Functional Analysis of Garments in 18th Century Burials from St. Michael’s Crypt in Vienna, Austria

• Authors: Karina Grömer , Michael Ullermann

Title variants

Analiza funkcjonalna odzieży z XVIII-wiecznych pochówków z krypty św. Michała w Wiedniu, w Austrii

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The Michaelergruft in Vienna (St. Michael’s crypt), Austria, is located near the imperial palace Vienna and has been used between 1560 and 1784 by the local nobility of the city center in Vienna. The inventory of a large number of coffins has been preserved due to favorite environmental conditions, it offers the possibility to study specific details about the funeral customs of the 17th and 18th century in Central Europe. Selected burials dating to the 18th century from the Michaelergruft serve as case studies for developing new theoretical and methodological approaches in investigating the textiles and garments found in the coffins. Garments found in crypts usually are analysed due to costume history, aspects of conservation and preparation. Also textile analysis and modern analytical methods are applied to the material. In discussing the garments from St. Michael’s crypt, questions about the interpretation of the costume arise such as if they are “normal” daily life (or festivy) garments or specific funeral costumes. In the following paper criteria are discussed which enable to distinguish between “functional garments” worn also in daily life, “adapter garments” (daily life clothing that has been re-sewn, cut or altered to be used as garment for the dead), and “funeral costumes” that have been deliberately made.

PL

Michaelergruft (krypta św. Michała) w Wiedniu (Austria) położona jest w pobliżu pałacu cesarskiego i wykorzystywana była w latach 1560–1784 przez miejscową szlachtę z centrum Wiednia. Duża liczba trumien, zachowana ze względu na korzystne warunki otoczenia, daje możliwość przeprowadzenia szczegółowych badań zwyczajów pogrzebowych panujących w Europie Środkowej w XVII i XVIII w. Wybrane pochówki z Michaelergruft datowane na XVIII w. stanowią studia przypadku pozwalające rozwijać nowe podejścia teoretyczne i metodologiczne w zakresie badań tkanin i strojów znajdowanych w trumnach. Odzież z krypt zazwyczaj analizowana jest pod kątem historii kostiumologicznej, stopnia zachowania i przygotowania. Ponadto, materiał poddawany jest analizie z wykorzystaniem nowoczesnych metod. Dyskusja na temat odzieży z krypty św. Michała rodzi pytania o interpretację kostiumów, np. czy są to stroje „normalne”, codzienne (czy odświętne), czy może specjalne stroje pogrzebowe. Niniejszy artykuł omawia kryteria pozwalające odróżnić „stroje funkcjonalne”, noszone na co dzień, od „strojów adaptowanych” (codziennych ubrań, które zostały uszyte ponownie, obcięte lub przerobione, tak by stały się strojem dla zmarłego) oraz „strojów pogrzebowych”, które stworzone zostały w tym właśnie celu.

Keywords

EN

crypt; clothing; funeral garments; functional analysis; 18th century AD; Vienna

PL

krypta; odzież; strój pogrzebowy; analiza funkcjonalna; XVIII w.; Wiedeń; krypta; odzież; strój pogrzebowy; analiza funkcjonalna; XVIII w.; Wiedeń

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
• Year: 2020
• Issue: 35
• Pages: 123-135

