczak

Title variants

Analiza jakości życia zależnej od stanu zdrowia starszych mieszkańców wsi

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W związku z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa, a tym samym wzrostem liczby osób przewlekle chorych, nadrzędnym celem opieki zdrowotnej stało się nie tylko wydłużanie życia, ale także poprawa jego jakości oraz utrzymanie w starszym wieku względnej niezależności i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Najważniejszym czynnikiem determinującym jakość życia jest zdrowie, dlatego też w obrębie tego pojęcia używany jest termin „jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia”, oznaczający jakość życia wyznaczoną stanem zdrowia, obecnymi chorobami oraz naturalnym procesem starzenia. Celem głównym prezentowanej pracy było zbadanie jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia osób starszych mieszkających na wsi oraz określenie jej determinantów. Grupę badanych stanowiły 203 osoby w wieku 65 lat i więcej, mieszkające na obszarach wiejskich województwa małopolskiego. Analizę zebranego materiału badawczego wykonano z wykorzystaniem pakietu statystycznego IBM SPSS 19 dla Windows. Jako poziom istotności dla testowanych hipotez zerowych przyjęto wartość 0,05. Badane osoby starsze mieszające na wsi istotnie lepiej oceniały wymiar psychiczny jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia niż wymiar fizyczny. Do czynników determinujących tę ocenę należały: płeć, wiek, sytuacja rodzinna, warunki mieszkaniowe i sytuacja materialna, stopień powiązania w przeszłości z rolnictwem, stan zdrowia, sprawność funkcjonalna, ryzyko niedożywienia, rodzaj otrzymywanego wsparcia oraz poziom satysfakcji życiowej respondentów.

EN

In connection with the aging of the population and the increase in the number of people with chronic illnesses, the priority objective for health care has become not only lengthening life, but also improving quality of life in older persons, as well as maintenance of their relative independence and active participation in social life. The most important factor in determining quality of life is health. Therefore, within this concept is used the term ‘health related quality of life’ which means quality of life designated state of health, current illnesses and the natural ageing process. The main goal of the present study was to investigate the health related quality of life of elderly people living in rural areas and to identify its determinants. The group of respondents consisted 203 people aged 65 years and over living in rural areas in Małopolska. The analysis of collected research material was performed using the statistical package SPSS 19 for Windows. The level of significance for the tested the hypotheses assumed value of 0.05. Elderly people who living in rural areas showed lower health related quality of life in physical dimension than in psychological dimension. The factors that determined this assessment including: sex, age, family situation, housing and financial situation, agricultural work in the past, health status, functional state, the risk of malnutrition, the type of the support and the level of life satisfaction of respondents.

Keywords

PL

jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia; osoby starsze; obszary wiejskie; jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia; osoby starsze; obszary wiejskie

EN

health related quality of life; older people; rural areas

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2020
• Volume: 3
• Issue: 348
• Pages: 113-129

Dates

published

2020-06-22

Contributors

author

Anna Mirczak

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Spraw Społecznych, Katedra Gerontologii Społecznej i Pedagogiki Pracy

