Służba strażników Stalagu VIII B Lamsdorf w czasie II wojny światowej. Regulaminy i realia

• Authors: Ewelina Klimczak

Title variants

Służba strażników Stalagu VIII B Lamsdorf w czasie II wojny światowej. Regulaminy i realia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Służbę strażników w obozie Lamsdorf oraz innych obozach jenieckich Wehrmachtu normowały regulaminy, szczegółowo określające zakres obowiązków i zasady zachowania. Jednakże sposób, w jaki wywiązywali się ze swych powinności, niejednokrotnie odbiegał od wytycznych zawartych w rozporządzeniach wydawanych przez zwierzchników. Monotonia służby, chęć zdobycia deficytowych towarów czy wręcz dążenie do poprawy sytuacji materialnej skłaniały żołnierzy do łamania praw, którym podlegali. Problemy strażników z prawem i regulaminami są tematem dosyć istotnym, bo przekładały się m.in. na stosunek do jeńców i ich traktowanie.

EN

The guard service at Lamsdorf and other Wehrmacht POW camps was governed by regulations which set out in details the scope of duties and rules of conduct. However, the manner in which they fulfilled their duties often deviated from the guidelines contained in the regulations issued by their superiors. The monotony of service, the desire to gain scarce goods, or even striving to improve their material situation encouraged the soldiers to violate the rules to which they were subjected. The guards’ problems with the law and regulations are quite an important issue, because they are related, among others, with their attitude towards and treatment of prisoners-of-war.

Keywords

PL

niewola; jeniec; stalag; strażnik; niewola; jeniec; stalag; strażnik

EN

captivity; prisoner of war; stalag; guard service

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2018
• Issue: 101
• Pages: 175-189

