Dzienniki oraz pamiętniki i wspomnienia jako źródła do badań nad życiem codziennym kawalerzystów i artylerzystów konnych polskich formacji wojskowych z lat 1914–1918 oraz Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej

• Authors: Aleksander Smoliński

Title variants

Dzienniki oraz pamiętniki i wspomnienia jako źródła do badań nad życiem codziennym kawalerzystów i artylerzystów konnych polskich formacji wojskowych z lat 1914–1918 oraz Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Historia kawalerii i artylerii konnej polskich formacji wojskowych z okresu I wojny światowej oraz Wojska Polskiego z lat 1918–1939 od dawna budzi zainteresowanie naukowe polskich badaczy. Świadczy o tym stale narastająca liczba dotyczących ich publikacji. Jednym z narzędzi, za pomocą których bada się ich dzieje są źródła relacyjne – dzienniki, wspomnienia i pamiętniki. Dlatego też autor postanowił przedstawić wybrane źródła tego typu oraz wskazać te zagadnienia z dziejów kawalerii i artylerii konnej, które mogą być badane na podstawie źródeł relacyjnych i te problemy, które mogą napotkać potencjalni badacze korzystający ze źródeł tego typu.

EN

The history of cavalry and horse artillery of Polish military units from the period of World War I and the Polish Army from 1918–1939 has long been a subject of interest for Polish scholars. It is evidenced by the growing number of publications concerning them. One of the sources by means of which their history is studied are relational sources, namely diaries, daybooks and memoirs. That is why the Author has decided to present only selected sources of this type, and point to those issues concerning the history of cavalry and horse artillery which can be studied on the basis of relational sources. Apart from that, he has also indicated problems which can be encountered by potential scholars who decide to use sources of this type.

Keywords

PL

polskie formacje wojskowe z lat I wojny światowej; Wojsko Polskie(1918–1939); Rzeczpospolita Polska (1918–1939); kawaleria; artyleria konna; źródła relacyjne – dzienniki; wspomnienia; pamiętniki; polskie formacje wojskowe z lat I wojny światowej; Wojsko Polskie(1918–1939); Rzeczpospolita Polska (1918–1939); kawaleria; artyleria konna; źródła relacyjne – dzienniki; wspomnienia; pamiętniki

EN

Polish military units from World War I; the Polish Army from the period 1914–1918; the Polish Commonwealth of 1918–1939; cavalry; horse artillery; relational sources – diaries; daybooks; memoirs

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2018
• Issue: 102
• Pages: 135-155

Dates

published

2018-12-30

Contributors

author

Aleksander Smoliński

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk Historycznych, Instytut Historii i Archiwistyki, Zakład Historii Wojskowej

