Komandor Witold Zajączkowski – wybitny oficer polskiej Marynarki Wojennej (1892–1977)

• Authors: Ireneusz Bieniecki

Title variants

Komandor Witold Zajączkowski – wybitny oficer polskiej Marynarki Wojennej (1892–1977)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Komandor Witold Zajączkowski odegrał znaczącą rolę w rozwoju Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej. W formacji tej pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji: był m.in. dyrektorem nauk w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu, dowódcą Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku (na Polesiu) oraz szefem polskiej Misji Morskiej w Kanadzie. Po wojnie pozostał na emigracji w Kanadzie.

EN

Commander Witold Zajączkowski played a significant role in the development of the Navy of the Second Polish Republic. In this formation he held many responsible functions: he was, among others the director of science at the Naval Officer School in Toruń, commander of the Riverine Flotilla of the Polish Navy in Pinsk (Polesie) and the head of the Polish Naval Mission in Canada. After the war he remained in emigration in Canada.

Keywords

PL

komandor; Witold Zajączkowski; Flotylla Pińska; II Rzeczpospolita; druga wojna światowa; Marynarka Wojenna; komandor; Witold Zajączkowski; Flotylla Pińska; II Rzeczpospolita; druga wojna światowa; Marynarka Wojenna

EN

commander Witold Zajączkowski; Flotilla Pińsk; Second Polish Republic; Second World War; Polish Navy

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2019
• Issue: 104
• Pages: 147-165

Dates

published

2019-08-30

Contributors

author

Ireneusz Bieniecki

• Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Bezpieczeństwa Narodowego, Zakład Teorii Bezpieczeństwa i Polityki Obronnej