• https://orcid.org/0000-0002-6905-1362

References

• Aghamolaei T., Zare S., Tavafian S. S. (2010), Health Related Quality of Life in Elderly People Living in Bandar Abbas, Iran: A Population‑Based Study, „Acta Medica Iranica”, t. 48, nr 3, s. 185–191.
• Barrett A. J., Murk P. J. (2006), Life Satisfaction Index for the Third Age (LSITA): A Measurement of Successful Aging, [w:] E. P. Isaac (red.), Proceedings of the 2006 Midwest Research‑to‑Practice Conference in Adult. Continuing, and Community Education, University of Missouri, St. Louis, s. 7–12.
• Barrocas A., White J. V., Gomez C., Smithwick L. (1996), Assessing health status in the elderly: the nutrition screening initiative, „Journal of Health Care for the Poor and Underserved”, t. 7, nr 3, s. 210–218.
• Belvis A. G., Avolio A., Spagnolo A., Damiani G. S. (2008), Factors associated with health‑related quality of life: the role of social relationships among the elderly in an Italian region, „Public Health”, t. 122, nr 8, s. 784–793.
• Benjamin‑Coleman R., Alexy B. (1999), Use of the SF-36 to identify community dwelling rural elderly at risk for hospitalization, „Public Health Nurs”, t. 16, s. 223–227.
• Borders T. F., Aday L. A. (2004), Factors associated with health‑related quality of life among an older population in a largely rural western region, „Journal Rural Health”, t. 20, nr 1, s. 67–75.
• Campbell A., Converse P. E., Rodgers W. L. (1976), The Quality of American Life: Perceptions, Evaluations, and Satisfaction, Russell Sage, New York.
• Dalh E., Birkelund G. E. (1997), Health inequalities in later life in a social democratic welfare state, „Social Science and Medicine”, t. 39, s. 871–881.
• Goins R. T., Mitchell J. (1999), Health‑related quality of life: does rurality matter?, „Journal Rural Health”, t. 15, nr 1, s. 147–156.
• Guallar‑Castillona P., Sendinoa A. R., Banegas J. R. (2005), Differences in quality of life between women and men in the older population of Spain, „Social Science and Medicine”, t. 60, nr 6, s. 1229–1240.
• Guimaraes‑Lima M., Barros M. B., Cesar C. L., Goldbaum M. (2009), Health related quality of life among the elderly: population based study using SF-36 survey, „Cad Saude Publica, Rio de Janerio”, t. 25, nr 10, s. 2159–2167.
• Halicka M., Halicki J. (2002), Praca zawodowa i jej znaczenie w życiu człowieka starego, [w:] B. Synak (red.), Polska starość, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 173–188.
• Hornquist J. O. (1980), The concept of quality of life, „Scandinavian Journal of Social Medicine”, t. 10, s. 57–61.
• Kempen G. I., Miedema I., Ormel J., Molenaar W. (1996), The assessment of disability with the Groningen Activity Restriction Scale. Conceptual framework and psychometric properties, „Social Science and Medicine”, t. 43, nr 11, s. 1601–1610.
• Magilvy J. K., Congdon J. G. (2000), The crisis of health care transitions for rural older adults, „Public Health Nursing”, t. 17, nr 5, s. 336–345.
• Marcinowicz L., Sienkiewicz J. (2003), Badanie trafności i rzetelności polskiej wersji kwestionariusza SF-36: wyniki wstępne, „Przegląd Lekarski”, t. 67, nr 12, s. 103–106.
• Osborne R. H., Hawthorne G., Lew E., Gray L. C. (2003), Quality of life assessment in the community‑dwelling elderly: Validation of the Assessment of Quality of Life (AQoL) Instrument and comparison with the SF-36, „Journal of Clinical Epidemiology”, t. 56, nr 2, s. 138–147.
• Ostrzyżek A., Marcinkowski J. T. (2012), Jakość życia jako pozytywny wskaźnik zdrowia, „Hygeia Public Health”, t. 47, nr 4, s. 408–411.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016–2020.
• Schipper H. (1990), Quality of life: principles of the clinical paradigm, „Journal of Psychosocial Oncology”, nr 8, s. 171–185.
• Sherbourne C. D., Stewart A. L. (1991), The MOS social support survey, „Social Science and Medicine”, t. 6, nr 32, s. 705–714.
• Singh R., Dixit S. (2010), Health‑Related Quality of Life and Health Management, „Journal of Health Management”, t. 12, nr 2, s. 153–172.
• Trafiałek E. (2003), Polska starość w dobie przemian, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• Tryfan B. (1993), Wiejska starość w Europie, Polska Akademia Nauk. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Warszawa.
• Walters S. J., Murno J. F., Brazjer J. E. (2001), Using the SF-36 with older adults: a cross‑sectional community based Survey, „Age Ageing”, t. 30, nr 4, s. 337–343.
• Ware J. E., Sherbourne C. D. (1992), The MOS 36‑item short‑form health survey (SF-36): conceptual framework and item selection, „Medical Care”, t. 30, nr 6, s. 473–483.
• Waszkiewicz L., Einhorn J., Połtyn‑Zaradna K. (2012), Ocena jakości życia Polaków w wieku podeszłym, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań, s. 549–561.
• Wojszel Z. B. (2009), Geriatryczne zespoły niesprawności i usługi opiekuńcze w późnej starości. Analiza wielowymiarowa na przykładzie wybranych środowisk województwa podlaskiego, Trans Humana, Białystok.
• Zagożdżon P., Kolarzyk E., Marcinkowski J. T. (2011), Quality of life and rural place of residence in Polish women‑population based study, „Annals of Agricultural and Environmental Medicine”, t. 18, nr 2, s. 429–432.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.348.06