References

• Abraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1969 (wyd. 2 popr.: Warszawa 1990).
• Bocheński J., Wspomnienia, Kraków 1994.
• Bukowski I., Z minionych lat. Wspomnienia oficera sztabu, Warszawa 1974.
• Cydzik G., Ułani, ułani…, Warszawa 1983 (wyd. 2: Warszawa 1987).
• Cydzik G., Ułani, ułani. Wspomnienia – gawędy – opowieści, wstęp, oprac. i red. naukowa J.S. Tym, Warszawa 2012.
• Dobraczyński J., Tylko w jednym życiu, Warszawa 1970.
• Dunin-Brzeziński J., Rotmistrz Legionów Polskich. Wspomnienia z lat 1914–1919, przedmowa, oprac. i przyp. S.J. Rostworowski, Pruszków 2003.
• Eichler S., Z trudu naszego i znoju… Wspomnienia z mego życia, Warszawa 2005.
• Fudakowski J., Ułańskie wspomnienia z roku 1920, do druku przygotował i wstępem poprzedził B. Królikowski, Lublin 2005.
• Iwanowski J., Czasy mojego życia, Warszawa 2000.
• Kamiński J., Od konia i armaty do spadochronu. Wspomnienia uczestnika II wojny światowej, Warszawa 1980.
• Kawaleria polska w pościgu za Budiennym. Dziennik wojenny b. d-cy 1 Dywizji Kawalerii generała dywizji Juliusza Rómmla. Część druga, Lwów [b.r.w].
• Klaczyński K., Służyłem w najlepszym Pułku. Wspomnienia oficera 9 Pułku Ułanów Małopolskich, Radomyśl Wielki 2013.
• Kopański S., Moja służba w Wojsku Polskim 1917–1939, Londyn 1965.
• Kozłowski R., Taczanka naprzód. Wspomnienia wojenne opowiadane młodzieży, Lwów 1938.
• Ksyk E., W barwach 9 Pułku Ułanów Małopolskich, wstęp, oprac. i red. naukowa J.S. Tym, Gdańsk 2012.
• Liszewski C., W marszu i w walce. Pamiętnik oficera 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich z walk wrześniowych i październikowych 1939 roku, przygotował do druku A. Dobroński z pomocą byłych oficerów 3 p. szwol. W. Lewandowskiego i R.R. Migurskiego, Białystok 1990.
• Machalski T., Co widziałem i przeżyłem, London 1980.
• Mazurkiewicz M., Karabiny maszynowe naprzód, Warszawa 1959.
• Milewski W., Obowiązek uciekać, Warszawa 1989.
• Mitkiewicz L., W Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich 1932–1935, wstęp i oprac. naukowe W. Rezmer, Toruń 2014.
• Mitkiewicz L., W Wojsku Polskim 1917–1921, przedmowa gen. K. Rudnickiego, Londyn 1978.
• Mitkiewicz L., W Wojsku Polskim 1917–1939, t. I (W Wojsku Polskim 1917–1921), wstęp i oprac. naukowe W. Rezmer, Toruń 2015.
• Mitkiewicz L., W Wojsku Polskim 1917–1939, t. II (W Wojsku Polskim 1921–1930), wstęp i oprac. naukowe W. Rezmer, Toruń 2017.
• Moje walki z Budiennym. Dziennik wojenny b. d-cy 1 Dywizji Kawalerii generała dywizji Juliusza Rómmla, Lwów [b.r.w.].
• Nietyksza B., Nadzieje, złudzenia, rzeczywistość. Wspomnienia z lat 1912–1945, t. I, Warszawa 1985.
• Nie tylko Pierwsza Brygada (1914–1918). Przed i po kryzysie przysięgowym, wybór, oprac. tekstów, przedmowa, przyp. i indeksy S.J. Rostworowski, Warszawa 1993.
• Nie tylko Pierwsza Brygada (1914–1918). W adiutanturze Rady Regencyjnej, wybór, oprac. tekstów, przedmowa, przyp. i indeksy S.J. Rostworowski, Warszawa 1993.
• Nie tylko Pierwsza Brygada (1914–1918). Z Legionami na bój, wybór, oprac. tekstów, przedmowa, przyp. i indeksy S.J. Rostworowski, Warszawa 1993.
• Piotrowski S., W żołnierskim siodle, Warszawa 1982.