• https://orcid.org/0000-0002-0021-8742

References

• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Akta Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych [GISZ], sygn. nr I. 302.4. teczka 993: Obsada personalna gry wojennej w Brześciu nad Bugiem odbytej 21–24 III 1928 r.
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Akta Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych [GISZ], sygn. nr I. 302.4. teczka 1941: Raport gen. bryg. Burhardta-Bukackiego w sprawie MW z 23 XII 1935 r.
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Akta Kampanii Wrześniowej, relacja kmdr. ppor. W. Tyma z kwietnia 1946 r., sygn. nr II/3/6.
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Rozkazy dowódcy Flotylli Rzecznej w Pińsku, sygn. nr I. 328.32. teczka 14: Rozkaz nr 26 z 2 V 1939 r.; Rozkaz nr 36 z 20 VI 1939 r.
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Rozkazy dowódcy OK. IX (Brześć n/Bugiem), sygn. nr I. 371.9. rok 1927: Rozkaz nr 61 z 28 XI 1927 r. dowódcy OK. IX (wyciąg z rozkazu szefa KMW nr 96 z 9 XI 1927 r.).
• Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie [CAW-WBH], Rozkazy dzienne szefa KMW, sygn. nr I. 300.21. rok 1927: Rozkaz nr 15 z 23 II 1927 r.; Rozkaz nr 16 z 24 II 1927 r.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacja J. Bartlewicza pt. Wspomnienia ze służby w Polskiej Marynarce Wojennej w latach 1918–1939, Gdynia 1960, sygn. nr 12.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacje I. Kuczkowskiego pt. Wspomnienia z kampanii wrześniowej 1939 roku, sygn. nr 82 i pt. Wspomnienia ze służby w Marynarce Wojennej 1924–1938 r., sygn. nr 82.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacja A. Potyrały pt. Wspomnienia dotyczące spraw MW, sygn. nr 32.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacja A. Rymszewicza pt. Zakończenie wspomnień, sygn. nr 612.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacja R. Somnickiego pt. Wspomnienia ze służby w Marynarce Wojennej, cz. 1, Sopot 1960, sygn. nr 22.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacja ppłk. J. Wiśniewskiego dotycząca walk na Helu w roku 1939, sygn. nr 547.
• Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni [MMW], Relacje kmdr. W. Zajączkowskiego pt. Historia Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w kampanii wrześniowej 1939 roku, sygn. nr 566 i Opis udziału w walkach Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w wojnie 1939 roku, sygn. nr 565.
• Informacja o Bronisławie Zajączkowskim, Krótki opis osób figurujących w wykresie rodzinnym [w posiadaniu córki W. Zajączkowskiego -H. Krzyżanowskiej; odpis w zbiorach autora].
• Relacja W. Zajączkowskiego pt. Flotylla Pińska 1939 r., [w posiadaniu córki kmdr. W. Zajączkowskiego – H. Krzyżanowskiej; odpis w zbiorach autora].
• Kłossowski J., Wspomnienia z Marynarki Wojennej, Warszawa 1970.
• Meldunek kmdr. W. Zajączkowskiego z 29.08.1941 r., [w:] Polska Marynarka Wojenne 1939–1947. Wybór Dokumentów, t. I, wybór i oprac. Z. Wojciechowski, Gdynia 1999.
• Piaskowski S., Kroniki Polskiej Marynarki Wojennej 1918–1946, t. I–III, Albany 1983.
• Węglarz Z., Wspomnienia o Szkole Podchorążych MW w Toruniu. Okres teoretyczny 1933–1936, „Nasze Sygnały” 1984, nr 153, s. 13.
• Zajączkowski W., Lata młodości i wojna na Bałtyku, [pamiętnik-maszynopis w zbiorach autora], Toronto 1970.
• Bieniecki I., Dowódcy Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej (1919–1939), „Przegląd Morski” 1998, nr 11, s. 99–107.
• Bieniecki I., Flotylla rzeczna polskiej Marynarki Wojennej w Pińsku w latach 1925–1935 w świetle sprawozdań inspektorów armii i oficerów Korpusu Kontrolerów, Toruń 2005.
• Bieniecki I., Inżynieryjno-saperskie zabezpieczenie działań Flotylli Pińskiej, cz. 1, „Przegląd Morski” 1989, nr 3, s. 47–51.
• Bieniecki I., Inżynieryjno-saperskie zabezpieczenie działań Flotylli Pińskiej, cz. 2, „Przegląd Morski” 1989, nr 5, s. 55–59.
• Bieniecki I., Jednostki pływające Flotylli Pińskiej, „Przegląd Morski” 1993, nr 9, s. 45–51.
• Bieniecki I., Komandor Witold Zajączkowski – dowódca Flotylli Rzecznej w Pińsku (1892–1977), „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej” [Gdynia] 1995, nr 14, s. 174–184.