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Karina Grömer

author

Michael Ullermann

References

• Baumgarten L., Watson J. (1999), Costume Close-up. Clothing Construction and Pattern 1750–1790, Hollywood (Williamsburg Foundation Catalogue, 1).
• Bönsch A. (2001), Formengeschichte europäischer Kleidung, Böhlau, Wien–Köln–Weimar (Konservierungswissenschaft, Restaurierung, Technologie, 1).
• Bravermanová M. (2010), Archaeological Textiles from Prague Castle, Czech Republic, [in:] E. Anderson Strand, M. Gleba, U. Mannering, C. Munkholt, M. Ringgaard (ed.), The North European Symposion for Archeological Textiles, vol. X, Oxbow, Oxford, p. 31–35.
• Fankl T. (2010–2014), Conservation Reports of 50 coffins of St. Michael’s Crypt, Vienna (copy in the archive of St. Michael Vienna).
• Gengler C. (2018), Restaurierungsprojekt der Pfarre St. Michael Wien 1, Vienna (copy in the archive of St. Michael Vienna).
• Grömer K., Rösel-Mautendorfer H., Rudelics A. (2019), Textilien und Kleidung im neuzeitlichen Bestattungsbrauchtum, [in:] R. Risy (ed.), Verstorben, begraben und vergessen? St. Pöltner Friedhöfe erzählen, Ausstellungskatalog Stadtmuseum St. Pölten, St. Pölten, p. 188–207.
• Häck B., Nerlich A. (2016), Bleiplatten und Fontanellenbleche in mittelalterlichen und neuzeitlichen Gräbern als medizinische Behandlungsform, [in:] L. Husty, K. Schmotz (ed.), Vorträge des 34. Niederbayrischen Archäologentages, Rahden/Westfahlen, p. 267–320.
• Hofmann C. (2010), Dokumentation und Restaurierung von Totenkleidung aus dem 16. bis 19. Jahrhundert, [in:] K. Ellwanger, H. Helmholdt, T. Helmers, B. Schrödl (ed.), Das letzte Hemd. Zur Konstruktion von Tod und Geschlecht in der materiellen und visuellen Kultur, Transcript-Verl., Bielefeld, p. 25–40.
• Houze R. (2015), Textiles, Fashion, and Design Reform in Austria-Hungary before the First World War. Principles of Dress, Routledge, London–New York.
• Klammer J., Kühtreiber K., Mitchell P. (2018), Gräberfelder St. Stephan Projektbericht, “Fundberichte aus Österreich”, 55, D709-D754.
• Lipkin S., Vajanto K., Kallio-Seppä T., Kuokkanen T., Ninimäki S., Väre T., van Bommel M. (2015), Funeral Dress and Textiles in 17th and 18th Century Burials in Ostrobothina, Finnland, [in:] K. Grömer, F. Pritchard (ed.), NESAT XII. The North European Symposion of Archeological Textiles, 21st–24th May 2014 in Hallstatt, Austria, Budapest (Archaeolingua Main Series, 33), p. 209–222.
• Mais A. (1954), Die Gruftbestattungen zu St. Michael in Wien, [in:] Kultur und Volk, Beiträge zur Volkskunde aus Österreich Bayern und der Schweiz, Österreichisches Museum f. Volkskunde, Wien, p. 45–83.
• Die Michaelergruft in Wien. Retten was zu retten ist (2005), A. Rainer (ed.), Wien.
• Rösel-Mautendorfer H. (2019), Kleider machen Leute, [in:] R. Risy (ed.), Verstorben, begraben und vergessen? St. Pöltner Friedhöfe erzählen, Ausstellungskatalog Stadtmuseum St. Pölten, St. Pölten, p. 198–205.
• Ströbl R. (2013), Textilien und laborative Untersuchungen, [in:] Tod und Herrlichkeit: Die Gruft der Herrlichkeit Dornum in der St Bartholomäuskirche, Ostfriesische Landschaft, Aurich (Hefte zur ostfriesischen Kulturgeschichte, 2), p. 66–69.
• Ullermann M. (2005), Ausstattung und Kleidung der Toten in der Michaelergruft, [in:] A. Rainer (ed.), Die Michaelergruft in Wien. Zu retten was zu retten ist, Wien, p. 64–73.
• Vedeler M. (2010), Dressing the Dead: Traditions of Burial Costume in Rural Norway, [in:] E. Anderson Strand, M. Gleba, U. Mannering, C. Munkholt, M. Ringgaard (ed.), The North European Symposion for Archeological Textiles, vol. X, Oxbow, Oxford, p. 252–256.
• Verstorben, begraben und vergessen? St. Pöltner Friedhöfe erzählen (2019), R. Risy (ed.), Ausstellungskatalog Stadtmuseum St. Pölten, St. Pölten.
• Homepage_Michaelergruft: https://www.michaelerkirche.at/geschichte/gruft/ (access 10 I 2020).
• Youtube_Michaelergruft: https://www.youtube.com/watch?v=CUykWC_Oj0A (access 10 I 2020).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6034.35.08