• Podhorski (Zaza) Z. [generał brygady], Tak zapamiętałem… Wspomnienia i dokumenty (od 13 marca do 10 października 1939 roku), wstęp A. Suchcitz, oprac. i redakcja K. Skowrońska, współpraca J. Krzyś, Grudziądz 2002.
• Pragłowski A., Od Wiednia do Londynu. Wspomnienia szefa sztabu 1 Dywizji Jazdy gen. Rómmla w wojnie polsko-bolszewickiej oraz Armii „Łódź” i obrony Warszawy w 1939 roku, oprac. naukowe i posłowie D. Koreś, Warszawa–Kraków 2017.
• Rachalewski S., Szabla na kilimie. Ze szwadronami 203 Pułku Ułanów w r. 1920, Łódź 1938.
• Rankowicz W., Żołnierska dusza, konsultacja historyczna, przyp., przedmowa, posłowie M. Deszczyński, Warszawa 2002.
• Rostworowski S., Bitwy mojego życia, wybór i oprac. tekstów S.J. Rostworowski, Warszawa 2001.
• Rostworowski S., Listy z wojny polsko-bolszewickiej 1918–1920, wybór i oprac. tekstów S.J. Rostworowski, Warszawa 1995.
• Rostworowski S., Listy z wojny polsko-bolszewickiej 1918–1920. Z frontu litewsko-białoruskiego oficera sztabowego gen. Szeptyckiego i Sikorskiego do świeżo poślubionej żony. Relacje przeplatane listami ze zdobycia Lidy, Wilna, bojów w obronie Brześcia Litewskiego, opinie o dowódcach i podkomendnych, Warszawa–Kraków 2015.
• Rómmel J., Kawaleria polska w roku 1920, Warszawa 1934.
• Rómmel J., Wspomnienia z bojów kawalerii, Warszawa 1934.
• Rószkiewicz T., Szable w dłoń!, Warszawa 1991.
• Rudnicki K., Na polskim szlaku. Wspomnienia z lat 1939–1947, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990.
• [Sapieha E.], Tak było. Niedemokratyczne wspomnienia Eustachego Sapiehy, Warszawa 1999.
• Sapieha L., Wojna z wysokości siodła, wyd. 2, Londyn 1986.
• Skibiński F., Pierwsza pancerna, wyd. 6, Warszawa 1979.
• Skibiński F., Ułańska młodość 1917–1939, Warszawa 1989.
• Solek W., Pamiętnik legionisty, oprac., wstępem i przyp. opatrzył W. Budzyński, Warszawa 1988.
• Szacherski Z., Wierni przysiędze, Warszawa 1966 (wyd. 2: Warszawa 1968).
• Szczepański K., Wspomnienia o 14 Dywizjonie Artylerii Konnej, Białystok 2004.
• Szmurło T., Szwoleżery furażery, Warszawa 1934.
• Szostak J., Moja służba Niepodległej. Wspomnienia 1897–1939, Warszawa 1987.
• Tymiński J., Ten wrzesień trwał sześć lat (Wspomnienia z lat 1939–1946), Warszawa 1980 (wyd. 2 przejrzane i rozszerzone: Warszawa 1989).
• Wieniawa-Długoszowski B., Wymarsz i inne wspomnienia, zebrał, oprac. i wstępem poprzedził R. Loth, Warszawa 1992.
• Zakrzewski A., Wspomnienia. Wrzesień 1939, Warszawa 1958.
• Zaleski W., W Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej 1939. Z dziejów 1 Pułku Strzelców Konnych, Warszawa 1988.
• Ziemiński W., Wrzesień… Oflag… Wyzwolenie…, Warszawa 1962 (wyd. 2: Warszawa 1963).
• Żaba R., Wspomnienia z lat ubiegłych (od 1864 do 1937), wprowadzenie i oprac. naukowe P. S. Szlezynger, Kraków [b.r.w].
• 9 Pułk Ułanów Małopolskich, red. Z. Godyń, Edynburgh 1947.
• Baczkowski M., Kawaleria austriacka i austro-węgierska w latach 1792–1914, [w:] Do szarży marsz, marsz… Studia z dziejów kawalerii, t. II, red. A. Smoliński, Toruń 2012, s. 263–329.
• Badsey S., Doctrine and Reform in the Britisch Cavalry 1880–1918, Aldershot 2008.
• Bauer P., Polak B., 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego w obronie ojczyzny, 1939 r., Gostyń 1978.
