Miasto i twierdza Ghazni – powiew bogatej historii, prozaiczna teraźniejszość

• Authors: Jakub Gustaw Gajda

Title variants

Miasto i twierdza Ghazni – powiew bogatej historii, prozaiczna teraźniejszość

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Afgańskie miasto Ghazni (Gazna, Gazni, Gaznin), pozostające obecnie stosunkowo niewielkim ośrodkiem na tranzytowej drodze między Kabulem a Kandaharem, skrywa niezwykle bogatą historię. Niegdyś, jako potężny ośrodek polityczny oraz kulturowy, odegrało niebagatelną rolę w historii islamu i jego transferu z Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej do Azji Południowej. Ghazni jako miasto-twierdza to także istotne miejsce w kontekście budowania tożsamości afgańskiej i niezależności politycznej Afganistanu. Było symbolem tak zwycięstwa, jak i porażki wojsk brytyjskich w czasie pierwszej i drugiej wojny Afganistanu z Wielką Brytanią. W Polsce kojarzone jedynie z zakończoną w 2014 r. operacją ISAF (Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa) w Afganistanie, zasługuje niewątpliwie na bliższą uwagę tak w kontekście historycznym, jak i dziedzictwa kulturowego, którego jest udziałem. Artykuł ten ma za zadanie przybliżyć historię Ghazni i zwrócić uwagę na historyczną rolę tego ośrodka w transferze kulturowym i kształtowaniu się organizmów państwowych w Azji Środkowej i Południowej.

EN

Nowadays the Afghan city of Ghazni (Ghazna, Gazni, Ghaznin), is a relatively small center situated in Afghanistan on the strategic road between Kabul and Kandahar. Noteworthy is that Ghazni has a very rich history. As a powerful political and cultural center played an important role in the history of Islam and its transfer from Middle East to South Asia. Furthermore, Ghazni as a fortress is also significant place in the context of Afghan identity building and the political independence of Afghanistan. It was recognized as a symbol of victory and collapse of Imperial forces during the First and the Second Anglo-Afghan War with Great Britain. Currently in Poland Ghazni is known only since the ISAF (International Security Assistance) operation in Afghanistan completed in 2014, but definitely deserves closer attention both in the historical and the cultural context. This paper is intended to bring the history of Ghazni to the attention and to draw attention to the historical role of this city in the cultural transfer and formation of numerous historical state organisms in Central and South Asia.

Keywords

PL

Ghazni; Afganistan; podboje; transfer kulturowy; dziedzictwo; Ghazni; Afganistan; podboje; transfer kulturowy; dziedzictwo

EN

Ghazni; Afghanistan; conquests; cultural transfer; heritage

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2018
• Issue: 100
• Pages: 185-200

Dates

published

2018-04-30

Contributors

author

Jakub Gustaw Gajda

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych

References

• Adamec L.W., Historical Dictionary of Afghanistan, London 1997.
• Afghan F.A., Conspiracies and Atrocities in Afghanistan: 1700–2014, Bloomington 2015.
• Bajhaki A., Historia sułtana Masuda, Warszawa 1996.
• Binfield Havell E., A Handbook to Agra and the Taj, New Delhi 2003.
• The Cambridge History of Islam, eds P.M. Holt, A.K.S. Lambton, B. Lewis, Cambridge 1977.
• Dowlatabadi B.A., Shenasname Afghanistan, Tehran 1381 (2002).
• Dulęba W., Drugi Dywan Perski, Kraków 1980.
• Frazik J.T., Architektura muzułmańska na terenie Iranu, Afganistanu i Azji Centralnej, Kraków 1999.
• Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Warszawa 1978.
• Ghazni City to be soon Introdouced as the Islamic Countries Cultural Center, „The Kabul Times”, 10 IV 2013, vol. L, No. 15, s. 3.
• Giunta R., Islamic Ghazni, Excavations, Surveys and New Research Objectives, [w:] Fifty years of Research in the Heart of Eurasia. The IsIAO Italian Archeological Mission in Afghanistan 1957–2007, eds A. Filigenzi, R. Giunta, Roma 2009, s. 90–106.
• Ikram S.M., Muslim Civilization in India, New York 1964.
• Krasnowolska A., Historia Iranu, Wrocław 2010.
• Lockhart L., Nadir Shah – a Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources, London 1938.
• Machalski F., Od Cyrusa do Mosaddeka, Warszawa 1960.
• Marshman J.C., The History of India, from the Earliest Period to the Close of Lord Dalhousie’s Administration, London 1867.
• Olbrycht J.M., Prehistoria i wczesne dzieje Iranu, [w:] Historia Iranu, red. A. Krasnowolska, Wrocław 2010, s. 27–73.
• Pstrusińska J., Terminological Problems within Contemporary Studies on Afghanistan, [w:] Iranica Cracoviensia. Cracow Iranian Studies in memory of Władysław Dulęba, red. A. Krasnowolska, Kraków 1996, s. 117–185.
• Tanner S., Afghanistan – a military history from Alexander the Great to the fall of the Taliban, Cambridge, Massachusetts 2002.
• Vigne G.T., A Personal Narrative, Ghuzni, Kabul, and Afghanistan, London 1840.
• Wahab Sh., Youngerman, A Brief History of Afghanistan, New York 2007.
• Wakili A., Ghazni dar do gharn-e akhir (Ghazni w dwóch ostatnich stuleciach), Kabul 1356 (1977).
• Ghazni, [w:] E. Green Balfour, The cyclopaedia of India and of Eastern and Southern Asia, commercial, industrial, and scientific; products of the mineral, vegetable, and animal kingdoms, usefularts and manufactures, London 1885, s. 1119, https://archive.org/details/cyclopaediaofind01balfuoft (dostęp: 28 IV 2018).
• ISESCO Programme of Islamic Culture Capitals 2005–2025, ISESCO, https://www.isesco.org.ma/wp-content/uploads/2015/03/IslamicCapitals.pdf (dostęp: 29 IV 2018).
• Planhol X. de, ḠAZNĪ, Encykcopaedia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/gazni- (dostęp: 5 V 2018).
• The State of Afghan Cities Report 2015, UN-Habitat, 20 October 2015, https://unhabitat.org/books/soac2015/ (dostęp: 28 IV 2018).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.100.14