Przemarsz armii koronnej pod Chocim podczas kampanii letniej 1538 roku w świetle dokumentacji skarbowo-wojskowej

• Authors: Aleksander Bołdyrew

Title variants

Przemarsz armii koronnej pod Chocim podczas kampanii letniej 1538 roku w świetle dokumentacji skarbowo-wojskowej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Szczegółowa analiza kampanii wojennych zazwyczaj obejmuje kwestie związane z taktyką, walką, uzbrojeniem czy pochodzeniem żołnierzy. Mniej popularne są natomiast takie zagadnienia, jak np. przemieszczenia armii, obozowanie czy życie koszarowe/garnizonowe. Stosunkowo dobrze zachowane materiały źródłowe dotyczące letniej kampanii wojennej przeprowadzonej w 1538 r. przeciw Mołdawii pozwalają na dokładne odtworzenie trasy, a właściwie tras przemarszu oddziałów koronnych z miejsc lustracji pod zamek chocimski. Choć armia koronna w tej kampanii nie stanowiła homogenicznej grupy (pod względem przynależności do formacji, stosowanych armatur, pochodzenia społecznego czy terytorialnego), to warto zwrócić uwagę na jej aktywność, ponieważ może ona stać się podstawą do szerszego wnioskowania, również w odniesieniu do innych kontekstów geograficznych i chronologicznych.

EN

Analysis of war campaigns usually are relating to the tactic, fight, weapon or origins of the soldiers. Not so popular issues are for example translocations of armies, everyday life in the war camp or in the garrisons. Military documentation concerning the crown army of 1538 campaign preserved almost completely in the collection of the Central Archives of Historical Records in Warsaw. It gives possibility of analysis of way, or rather ways, of march Polish army from Lwów to Chocim castle. The crown army in this campaign was not a homogeneous by organisation, arms and armour, equipment or origins of the soldiers. Despite this it is a good example to wide conclusions also in other geographical and chronological contexts.

Keywords

PL

historia średniowieczna; historia wczesnonowożytna; historia wojskowości; historia średniowieczna; historia wczesnonowożytna; historia wojskowości

EN

medieval history; early-modern history; history of warfare

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2019
• Issue: 104
• Pages: 47-60

Dates

published

2019-08-30

Contributors

author

Aleksander Bołdyrew

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Średniowiecznej

• https://orcid.org/0000-0002-8626-9582

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Archiwum Skarbu Koronnego [ASK], Oddział 1, Rachunki królewskie, sygn. 93.
• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Archiwum Skarbu Koronnego [ASK], Oddział 85 [O85], sygn. 31, 32, 33, 34, 35.
• Górnicki Ł., Dzieje w Koronie Polskiej […] od roku 1538 aż do roku 1572, [w:] Ł. Górnicki, Pisma, t. II, wyd. R. Pollak, Warszawa 1961, s. 563–719.
• Bołdyrew A., Listy księdza Jana Piotrowskiego, „przyjaciela z Dworu”, o wojsku w obozie pod Pskowem w 1581 roku, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica” 2018, nr 102, s. 51–64.
• Bołdyrew A., Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 2011.
• Bołdyrew A., Produkcja i koszty uzbrojenia w Polsce XVI wieku, Warszawa 2005.
• Bołdyrew A., Sprzęt taborowy (wozy) w przemieszczeniu armii zaciężnej w Polsce ostatnich Jagiellonów, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica” 2017, nr 99, s. 111–124.
• Enciklopedija istorii Ukrajni, t. X (T–Ja), Kiiv 2013.
• Kolankowski L., Roty koronne na Rusi i Podolu 1492–1572 r., „Ziemia Czerwieńska” 1935, R. I, z. 2, s. 141–174.
• Konopczyński W., Chronologia sejmów polskich 1493–1793, Kraków 1948.
• Plewczyński M., Liczebność wojska koronnego za ostatnich Jagiellonów (1506–1572), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1988, t. XXI, s. 27–60.
• Plewczyński M., Materiały do zagadnienia liczebności i organizacji wojska polskiego w latach 1526–1547, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1989, t. XXXII, s. 249–269.
• Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. I (Lata 1500–1548), Zabrze 2011.
• Spieralski Z., Awantury mołdawskie, Warszawa 1967.
• Spieralski Z., Jan Tarnowski 1488–1561, Warszawa 1977.
• Spieralski Z., Polska sztuka wojenna w latach 1454–1562, Warszawa 1958.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.104.04