Ocena opinii mieszkańców województwa łódzkiego na temat potrzeb z zakresu aktywizacji społecznej seniorów

• Authors: Tomasz Kopiec , Katarzyna Stańczyk , Monika Burzyńska

Title variants

EN

Assessment of Lodz Province Residents Opinions on the Needs For the Social Activation of Seniors

Abstracts

EN

Lodz is characterized by the highest advancement of the aging process and the highest values of negative health measures in the country. This results in the necessity to undertake intensive, multi‑sectoral and coherent actions towards the elderly, also in the area of activation. The aim of the study was to assess the opinion among Lodz Province residents on the needs for the social activation of seniors. 235 inhabitants of the Lodz Province took part in the survey conducted in 2020. The research tool was an anonymous questionnaire, made available on‑line. The statistical analysis used structure indicators, measures in the field of descriptive and analytical statistics –  the  correlation  coefficient,  the χ2 independence  test and the Mann‑Whitney U test. More than ⅓ of the respondents considered artistic classes to be the most attractive classes dedicated to seniors, every 4. mentioned workshops in the field of information technology. Nearly half of the respondents indicated fairs and intergenerational events as the most important events activating seniors. 8 out of 10 respondents saw the need to initiate intergenerational integration activities. Residents of larger cities indicated a higher frequency of participation of seniors in dedicated events than people living in villages and smaller towns (p < 0.05). As barriers to using senior services, the inhabitants of larger cities most often mentioned the lack of information, and the remaining respondents – problems with transport (p < 0.05). The need to initiate activities integrating generations and classes educating seniors in the area of new technologies was confirmed. Increasing digital competences among older people could contribute to increasing their independence, and thus improve the quality of life of seniors and their careers.

PL

Łódź odznacza się najwyższym poziomem zaawansowania procesu starzenia i najwyższymi wartościami negatywnych mierników stanu zdrowia w kraju. Rodzi to konieczność podejmowania intensywnych, wielosektorowych i spójnych działań wobec osób starszych, również w obszarze aktywizacji. Celem artykułu jest ocena opinii mieszkańców województwa łódzkiego na temat potrzeb z zakresu aktywizacji społecznej seniorów. W badaniu przeprowadzonym w 2020 roku wzięło udział 235 mieszkańców województwa łódzkiego. Narzędzie badawcze stanowił anonimowy kwestionariusz ankiety, udostępniony w formie elektronicznej. W analizie statystycznej wykorzystano wskaźniki struktury, miary z zakresu statystyk opisowych i analitycznych – współczynnik korelacji, test niezależności χ2 oraz test U Manna‑Whitneya. Za najatrakcyjniejsze zajęcia skierowane do seniorów ponad jedna trzecia respondentów uznała zajęcia artystyczne, a co czwarty badany wymienił warsztaty z zakresu technologii informacyjnych. Blisko połowa badanych wskazała festyny i imprezy międzypokoleniowe jako najbardziej istotne wydarzenia aktywizujące seniorów. Ośmiu na dziesięciu respondentów widziało potrzebę inicjowania działań z zakresu integracji międzypokoleniowej. Mieszkańcy większych miast częściej niż osoby zamieszkujące wsie i średnie miasta wskazywali na udział seniorów w dedykowanych im wydarzeniach (p < 0,05). Jako bariery korzystania z usług senioralnych mieszkańcy większych miast najczęściej wymieniali brak informacji, a pozostali respondenci problemy z transportem (p < 0,05). Potwierdzono potrzebę inicjowania działań integrujących pokolenia oraz zajęć edukujących seniorów w obszarze nowych technologii. Wzrost kompetencji cyfrowych wśród osób starszych mógłby przyczynić się do zwiększenia ich samodzielności, a tym samym do poprawy komfortu życia seniorów i ich opiekunów.

Keywords

PL

starzenie się; seniorzy; opinia publiczna; aktywność społeczna; aktywizacja; województwo łódzkie

EN

aging; seniors; public opinion; social activity; activation; Lodz Voivodeship

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2021
• Volume: 6
• Issue: 357
• Pages: 4-23

Dates

published

2021

Contributors

author

Tomasz Kopiec

• Dział Rozwoju Systemów Opieki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Fundacja System Aktywizacji Seniora, Łódź, Polska

• https://orcid.org/0000000310566385

author

Katarzyna Stańczyk

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Studenckie Koło Naukowe Dietetyki przy Zakładzie Żywienia Klinicznego i Diagnostyki Gastroenterologicznej, Łódź, Polska

• https://orcid.org/0000000257500212

author

Monika Burzyńska

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej, Zakład Epidemiologii i Biostatystyki, Łódź, Polska