Dates

published

2018-08-30

Contributors

author

Ewelina Klimczak

• Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, Dział Naukowy

References

• Bundesarchiv Berlin-Lichterfelde, sygn. 901.84364.
• Bundesarchiv-Militärarchiv Freiburg im Breisgau [Ba-Ma], Einrichtungen des Kriegsgefangenenwesens des Heeres, sygn. RH 49.175, RH 49.207.
• Centralne Muzeum Jeńców Wojennych [CMJW], Materiały i Dokumenty [MiD], VIII Okręg Wojskowy, sygn. 6, 111.
• Centralne Muzeum Jeńców Wojennych [CMJW], Muzealia, nr inw. CMJW II-1-441.
• Centralne Muzeum Jeńców Wojennych [CMJW], Relacje i Wspomnienia [RiW], sygn. 9, 29, 34, 38, 40, 58, 59, 106, 140, 168, 199, 240, 486, 564, 1009, 1251.
• Vojenský Ústředni Archiv, Praha [VUA], Stammlager VIII B 1939–1945, sygn. 24.3.4, 45.1.20, 213.1.48, 243.1.52.
• Dz. U. RP z 1932, nr 103, poz. 866.
• Dziennik jeńca wojennego Siergieja Woropajewa „Dni powszednie w piekle”, „Szkice z dziejów obozów w Lamsdorf / Łambinowicach. Historia i współczesność”, z. 2, red. E. Nowak, Opole 2000, s. 150–179.
• Frydrychowski M., Wspomnienie o Ojcu Janie Frydrychowskim, jeńcu oflagów II B Arnswalde i II D Gross Born, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 2015, t. XXXVIII, s. 143–145.
• Rozkaz obozowy nr 93. Podział Stalagu VIII B, „Szkice z dziejów obozów w Lamsdorf / Łambinowicach. Historia i współczesność”, z. 3, red. E. Nowak, Opole 2007, s. 128.
• Sadzewicz M., Oflag II D Gross Born, Warszawa 1977, s. 118–119.
• Banik J., Kobylarz R., „…Podeptali godność narodu niemieckiego”. Rassenschande w rejencji opolskiej (1939–1945), „Studia Śląskie” 2007, t. LXVI, s. 39–57.
• Bednorz R., Żołnierze brytyjscy za drutami Stalagów VIII B i 344 w Lamsdorf-Łambinowicach, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 1993, t. XVI, s. 9–27.
• Datner S., Ucieczki z niewoli niemieckiej 1939–1945, Warszawa 1966, s. 54–55.
• Flemming M., Jeńcy wojenni. Studium prawno-historyczne, Warszawa 2000.
• Jeńcy sowieccy na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, red. J. Wojtkowiak, Warszawa 2015.
• Kobylarz R., Sznotala K., Niemiecki system jeniecki 1939–1945. Wykaz obozów, Opole 2010.
• Matuchniak-Krasuska A., Za drutami oflagów. Jeniec wojenny 613/X A, Opole 2016.
• Nowak E., Powstańcy słowaccy w Stalagu 344 Lamsdorf (1944–1945), „Szkice z dziejów obozów w Lamsdorf / Łambinowicach. Historia i współczesność”, z. 2, red. E. Nowak, Opole 2000, s. 75–84.
• Półchłopek W., Igrzyska olimpijskie w obozach jenieckich (1940 i 1944), „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 1996, t. XIX, s. 21–28.
• Półchłopek W., Ucieczki z obozów jenieckich Lamsdorf (1944–1945), „Szkice z dziejów obozów w Lamsdorf / Łambinowicach. Historia i współczesność”, z. 2, red. E. Nowak, Opole 2000, s. 85–100.
• Sawczuk J., Senft S., Obozy jenieckie w Lamsdorf w latach II wojny światowej, [w:] Obozy w Lamsdorf / Łambinowicach (1870–1946), red. E. Nowak, Opole 2006, s. 117–260.
• Senft S., Włoscy jeńcy wojenni w Stalagu 344, „Szkice z dziejów obozów w Lamsdorf / Łambinowicach. Historia i współczesność”, z. 2, red. E. Nowak, Opole 2000, s. 61–74.
• Skowronek T., Wbrew regulaminowi. Współpraca Maksymiliana Kreutzingera z Ernestem Heimem w Oflagu II D Gross Born, [w:] Zwykły żołnierski los. Jeńcy wojenni na Pomorzu Zachodnim (1939–1945), red. J. Aniszewska, R. Kobylarz-Buła, P. Stanek, Opole 2011, s. 179–192.
• Stanek P., Jeńcy w kajdanach: casus uczestników rajdu na Dieppe, „Przegląd Historyczny” 2014, t. CV, nr 4, s. 633–643.
• Stanek P., Niewola powstańców warszawskich (1944–1945), „Dzieje Najnowsze” 2012, nr 2, s. 51–67.
• Stanek P., Przystanek Lamsdorf. Powstańcy warszawscy w obozie jenieckim Stalag 344, seria: „Jeńcy Lamsdorf”, t. I, Opole 2015.
• Stanek P., W niewoli niemieckiej. Informator wystawy stałej Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, Opole 2011.
• Stanek P., Wrześniowy epilog. Żołnierze Wojska Polskiego w obozach Lamsdorf, seria: „Jeńcy Lamsdorf”, t. IV, Opole 2017.
• Wickiewicz A., Niewola w brytyjskim mundurze. Stalag VIII B (344) Lamsdorf, seria: „Jeńcy Lamsdorf”, t. II, Opole 2016.
• Zeszyt zadań do wystawy stałej „W niewoli niemieckiej”, oprac. A. Wickiewicz, B. Bezpałko, D. Musiał, P. Stanek, Opole 2012.
• http://voenspez.ru/index.php?topic=23128.0;wap2.
• http://vmg.vsbinfo.de/e/fehlertabelle.htm.
• http://www.anhaltspunkte.de/vmg/e/fehlertabelle.htm.
• http://www.documentarchiv.de/ksr/1872/militaerstrafgesetzbuch_deutsches-reich.html.
• http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Kriegsgefangenenlager/Dulag.htm.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.101.12