• Bielecki R., Somosierra 1808, Warszawa 1989.
• Biernacki M., Działania Armii Konnej Budionnego w kampanii polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V–20 VI 1920, Warszawa 1924.
• Błasiński J., Kawaleria II Rzeczypospolitej na przykładzie 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, Warszawa 1996.
• Błasiński J., Z dziejów kawalerii II Rzeczypospolitej. Losy 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, Warszawa 1999.
• Błaszkowski B., Jeske M., Konstankiewicz A., Kukawski L., Rozdżestwieński P.M., Tym J.S., Wesołowski A., Wróbel J., Kawaleria samodzielna Wojska Polskiego w bitwie nad Bzurą (Polish Cavalry during the battle at Bzura 1939), Warszawa 2005.
• Böhm T., 1 Pułk Kawalerii KOP w wojnie obronnej 1939 r., „Wojskowy Przegląd Historyczny” [Warszawa] 1989, R. XXXIV, nr 2 (128), s. 93–113.
• Bojanowski S., Sylwetki koni orientalnych i ich hodowców, Kraków 1906.
• Bołdyrew A., Equus Polonus. Koń w wojsku polskim w XVI wieku, Piotrków Trybunalski 2016.
• Bukhari E., McBride A. – illustrator, Napoleon`s Cavalry, London 1976.
• Bukhari E., McBride A. – illustrator, Napoleon`s Dragons and Lancers, Oxford 2007.
• Bystroń J.S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce wiek XVI–XVIII, t. II, Warszawa 1994.
• Czapski M., Historya powszechna konia, Poznań 1874.
• Czarnik A., Ósmy strzelców konnych w marszu i w boju. Działania ósmego pułku strzelców konnych na Pomorzu nadwiślańskim w dniach 1–3 września 1939 r., Słupsk 1999.
• Czartoryski A., 5 Pułk Ułanów Zasławskich w Polskiej Wojnie Obronnej 1939 r., Ostrołęka 2009.
• Dąbrowski A.J., Historia 10 Pułku Ułanów Litewskich, Londyn 1982.
• Denison G.T., A History of Cavalry from the earliest times with lessons for the future, London 1877.
• Denison G.T., Geschichte der Cavallerie seit den frühesten Zeiten mit Betrachtungen über ihre Zukunft. Von George T. Denison, Oberstleutnant. Aus dem Englischen übertragen und mit Anmerkungen versehen von Brix, Berlin 1879.
• Drężek J., W sprawie walk Mazowieckiej BK, „Wojskowy Przegląd Historyczny” [Warszawa] 1978, R. XXIII, nr 1 (83), s. 378–383.
• Dunin-Wolski L., Zarys historii polskiej artylerii konnej, Londyn 1948.
• Dvoráková D., Kôń a človek v stredoveku. K spolužitiu človeka a końa v Uhorskom Král’ovstve, Budmerice 2007.
• Dzieje Ułanów Jazłowieckich, praca zbior., Londyn 1988.
• Ellis J., Cavalry. The history of mounted werfare, North Vancouver 1978.
• Gapski M.H., Koń w kulturze polskiego średniowiecza. Wierzchowce na ścieżkach wyobraźni, Poznań 2014.
• Gembarzewski B., Kopia a lanca, Warszawa 1921.
• Giętkowski M., Artyleria konna Wojska Polskiego 1918–1939, Toruń 2000. Gless K., Das Pferd im Militärwesen, Berlin 1980.
• Gnat-Wieteska Z., Podchorążowie artylerii konnej i weterynarii z Włodzimierza Wołyńskiego, Pruszków 1996.
• Górski K., Historya jazdy polskiej, Kraków 1894.
• Hlawaty A., Dzieje 6 Pułku Ułanów Kaniowskich, Londyn 1973.
• Hofschröer P., Fosten B. – illustrator, Prussian Cavalry of the Napoleonic Wars (2) 1807–1815, Oxford 2002.
• Humbert E., Programme èlèmentaire du cours d’art et d’histoire militaires enseignè a L’Ecole Impèriale de Cavalerie, Saumur 1866.