• Bieniecki I., Komandor Witold Zajączkowski (1892–1977) – dowódca Flotylli Pińskiej, „Przegląd Morski” 1990, nr 4, s. 58–62.
• Bieniecki I., Poglądy na zastosowanie Flotylli Pińskiej Marynarki Wojennej w działaniach bojowych i ich uwarunkowania (1919–1939), „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej” [Gdynia] 1992, nr 12, s. 25–28.
• Bieniecki I., Port Wojenny Flotylli Rzecznej w Pińsku 1919–1939, „Przegląd Morski” 1992, nr 5, s. 41–52.
• Bieniecki I., Próby z zastosowaniem amunicji chemicznej we Flotylli Pińskiej, „Przegląd Morski” 1990, nr 7–8, s. 94–98.
• Bieniecki I., Przemyt na Bałtyku w latach I wojny światowej w świetle „Pamiętników” kmdr. Witolda Zajączkowskiego, „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia SG” [Koszalin] 1999, nr 10, s. 55–60.
• Bieniecki I., Rzeczna Eskadra Lotnicza Flotylli Pińskiej, „Przegląd Morski” 1987, nr 12, s. 46–51.
• Bieniecki I., Toruńskie lata dowódcy Flotylli Pińskiej komandora Witolda Zajączkowskiego, „Nowości” [dziennik toruński], 18 VIII 1992, nr 161 (6888), s. 11.
• Bieniecki I., Szkurłat I., Obraz przemytu na Bałtyku na początku XX wieku w pamiętnikach komandora Witolda Zajączkowskiego, „Piechur Morski” 2018, nr 2, s. 3–18.
• Bukraba P., List do redakcji „Naszych Sygnałów” z 4.12.1964 r., „Nasze Sygnały” 1965, nr 1, s. 25.
• Ciesielski C., Twórcy Polskiej Marynarki Wojennej, Gdańsk 1995.
• Curtis J., Wspomnienie pośmiertne o komandorze W. Zajączkowskim, „Nasze Sygnały” 1978, nr 139, s. 15–16.
• Dyskant J., Oddział Wydzielony „Wisła”, Warszawa 1982.
• Dyskant J., Okręty rzeczne Polskiej Marynarki Wojennej 1918–1939, [referat wygłoszony na sympozjum w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku 21 VI 1993 r., odpis w posiadaniu autora].
• Dyskant J., Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej 1919–1939, Warszawa 1994.
• Herma M., „Książę Polesia”. Komandor Witold Zajączkowski. Ostatni dowódca Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej, [w:] Zapomniane bandery. Flotylle rzeczne II Rzeczypospolitej, red. S. Januszewski, Wrocław 2019, s. 151–162.
• J.K., Nota biograficzna Romana Zajączkowskiego, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1991, s. 416.
• Jabłoński B., Cyklon, „Nasze Sygnały” 1997, nr 136 s. 10–11.
• Jabłoński B., Wspomnienie pośmiertne o komandorze Witoldzie, „Nasze Sygnały” 1978, nr 139, s. 16–17.
• Kirchmayer J., Kampania wrześniowa, Warszawa 1946.
• Kronika Stowarzyszenia, „Nasze Sygnały” 1963, nr 64, s. 416.
• Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991.
• Kudela S., Janina Milisiewicz – Wspomnienia o „wilkach morskich”, „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej” [Gdynia] 2010, nr 25, s. 241.
• Kudela S., Pater W., Sawicki R., Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Księga pamięci i chwały. W 90 rocznicę powołania Marynarki Wojennej, Gdynia 2008.
• List I. Zembatego-Nowickiego do redakcji z grudnia 1977 roku, „Nasze Sygnały” 1978, nr 139, s. 18.
• Pertek J., Marynarze generała Kleeberga, Warszawa 1986.
• Pertek J., Wielkie dni małej floty, Poznań 1987.
• Pławski E., Moja służba na lądzie, cz.1, „Nasze Sygnały” 1964, nr 1, s. 23.
• Pławski E., Z kolegami po świecie, „Nasze Sygnały” 1967, nr 114, s. 17–18.
• Podkowicz P., List do redakcji „Naszych Sygnałów” ze stycznia 1978 roku, „Nasze Sygnały” 1978, nr 139, s. 17.
• Rzepniewski A., Obrona Wybrzeża w 1939 r. na tle rozwoju marynarki wojennej Polski i Niemiec, Warszawa 1970.
• Tuliszka J., Wyższa kadra dowódcza polskiej Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej, Toruń 2000.
• W.J., ORP „Mazur” – Mój Ojciec i Syn, „Nasze Sygnały” 1973, nr 129 s. 55–60.
• Wnorowski C., Pierwszy tymczasowy kurs oficerski Polskiej Marynarki Wojennej, „Nasze Sygnały” 1970, nr 121, s. 32–35.
• Zajączkowski W., Flotylle Rzeczne, Warszawa 1927, s. 279–285.
• Zajączkowski W., List do redakcji z 20.12.1955 roku, „Nasze Sygnały” 1956, nr 1 (44), s. 14.
• Zajączkowski W., Wiedza okrętowa, Toruń 1926.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.104.09