Generał Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański (1871–1922) – zarys biografii

• Authors: Witold Jarno

Title variants

Generał Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański (1871–1922) – zarys biografii

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł opisuje życie generała Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego (1871–1922). Urodził się on w Omsku, w polskiej rodzinie zesłanej na Syberię po powstaniu styczniowym. Był zawodowym oficerem armii rosyjskiej, w której służył w różnych jednostkach na Dalekim Wschodzie. Brał udział w tłumieniu tzw. powstania bokserów w Chinach oraz w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904–1905. Po wybuchu pierwszej wojny światowej dowodził 54 pułkiem strzelców syberyjskich. W 1915 r. został awansowany na stopień generała. W armii rosyjskiej służył do 1917 r., a następnie dowodził 3 Dywizją Strzelców w I Korpusie Polskim w Rosji. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zgłosił się do Wojska Polskiego i kolejno dowodził: Okręgiem Generalnym nr III Kielce, Dywizją Litewsko-Białoruską, a od marca 1919 r. był dowódcą Wojsk Polskich na Galicję Wschodnią. Dowodził wówczas odsieczą dla Lwowa, która uwolniła miasto od zagrożenia ze strony wojsk ukraińskich. W latach 1919–1920 dowodził kolejno: Frontem Galicyjskim, 6 Armią oraz Frontem Południowym. Następnie – od września 1920 r. do maja 1921 r. – był dowódcą Okręgu Generalnego numer I Warszawa. Wskutek choroby został przeniesionyw stan spoczynku i niebawem zmarł w Warszawie (pochowany został we Lwowie). Jako jeden z nielicznych był odznaczony Orderem Virtuti Militari II klasy.

EN

The articledescribes the life of General Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański (1971–1922). He was born in Omsk, in a Polish family, which was sent to Siberiaafter the January Uprising. He was a professional officer of the Russian army and he served in various units in the Far East. He took part in the suppression of the so-called Boxer Rebellion in China and in the Russo-Japanese War of 1904–1905. After the outbreak of the First World War, he commanded the 54th regiment of Siberian shooters. In 1915 he was promoted to the rank of general-major. He served in the Russian army until 1917 – and then commanded the 3rd Rifle Division in the 1st Polish Corps in Russia. After Poland regained independence, he served in the Polish Army and in turn commanded: General District No. III Kielce, Lithuanian-Belarussian Division, and from March 1919 he was the commander of the Polish Army to Eastern Galicia. He then commanded the relief for Lwów, which liberated the city from the threat by the Ukrainian Army. In the years 1919–1920 he commanded in turn: the Galician Front, the 6th Army and the Southern Front. Then – from September 1920 to May 1921, he was the commander of the General District No. 1 in Warsaw. As a result of illness, he was retired and soon died in Warsaw (he was buried in Lviv). As one of the few, he was awarded the Order of Virtuti Militari in the 2nd class.

Keywords

PL

generał Iwaszkiewicz-Rudoszański; generałowie polscy; obrona Lwowa; 6 Armia; wojna polsko-ukraińska 1919 r.; wojna polsko-bolszewicka 1920 r.; generał Iwaszkiewicz-Rudoszański; generałowie polscy; obrona Lwowa; 6 Armia; wojna polsko-ukraińska 1919 r.; wojna polsko-bolszewicka 1920 r.

EN

General Iwaszkiewicz-Rudoszański; Polish generals; defense of Lviv; 6th Army; Polish-Ukrainian war of 1919; Polish-Russian war of 1920

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2019
• Issue: 104
• Pages: 125-146

Dates

published

2019-08-30

Contributors

author

Witold Jarno

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedry Historii Polski i Świata po 1945 r.

• https://orcid.org/0000-0002-5845-6057

References

• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], ap. W. Iwaszkiewicz-Rudoszański, sygn. I.480.11.
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Wojskowe Biuro Historyczne, sygn. I.341.1.
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Dziennik Rozkazów Okręgu Generalnego nr I Warszawa.
• Dowbor Muśnicki J., Moje wspomnienia, Warszawa 1936.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych 1921.
• Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej 1918, nr 2.
• Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych 1918, nr 4.
• Walki o Lwów i Małopolskę Wschodnią 1918–1919, t. III (1 marca 1919 r. – 30 kwietnia 1919 r. Wybór materiałów źródłowych), oprac. i wybór B. Polak, Koszalin 2001.
• „Dziennik Poznański” 1922.
• „Gazeta Lwowska” 1919.
• „Polska Zbrojna” 1922.
• „Słowo Polskie” 1922.
• Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, Warszawa 1921.
• Encyklopedia wojskowa, red. O. Laskowski, t. III, Warszawa 1933.
• Galuba R., „Niech nas rozsądzi miecz i krew…”. Konflikt polsko-ukraiński o Galicję Wschodnią w latach 1918–1919, Poznań 2004.
• Gozdawa-Gołębiowski J., Od wojny krymskiej do bałkańskiej, Gdańsk 1985.
• Grzegorczyk T., 6. Armia Wojska Polskiego w 1920 r., Toruń 2009.
• Jarno W., Okręg Generalny Wojska Polskiego nr III Kielce w latach 1918–1921, Łódź 2003.
• Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Słownik biograficzny, t. II (1914–1921), cz. 1 (zeszyt próbny), Koszalin 1991.
• Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Galicję Wschodnią 1918–1919, Warszawa 2000.
• Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991.
• Miliński J., Pułkownik Czesław Mączyński 1881–1935. Obrońca Lwowa i polityk Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2004.
• Miodowski A., Związki Wojskowych Polaków w Rosji (1917–1918), Białystok 2004.
• Stachiewicz J., Studia operacyjne z historii wojen polskich 1918–21, t. I (Działania zaczepne 3 Armii na Ukrainie), Warszawa 1925.
• Stawecki P., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego1918–1939, Warszawa 1994.
• Suchcitz A., Usunięcie generała Iwaszkiewicza z dowództwa Frontu Południowego w sierpniu 1920 r., „Niepodległość” 1992, t. XLV (XXV), s. 23–35.
• Wojtaszak A., Generalicja Wojska Polskiego 1918–1926, Warszawa 2012.
• Wrzosek M., Wojny o granice Polski Odrodzonej 1918–1921, Warszawa 1992.
• Zgórniak M., Iwaszkiewicz-Rudoszański Wacław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. X, Wrocław 1962–1964.
• http://regiment.ru/reg/II/F/22/1.htm (dostęp: 11 XII 2018).
• http://regiment.ru/reg/II/F/32/1.htm (dostęp: 11 XII 2018).
• http://www.citywalls.ru/house18704.html (dostęp: 11 XII 2018).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.104.08