• https://orcid.org/0000000198757383

References

• Bieńko M. (2016), Sąsiedzkość w budowaniu pomostu pomiędzy pokoleniami, [w:] D. Kalita (red.), Międzypokoleniowe spotkania sąsiedzkie – przewodnik dla mieszkańców, Biuro Festiwalowe IMPART, Wrocław, s. 13–15.
• Borowik J. (2015), Znaczenie relacji rodzinnych w życiu osób starych, [w:] I. Taranowicz, S. Grotowska (red.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy, Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław, s. 139–150, https://repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/66743 [dostęp: 21.08.2021].
• Buczyńska A., Buczyński P. (2013), Aktywność społeczna gdańskich seniorów. Raport z realizacji badania ilościowego w ramach projektu „Gdański model wolontariatu seniorów – krok I” dofinansowany w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Osób Starszych na lata 2012–2013, Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku, Gdańsk.
• Burzyńska M., Kopiec T. (2020), Ocena potrzeb w zakresie aktywizacji seniorów na terenie województwa łódzkiego – kształtowanie lokalnej polityki senioralnej. Raport z badań, Fundacja System Aktywizacji Seniora, Łódź.
• Chabior A. (2017), Wspomaganie procesu pomyślnego starzenia się u ludzi starych. Między powinnością a profesją, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Chabior A., Szplit A. (2014), Ageing and Old Age as a Task – Health, Activation, Development, Integration, Wydawnictwo Libron, Kraków.
• Cybulska A.M., Stanisławska M., Skok A., Rachubińska K. (2020), Wizerunek starości i osób starszych w opinii wybranej grupy społecznej, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 26, nr 3, s. 249–253, https://doi.org/10.26444/monz/123224
• Czapiewska G. (2019), Dialog międzypokoleniowy a aktywizacja społeczna osób starszych w środowisku wiejskim, „Wieś i Rolnictwo”, t. 4, nr 185, s. 165–185, https://doi.org/10.7366/wir042019/08
• Dąbska O., Pawlikowska‑Łagód K., Piasecki J., Śledziewska K., Humeniuk E. (2016), Senility and solitude of elderly people in the perception of young people, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 22, nr 2, s. 140–144, https://doi.org/10.5604/20834543.1208220
• Dzięgielewska M. (2006), Aktywność społeczna i edukacyjna na tle innych typów aktywności, [w:] B. Szatur‑Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Podstawy gerontologii społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA‑JR, Warszawa, s. 160–164.
• Gacka J. (2017), Polscy seniorzy w sieci: wirtualna złota jesień? Korzystanie przez osoby dojrzałe z Internetu i nowych technologii, „Konteksty Społeczne”, t. 1, nr 9, s. 83–91.
• Główny Urząd Statystyczny (2009), Prognoza ludności na lata 2008–2035, Warszawa. Główny Urząd Statystyczny (2014), Prognoza ludności na lata 2014–2050, Warszawa. Główny Urząd statystyczny (2021), Rocznik Statystyczny Województw, Warszawa.
• Górnikowska‑Zwolak E. (1999), Aktywizacja, aktywność, [w:] D. Lalak, T. Pilch, Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa, s. 9–11.
• Gryncewicz W., Kutera R., Leszczyńska M., Rot A. (2017), Platforma internetowa jako innowacyjne narzędzie aktywizacji seniorów na rynku pracy, „Zarządzanie i Finanse”, t. 2, nr 15, s. 237–248.
• Halicki J. (2006), Społeczne teorie starzenia się, [w:] M. Halicka, J. Halicki, Zostawić ślad na ziemi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Pędichowi w 80. rocznicę urodzin i 55. rocznicę pracy naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 255–277.
• Janiszewska A., Dmochowska‑Dudek K. (2017), Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności w Łodzi, „Space – Society – Economy”, nr 20, s. 9–22, https://doi.org/10.18778/1733-3180.20.02
• Kaczmarczyk M., Trafiałek E. (2007), Aktywizacja osób w starszym wieku jako szansa na pomyślne starzenie, „Gerontologia Polska”, t. 15, nr 4, s. 116–118.
• Kapralska Ł. (2015), Aktywizacja seniorów jako problem społeczny, [w:] M. Synowiec‑Piłat, B. Kwiatkowska, K. Borysławski, Inkluzja czy ekskluzja? Człowiek stary w społeczeństwie, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław, s. 241–257.
• Kostrzewska M., Wrukowska D.E. (2020), Senior in social media, „Humanitas University’s Research Papers Management”, nr 21(2), s. 245–260, https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.2891
• Kozaczuk L. (1995), Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Wydawnictwo Interart, Warszawa.
• Kurtyka‑Chałas J. (2014), Starość i jej oblicza. Wybrane psychologiczne aspekty funkcjonowania osób starszych, Towarzystwo Wydawnictw Naukowych Libropolis, Lublin.
• Landsberg P., Poprawski M., Kieliszewski P., Mękarski M., Gojlik A., Kuchta J., Brodniewicz M. (2012), Po co seniorom kultura? Badania kulturalnych aktywności osób starszych. Raport, Regionalne Obserwatorium Kultury UAM, Poznań.
• Leszczyńska‑Rejchert A. (2014), Edukacja międzypokoleniowa oraz integracja międzypokoleniowa jako wyzwania współczesnej gerontologii, „Gerontologia Polska”, nr 2, s. 76–83.