• Idzior F., O walkach Wielkopolskiej BK w Puszczy Kampinoskiej w 1939 roku, „Wojskowy Przegląd Historyczny” [Warszawa] 1968, R. XIII, nr 3 (47), s. 486–491.
• Iglikowski M., Polska szkoła jazdy w XVII wieku na tle kawalerii Europy Zachodniej, Grajewo 2015.
• Jarecki J., Kawaleria polska w walce. Wrzesień 1939, Katowice [b.r.w.].
• Jarecki J., Walki kawalerii polskiej. Wrzesień 1939, Katowice 1989.
• Jaworski J., Jazda Tatarska II Rzeczypospolitej. Dzieje, barwa i broń, Warszawa 1988.
• Jaworski J., Regina armorum. Rzecz o Lancy, Oświęcim 2011.
• Jaźwiński P., Oficerowie i dżentelmeni. Życie prywatne i służbowe kawalerzystów Drugiej Rzeczpospolitej, Warszawa 2011.
• Jaźwiński P., Oficerowie i konie. Przyjaźń na śmierć i życie. Kawalerzyści Drugiej Rzeczpospolitej o koniach – swoich towarzyszach broni, Warszawa 2012.
• Jeske M., Konstankiewicz A., Kukawski L., Rozdżestwieński P.M., Tym J.S., Wesołowski A., Wróbel J., Kawaleria samodzielna w bitwie nad Bzurą, Warszawa 2004.
• Kelekna P., The Horse in Human History, Cambridge 2009.
• Kelenik J., Ságvári G., Szábo P., Zachar J., A Magyar Huszár, Budapest [b.r.w.].
• Koreś D., Organizacja i liczebność Grupy Operacyjnej Jazdy w lipcu 1920 r., „Przegląd Historyczno-Wojskowy” [Warszawa] 2007, R. VIII (LIX), nr 2 (217), s. 59–121.
• Koreś D., Żuczkowski M., Walki Grupy Operacyjnej Jazdy generała podporucznika Jana Sawickiego z 1 Armią Konną pod Beresteczkiem, Radziwiłłowem i Brodami 29 lipca–5 sierpnia 1920 r., [w:] Do szarży marsz, marsz… Studia z dziejów kawalerii, t. III, red. A. Smoliński, Toruń 2012, s. 235–342.
• Kościański Z., Organizacja i działania wojenne samodzielnej kawalerii polskiej w 1939 roku. Wybrane przykłady działań bojowych samodzielnej kawalerii polskiej w 1939 roku, Leszno 2009.
• Królikiewicz A., Jasiek, Picador i ja, Warszawa 1958.
• Królikiewicz A., Olimpijska szarża, wstępem opatrzyła K. Królikiewicz-Harasimowicz, Kraków [b.r.w.].
• Królikowski B., Ułańskie lato. Od Krechowiec do Komarowa, Lublin 1999.
• Królikowski B., Ułańskie lato. Od Krechowiec do Komarowa. Szkice z dziejów jazdy polskiej w latach 1917–1921, Lublin 2005.
• Krzeczunowicz K., Ostatnia kampania konna. Działania armii polskiej przeciw Armii Konnej Budionnego w 1920 roku, Londyn 1971.
• Księga dziejów 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. Generała Kazimierza Sosnkowskiego, red. J. Smoleński, M.W. Żebrowski, Londyn 1969.
• Kuchowicz Z., Obyczaje staropolskie XVII–XVIII w., Łódź 1975.
• Kustra A., Kawalerzyści XXI wieku, Warszawa 2001.
• Kwiatkowski K., Memoria continenter historiam denotat. Bitwa pod Grunwaldem / Tannenbergiem / Žalgirisem 1410 w najnowszych badaniach, Toruń 2015.
• Laske J., Małowiecki R., Somosierra, Oświęcim 2013.
• Lasocki W.A., O koniu bojowym. Z zapisków kawalerzysty, Londyn 1999.
• Lasocki W.A., Z dziejów 25-go Pułku Ułanów Wielkopolskich, Londyn 1970.
• Lewandowski W., 3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płka Jana Leona Hipolita Kozietulskiego w kampanii jesiennej 1939 roku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Historia X. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1973, z. 58, s. 49–64.
