Wykorzystanie sił powietrznych w Kongo Belgijskim w latach sześćdziesiątych XX wieku

• Authors: Piotr Rapiński

Title variants

Wykorzystanie sił powietrznych w Kongo Belgijskim w latach sześćdziesiątych XX wieku

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Krótko po uzyskaniu niepodległości przez Kongo (15 sierpnia 1960) na terenie młodej republiki doszło do secesji najbogatszej prowincji – Katangi. Dużą rolę w jej siłach zbrojnych odgrywało lotnictwo współpracy z armią stworzone z wydatną pomocą Belgów. Od chwili, gdy w walki między oddziałami secesjonistów a wojsk rządowych włączyły się siły międzynarodowe, znacząco wzrosła aktywność sił powietrznych Katangi. Lotnictwo katangijskie, dysponujące bardzo szczupłymi siłami, w krótkim czasie zdołało uniemożliwić prowadzenie jakichkolwiek działań siłom powietrznym kontyngentu Organizacji Narodów Zjednoczonych. Mimo strat zadanych lotnictwu Katangi nie zostało ono całkowicie zniszczone, co pozwoliło później na jego odrodzenie. Ostatnim etapem działań wojskowych sił powietrznych na terenie młodego państwa były walki przeciwko Simbom, toczone od 1964 do 1965 r.

EN

Shortly after the Congo had gained its independence, on the area of the newly formed Republic the richest provinces declared secession. The important role in the armed forces of Katanga was played by the army aviation cooperation created by the army with considerable help from the Belgians. The moment that the international forces joined the struggle between the secessionists’ and government’s troops significantly increased the activity of Katanga’s aviation. Although Katanga aviation possessed very slim resources, they managed to prevent the air forces of the United Nations Force from taking any actions. Despite heavy losses the aviation of Katanga was not completely destroyed and regenerated soon. The final stage of military aviation operations in the newly formed state were fights against the Simbas which were fought from 1964 to 1965.

Keywords

PL

Kongo; powstanie Simbów; kolonializm; ONZ; najemnicy; Kongo; powstanie Simbów; kolonializm; ONZ; najemnicy

EN

Congo; Simba rebellion; United Nations; colonialism; mercenaries

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2018
• Issue: 100
• Pages: 157-170

Dates

published

2018-04-30

Contributors

author

Piotr Rapiński

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Polski Najnowszej

References

• ADDENUM TO ANNEXES I AND II. Foreign military personel reliably reported to ONUC to have been at large in Katanga as from January 1962, 13 November 1962, ref. code S/5053/Add.12/Add.1. [United Nations Library].
• First Progress Report to the Secretary-General from His Special Representative in the Congo, Ambassador Rejeshwar Dayal 21 September 1960, 26 September 1960, ref. code S/4531/Corr.1. [United Nations Library].
• Report to the Secretary-General from the Officer-In-Charge of the United Nations Operation in the Congo on Developments Relating to the Application of the Security Council Resolutions Of 21 February and 24 November 1961. Annex I, Foreign military personel reported to ONUC to have been at large in Katanga as from January 1962, ref. code S/5053/Add.12. [United Nations Library].
• Butcher T., Rzeka krwi. Podróż do pękniętego serca Afryki, Warszawa 2009.
• Hoare M., Droga do Kalamaty, Warszawa 1993.
• Hoare M., Piąte Komando, Warszawa 1994.
• Petter-Bowyer P.J.H, Winds of destruction: The Autobiography of a Rhodesian Combat Pilot, Johannesburg 2003.
• Zumbach J., Ostatnia walka. Moje życie jako lotnika, przemytnika i poszukiwacza przygód, Warszawa 2014.
• Curtin P., Feierman S., Thompson L., Vanisina J., Historia Afryki. Narody i cywilizacje, Gdańsk 2003.
• Dorn W., The UN’s First „Air Force”: Peacekeepers in Combat, Congo 1960–64, „The Journal of Military History” 2013, vol. LXXVII, s. 1399–1425.
• Gleijeses P., „Flee! The White Giants Are Coming!”: The United States, Mercenaries, and the Congo, 1964–1965, [w:] Empire and Revolution. The Implications for Modern Air Mobility Planners, eds P.L. Hahn, M. A. Heiss, [b.m.] 2001.
• Kowalczuk D., Katanga 1960–1963 – awantura w sercu Afryki. Część pierwsza, „Militaria XX wieku. Wydanie Specjalne” 2015, nr 3 (43), s. 74–82.
• Kowalczuk D., Katanga 1960–1963 – awantura w sercu Afryki. Część druga, „Militaria XX wieku. Wydanie Specjalne” 2015, nr 4 (44), s. 62–71.
• Kowalczuk D., Od „Unokat” do „Wielkiego Szlema” – operacje lotnicze w Kongo w latach 1961–1964, „Militaria XX wieku. Wydanie Specjalne” 2016, nr 2 (48), s. 22–33.
• Kowalczuk D., Skrzydła Katangi – Force Aérienne Katangaise. Pod znakiem miedzianych krzyży, „Militaria XX wieku. Wydanie Specjalne” 2016, nr 1 (47), s. 20–34.
• United States and the Third World since 1945, Columbus 2001, s. 71–93.
• Van Nederveen G.K., USAF Airlift into the Heart of Darkness, the Congo 1960–1978. Implications for Modern Air Mobility Planners, [b.m.] 2001.
• Warszewski R., Kongo 1965, Warszawa 2014.
• Weissmann S.R., American Foregin Policy in the Congo, London 1974.
• Whelan M., The Battle of Jadotville. Irish soldiers in combat in the Congo 1961, Dublin, 2006.
• Williams S., Who killed Hammarskjöld? The UN, the Cold War and the white supremacy in Africa, Oxford 2014.
• Björkdahl G., ‘I have no doubt Dag Hammarskjöld’s plane was brought down’. Göran Björkdahl has interviewed eye-witnesses who were afraid to come forward in 1961, https://www.theguardian.com/world/2011/aug/17/dag-hammarskjold-crash-goran-bjorkdahl (dostęp: 10 II 2017).
• Borger J., Smith G., Dag Hammarskjöld: evidence suggests UN chief’s plane was shot down, https://www.theguardian.com/world/2011/aug/17/dag-hammarskjold-un-secretary-generalcrash (dostęp: 10 II 2017).
• Cooper T., Congo, Part 1, 1960–1963, http://www.acig.info/CMS/index.php?option=com_content&task=view&id=135&Iteid=62 (dostęp: 15 IX 2015).
• Johnson R.C., Heart of Darkness: the Tragedy of Congo 1960–1964, http://worldatwar.net/chandelle/v2/v2n3/congo.html (dostęp: 11 II 2017).
• North American F-86 F Sabre, http://www.iiaf.net/north-american-f-86-f-sabre/ (dostęp: 10 II 2017)
• Rapiński P., Najemnicy – czyli Rafał Gan-Ganowicz w Kongo. Część 1, http://historykon.pl/najemnicy-czyli-rafal-gan-ganowicz-w-kongo-czesc-1/4/ (dostęp: 9 II 2017).
• UN Mission – Congo (IAC-I), http://www.indianairforce.gov.in/show_page.php?pg_id=160 (dostęp: 10 II 2017).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.100.12