Podpułkownik Mieczysław hr. Poniński – attaché wojskowy Rzeczypospolitej w Rzymie (1920-1921)

• Authors: Robert Majzner

Title variants

Podpułkownik Mieczysław hr. Poniński – attaché wojskowy Rzeczypospolitej w Rzymie (1920-1921)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W maju 1919 r. powołano Attachat Wojskowy przy Poselstwie RP w Rzymie, zobowiązując go do obserwowania włoskich sił zbrojnych, gospodarki, polityki zagranicznej, koordynowania zakupów sprzętu wojskowego oraz organizowania procesu repatriacji do kraju Polaków – byłych żołnierzy armii austro-węgierskiej, przebywających w obozach jenieckich na terenie Włoch. Pierwszym attaché wojskowym został gen. Eugeniusz Kątkowski, który nie mówił po włosku. W październiku 1920 r. zastąpił go mjr Mieczysław hr. Poniński, który znał język włoski i włoską kulturę. W 1921 r. okazało się jednak, że wstępując w 1919 r. do Wojska Polskiego, zataił fakt, że z armii włoskiej został w 1893 r. usunięty i zdegradowany ze stopnia porucznika do sierżanta. Dzięki temu w Wojsku Polskim otrzymał stopień rotmistrza (kapitana). Ponadto jego pomocnik, mjr Jan Pogorski opracował 12 raportów wojskowych, twierdząc, że pozyskał je od tajnego informatora za ogółem 2500 lirów, podczas gdy przepisał je z włoskiej prasy wojskowej. Podpułkownik Mieczysław Poniński został odwołany z Rzymu i postawiony przed Oficerskim Sądem Honorowym, a następnie przed sądem karnym. Dzięki swym koneksjom uniknął jednak kary. Był jedynym spośród prawie 100 polskich attachés wojskowych w latach 1919–1939, który dopuścił się takiego przewinienia.

EN

In May 1919, the Military Attachat was established at the Polish Legation in Rome, obliging him to observe the Italian armed forces, economy, foreign policy, coordinate purchases of military equipment and organize repatriation to the country of Poles – former soldiers of the Austro-Hungarian army, staying in POW camps in Italy. The first military attaché was Gen. Eugeniusz Kątkowski, who, however, did not speak Italian. In October 1920 he was replaced by Maj. Mieczysław, hr. Poniński, who knew Italian language and Italian culture. In 1921, however, it turned out that by joining the Polish Army in 1919, he concealed the fact that he was removed from the Italian army in 1893 and demoted from the rank of lieutenant to the sergeant. Because, he received the rank of captain (captain) in the Polish Army. In addition, his assistant Maj. Jan Pogorski developed 12 military reports claiming that he obtained them from a secret informer for a total of 2,500 lire, while he rewrote them from the Italian military press. Lt.-Col. Mieczysław Poniński was dismissed from Rome and placed before the Officer’s Honorary Court, and then before the Criminal Court. Thanks to his connections he avoided the punishment. He was the only one of nearly 100 Polish military attachés in the years 1919–1939, who committed such an offense.

Keywords

PL

II Rzeczpospolita; attachés wojskowi; Poselstwo RP w Rzymie; wywiad wojskowy; Wojsko Polskie; II Rzeczpospolita; attachés wojskowi; Poselstwo RP w Rzymie; wywiad wojskowy; Wojsko Polskie

EN

Second Republic of Poland; military attachés; Polish legation in Rome; military intelligence; Polish Army

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2019
• Issue: 103
• Pages: 101-117

Dates

published

2019-04-30

Contributors

author

Robert Majzner

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Filologiczno-Historyczny, Instytut Historii, Zakład Historii XX wieku

• https://orcid.org/0000-0003-4671-1206

References

• Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Attachés wojskowi RP przy rządach państw kapitalistycznych 1918–1939 [Attachés].
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza (Kolekcja archiwalna online).
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Akta Personalne [AP].
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych [BPers.].
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Oddział II Sztabu Głównego (Generalnego) Wojska Polskiego [Oddział II].
• „Dziennik Praw Królestwa Polskiego” 1918.
• „Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej” 1918.
• „Dziennik Rozkazów Wojskowych” 1919.
• „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych” 1920.
• Makowski W., Kodeks Karny Wojskowy z dodaniem ustaw i przepisów wprowadzonych, przechodnich i uzupełniających oraz komentarza, Warszawa 1921.
• Poniński W., Wspomnień z lat ubiegłych, Kraków 1902.
• Skirmunt K., Moje wspomnienia 1866–1945, oprac. E. Orlof, A. Pasternak, Rzeszów 1998.
• Rocznik oficerski 1923, Warszawa 1923.
• Rocznik oficerski 1924, Warszawa 1924.
• Kieniewicz S., Poniński Władysław (1823–1901), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław–Kraków 1982–1983, s. 548–549.
• Majzner R., Attachat Wojskowy przy Poselstwie RP w Bernie 1919–1921. Okoliczności utworzenia i przyczyny likwidacji, [w:] Kraje niemieckiego obszaru językowego na arenie międzynarodowej. Konteksty historyczne, polityczne, kulturalne i gospodarcze, red. E. Kuczyński, Włocławek 2013, s. 47–60.
• Polska dyplomacja wojskowa 1918–1945, t. IV, red. R. Szymaniuk, Warszawa 2015.
• Sierpowski S., Stosunki polsko-włoskie 1918–1940, Warszawa 1975.
• Stawecki P., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego, Warszawa 1994.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.103.08