• Lewandowski W., Z walk 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich im. Jana Leona Hipolita Kozietulskiego we wrześniu 1939 roku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Historia X. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1975, z. 67, s. 33–46.
• Łoziński W., Życie polskie w dawnych wiekach, Kraków 1958.
• Machalski T., Kawaleria w Wielkiej Wojnie, Oświęcim 2013.
• Machalski T., Ostatnia epopeja. Działania kawalerii w 1920 roku, Londyn 1969.
• Majewski M., Kresowa Brygada Kawalerii w kampanii 1939 roku, Warszawa 2011.
• Majka J., Brygada Motorowa płk. Maczka. 10 Brygada Kawalerii 1937–1939, Rzeszów 2004.
• Majka J., Brygada motorowa płk. Maczka. 10 Brygada Kawalerii 1937–1939, Rzeszów 2016.
• Majka J., Brygada płk. Maczka. Organizacja i udział w kampanii wrześniowej 1939 r. 10 Brygady Kawalerii (Zmotoryzowanej), Rzeszów 1999.
• Minkiewicz J., Ułańskie dzieje, Londyn 1985.
• Mitkiewicz L., Kawaleria samodzielna Rzeczypospolitej Polskiej w wojnie 1939 roku, Toronto 1964.
• Nadolski A., Grunwald 1410, Warszawa 1993.
• Nadolski A., Grunwald. Problemy wybrane, Olsztyn 1990 (drugie wydanie – Wodzisław Śląski–Łódź 2010).
• Nowak E.P., Dywizjon Rozpoznawczy 10 Brygady Kawalerii 1938–1939, Kraków 1999.
• Odziemkowski J., Krechowce, Pruszków 1993.
• Odziemkowski J., Tym J.S., Kawaleryjskie boje. W 85 rocznicę zakończenia wojny polsko-sowieckiej, Grajewo 2005.
• Orłowski D., Chocim 1673, Warszawa 2007.
• Pavly R., Courcelle P. – illustrator, Napoleon’s Red Lancers, Oxford 2003.
• Pawłowski E., Kawaleria polska w Wojnie Obronnej 1939 r., „Wojskowy Przegląd Historyczny” [Warszawa] 1989, R. XXXIV, nr 3 (129), s. 256–273.
• Podhorodecki L., Wiedeń 1683, Warszawa 1983.
• Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej. Bibliografia 1956–2000 r. (Numery 1–160), oprac. W. Fiedler, J. Hlawaty, Londyn 2001.
• Przemsza-Zieliński J., Księga wrześniowej chwały pułków śląskich, t. I, Katowice 1989.
• Przemsza-Zieliński J., Księga wrześniowej chwały pułków śląskich, t. II, Katowice–Sosnowiec 1993.
• Rodowody artylerii konnej Wojska Polskiego, red. J. Boguski, Londyn 1964.
• Rozdżestwieński P., Ułani Jazłowieccy. Zarys działań pierwszego rzutu 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich w kampanii wrześniowej 1939 roku, Warszawa 2008.
• Rudnicki K., Operacyjna użyteczność kawalerii w świetle historii, Warszawa 1937.
• Sawicka Z., Koń w życiu szlachty XVI–XVIII w., Toruń 2002.
• Schreiber G., Des Kaisers Reiterei. Österreichsische Kavallerie in vier Jahrhunderten, Vien 1967.
• Sikora R., Kłuszyn 1610. Rozważania o bitwie, Warszawa 2010.
• Sikora R., Niezwykłe bitwy i szarże husarii, Warszawa 2011.
• Skiba A., Boje wrześniowe 19 Pułku Ułanów Wołyńskich w kampanii wrześniowej, Londyn 1971.
• Skibiński F., 10 Brygada Kawalerii w kampanii wrześniowej 1939 r. Część I, „Wojskowy Przegląd Historyczny” [Warszawa] 1959, R. IV, nr 1 (10), s. 223–250.
• Skibiński F., 10 Brygada Kawalerii w kampanii wrześniowej 1939 r. Część II, „Wojskowy Przegląd Historyczny” [Warszawa] 1959, R. IV, nr 2 (11), s. 221–255.