• Luty‑Michalak M. (2017), Siła więzi rodzinnych osób starszych, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, t. 18, nr 1, s. 41–49.
• Mielczarek A. (2015), Starzenie się ludności w Polsce wyzwaniem XXI wieku, „Edukacja Etyczna”, nr 9, s. 17–31.
• Miszczak E. (2010), Aktywność seniorów sposobem przeciwdziałania negatywnym skutkom procesu starzenia się, [w:] D. Kałuża, P. Szukalski (2010), Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 24–33.
• Murkowski R. (2020), The State and Perspectives of the World Population Aging Process, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 2, nr 347, s. 7–21, https://doi.org/10.18778/0208-6018.347.01
• Organiściak‑Krzykowska A. (2018), Konsekwencje społeczno‑ekonomiczne sytuacji demograficznej w Polsce, [w:] J. Hrynkiewicz, J. Witkowski, A. Potrykowska, Sytuacja demograficzna Polski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 130–145.
• Pakos E. (2017), The Elderly in the Eyes of the Youth: Results of Own Research, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 3, nr 329, s. 167–177, http://doi.org/10.18778/0208-6018.329.11
• Pędziwiatr K. (2015), Aktywizacja społeczna osób starszych w Polsce, „Space – Society – Economy”, nr 14, s. 123–137, https://doi.org/10.18778/1733-3180.14.07
• Podsumowanie badania dotyczącego osób starszych w gminie Miechów (2016), Urząd Miasta i Gminy Miechów, Miechów.
• Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014–2020 (2018), wersja zaakceptowana decyzją Komisji Europejskiej z dnia 5 grudnia 2014 r. ze zmianami z dnia 15 lutego 2017 r. oraz z dnia 12 marca 2018 r., Warszawa.
• Rejter M. (2020), Seniors’ Needs and Dreams as Factors of Successful Aging, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 6, nr 351, s. 45–60, https://doi.org/10.18778/0208-6018.351.03
• Różański T. (2017), Wybrane obszary aktywizacji osób starszych w środowisku lokalnym, [w:] A. Szczurek‑Boruta, K. Jas, Człowiek wykluczony i człowiek w sytuacji zagrożenia wykluczeniem społecznym, edukacyjnym, kulturowym. Wyzwania, powinności pedagogiki, zadania, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 185–203.
• Rynkowska D. (2016), Rola i znaczenie aktywności społecznej seniorów, „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska Sectio I ”, t. 41, nr 2, s. 91–101, https://doi.org/10.17951/i.2016.41.2.91
• Seń M., Jakubowska L., Grabowska B. (2019), Quality of life and health behaviours of the elderly living in rural and urban areas, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 25, nr 4, s. 282–287, https://doi.org/10.26444/monz/113662
• Słupska K. (2020), Aktywizowanie społeczności lokalnej (przesłanki teoretyczne i przykłady dobrych praktyk „odradzania się” idei aktywnego sąsiedztwa), „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, t. 1, nr 17, s. 151–263, https://doi.org/10.14746/kse.2020.17.11.1
• Steuden S. (2011), Psychologia starzenia się i starości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Strugała M., Talarska D., Mińska M. (2016), Postrzeganie starości i starzenia się przez osoby dorosłe i wieku podeszłym, „Pielęgniarstwo Polskie”, t. 3, nr 61, s. 376–382.
• Szołtysek J., Trzpiot G. (2019), Miasta przyjazne seniorom, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• Szukalski P. (2011), Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku, [w:] P. Szukalski, Z. Szweda‑Lewandowska, Elementy gerontologii społecznej. Skrypt dla studentów Podyplomowego Studium Gerontologii Społecznej UŁ, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 5–26.
• Tracz‑Dral J. (2018), Starzenie się ludności w Unii Europejskiej – stan obecny i prognoza. Opracowania tematyczne, OT–662, Kancelaria Senatu, Warszawa.
• Urbaniak B., Krzyszkowski J., Przywojska J., Wiktorowicz J., Lisek‑Michalska J. (2017), Potrzeby osób w wieku 60+ z terenu województwa łódzkiego. Raport końcowy, Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, Łódź.
• Walęcka‑Matyja K. (2020), Familizm – pojęcie, pomiar i znaczenie dla zdrowia psychicznego, „Psychiatria Polska”, t. 54, nr 4, s. 791–806, https://doi.org/10.12740/PP/108993
• Wawrzyniak J.K. (2017), Teorie starzenia się i przystosowania do starości, [w:] A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak, A. Chabior, Ludzka starość. Wybrane zagadnienia gerontologii społecznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 26–42.
• Wieczorkowska M. (2020), Old People and Their Needs as a Challenge for Education and Labor Market, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 1, nr 346, s. 125–143, https://doi.org/10.18778/0208-6018.346.08
• World Health Organization (2007), Global Age‑friendly Cities: A Guide, Geneva.
• World Health Organization (2015), World report on ageing and health, Geneva.
• Wspieranie seniorów w gminach województwa śląskiego. Raport z badań Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Śląskiego (2016), Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, Katowice.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.357.01

Biblioteka Nauki

2152802