• Smoliński A., 1 Armia Konna podczas walk na polskim teatrze działań wojennych w 1920 roku. Organizacja, uzbrojenie, wyposażenie oraz wartość bojowa, Toruń 2008.
• Smoliński A., Artyleria konna Wojska Polskiego w walkach o Lwów i Małopolskę Wschodnią w okresie od grudnia 1918 roku do wczesnej wiosny 1919 roku. Część I, „Semper Fidelis”. Pismo Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich [Wrocław] 2014, nr 2 (134), s. 5–9.
• Smoliński A., Artyleria konna Wojska Polskiego w walkach o Lwów i Małopolskę Wschodnią w okresie od grudnia 1918 roku do wczesnej wiosny 1919 roku. Część II, „Semper Fidelis”. Pismo Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich [Wrocław] 2014, nr 3 (135), s. 13–16.
• Smoliński A., Formowanie i organizacja artylerii konnej Wojska Polskiego w okresie od listopada 1918 roku do czerwca roku 1919, [w:] Wśród dymu i ognia. Studia i materiały do dziejów artylerii polskiej i obcej, t. I, red. A. Smoliński, Oświęcim 2014, s. 227–288.
• Smoliński A., Na marginesie artykułu o walkach z I Armią Konną na Zamojszczyźnie, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” [Warszawa] 2005, R. VI (LVII), nr 1 (206), s. 141–151.
• Smoliński A., Organizacja pierwszych baterii i dywizjonów artylerii konnej odrodzonego Wojska Polskiego w okresie od listopada 1918 roku do czerwca roku 1919, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej im. gen. Józefa Bema” [Toruń] 1997, R. XXX, nr 11, s. 407–417.
• Smoliński A., Pierwsze formacje artylerii konnej Wojska Polskiego w polsko-ukraińskich bojach o Lwów i Małopolskę Wschodnią w okresie od grudnia 1918 r. do wiosny 1919 r., „Studia z Dziejów Wojskowości” [Białystok] 2015, t. IV, s. 113–139.
• Smoliński A., Przegląd dorobku polskiej historiografii na temat dziejów kawalerii oraz niektórych formacji konnych, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” [Warszawa] 2011, R. XII (LXIII), nr 3 (236), s. 7–26.
• Smoliński A., Szwoleżerowie, ułani, strzelcy konni oraz pozostałe konne wojsko… Przegląd dorobku polskiej historiografii dotyczącej dziejów kawalerii oraz niektórych formacji konnych, [w:] Od Grunwaldu do Bzury – bitwy i boje polskie na przestrzeni dziejów, red. J. Jędrysiak, D. Koreś, J. Maroń, K. Widziński, Wrocław 2012, s. 439–475.
• Smoliński A., Zarys dziejów I Armii Konnej (1919–1923), Grajewo 2003.
• Smoliński A., Zarys organizacji I Armii Konnej Siemiona Budionnego (1919–1923), [w:] Kawaleria przeciwników i sojuszników Wojska Polskiego w latach 1918–1921, red. A. Smoliński, Toruń 2003, s. 13–102.
• Smoliński A., Źródła do historii wojskowej i możliwości ich wykorzystania w nauczaniu historii w szkolnictwie podstawowym i ponadpodstawowym oraz w kształceniu uniwersyteckim, [w:] Szlakiem twierdzy Koźle. Militarne tradycje Kędzierzyna-Koźla, Śląska i Rzeczypospolitej, t. I, red. T. Ciesielski, Kędzierzyn-Koźle 2013, s. 238–254.
• Smoliński A., Źródła do historii wojskowej oraz możliwości ich wykorzystania w nauczaniu historii w szkole, [w:] Toruńskie Spotkania Dydaktyczne III. Źródła w Edukacji Historycznej, red. S. Roszak, M. Strzelecka, A. Wieczorek, Toruń 2006, s. 56–65.
• Sosnowski Z., O koniu w Polsce, Warszawa 1912.
• Strzeżek T., Stoczek – Nowa Wieś 1831, Warszawa 2010.
• Szcześniak R., Kłuszyn 1610, Warszawa 2004.
• Szlakiem Ułanów Chrobrego. Zarys historii 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego, red. S. Zakrzewski, Z. Godyń, Londyn 1973.
• Świderska-Włodarczyk U., Mentalność szlachty polskiej XV i XVI wieku, Poznań 2003.
• Tym J.S., Boje Wołyńskiej Brygady Kawalerii w dniach 1–4 września 1939 roku, [w:] Mokra Działoszyn 1939, praca zbior., Warszawa 2005, s. 199–245.
• Tym J.S., Wielkopolska Brygada Kawalerii w kampanii 1939 roku, Warszawa 2016.
• Ulyatt K., D’Achille G. – illustrator, Hussars of the Napoleonic wars, London 1981.
• Ułani Podolscy. Dzieje Pułku Ułanów Podolskich 1809–1947, praca zbior., Londyn 1982.
• Wasilewski M., Polska kawaleria pancerna XX wieku, Warszawa 1997.
• Wielhorski J., Genealogia pułków strzelców konnych 1918–1924 oraz rodowody Grodzieńskiego Pułku Ułanów… Część I i II, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1970, t. VIII, nr 57–58, s. 93–114.
• Wielhorski J., Jazda polska w dobie ofensywy kijowskiej 25 IV – 12 V 1920 r., „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej ” [Londyn] 1990, t. XVIII, nr 135, s. 459-474.
• Wielhorski J., Lanca, „Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego”, cz. 6, Kraków 1974.
• Wielhorski J., O de B. dyonów artylerii konnej w okresie 1918-1920, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1990, t. XVIII, nr 136, s. 554-564.
• Wielhorski J., Przemiany O. de B. na szczeblu w.j. jazdy – XI 1918 – X 1920, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1975, t. X, nr 80, s. 93-114.
• Wielhorski J., Przyczynki do monografii Suwalskiej i Podlaskiej BK oraz GO Kaw. gen. Podhorskiego 1 IX – 5 X 1939. W 50 rocznicę walk, „Dawna Broń i Barwa” [Katowice] 1989, nr 5, s. 3-41.
• Wilczkowski A., Klein A. – ilustracje, Anatomia boju. Wołyńska Brygada Kawalerii pod Mokrą 1 września 1939, Łódź 1992.
• Wilczyński S.W., Taktyka jazdy, Bruksella 1852.
• Wimmer J., Wiedeń 1683, Warszawa 1983.
• Winogrodzki M., Podolska BK w działaniach wojennych 1939 r. Część I, „Wojskowy Przegląd Historyczny ” [Warszawa] 1989, R. XXXIV, nr 3 (129), s. 326-342.
• Winogrodzki M., Podolska BK w działaniach wojennych 1939 r. Część II, „Wojskowy Przegląd Historyczny ” [Warszawa] 1990, R. XXXV, nr 3-4 (133-134), s. 98-119.
• Wisner H., Kircholm 1605, Warszawa 1987.
• Zarzycki P., Artyleria konna w kampanii 1939 roku, Warszawa 2007.
• Żebrowski M. W., Pluton trębaczy 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Londyn 1981.
• Żukowski S., Działania 3 Konnego Korpusu Gaja, Warszawa 1935.
• Istorija konnicy w 5-czastiach. Sostawił połkownik Markov komandir 1-go Lejb-Dragunskowo Moskowskowo Jewo Wieliczestwa Połka, Twier [b.r.w.].
• Lwow S., Awierjanow A. – chudożnik, Armiejskije ułany Rossii w 1812 godu, Moskwa 2002.
• Manżoła A.P., Tysiaczletije russkoj konnicy, Moskwa-Minsk 2006.
• Markov M.I., Istorija konnicy, t. III (Ot Fridricha Wielikogo do Aleksandra Suworowa), Moskwa 2009.
• Taratorin W.W., Konnica na wajnie. Istorija kawalerii s drewniejszych wremion do epochy napoleonowskich woin, Minsk 1999.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.102.10