Żołnierz na wojnie i po wojnie. Problematyka zachowań ludzkich

• Authors: Juliusz S. Tym

Title variants

Żołnierz na wojnie i po wojnie. Problematyka zachowań ludzkich

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi wprowadzenie do studium zachowań ludzkich na wojnie i po wojnie. Dotyczy wyłącznie zachowań żołnierzy. Stare żołnierskie porzekadło mówi, że żołnierz na wojnie robi to, czego nauczył się w czasie pokoju. Wojna jest nieubłaganym, surowym weryfikatorem poziomu wyszkolenia dowództw i sztabów oraz wojsk. Autor skupił swą uwagę na problematyce zjawiska kryzysu pierwszego dnia wojny, relacjach międzyludzkich, oswajaniu śmierci, stresie bojowym, roli dowódców, problemach z przystosowaniem żołnierzy do funkcjonowania po powrocie z wojny. Starał się ukazać różnorodność ludzkich zachowań, wskazując na pozytywne i pożądane cechy, piętnując zjawiska negatywne.

EN

The article is an introduction to the study of human behavior during the war and after the war. Applies only to the behavior of soldiers. An old soldier’s adage says that a soldier in the war does what he learned in training in peacetime. War is an inexorable, rigorous verifier of the level of training commands and staffs and troops. The author focused his attention on the issues of crisis on the first day of war, interpersonal relations, taming death, combat stress, the role of commanders, problems with adapting soldiers to function after returning from the war. The author tried to show the diversity of human behavior, pointing to positive and desirable traits, branding negative phenomena.

Keywords

PL

człowiek; wojna; śmierć; zachowania ludzkie; stres bojowy; człowiek; wojna; śmierć; zachowania ludzkie; stres bojowy

EN

man; war; death; human behavior; combat stress

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2019
• Issue: 104
• Pages: 215-233

Dates

published

2019-08-30

Contributors

author

Juliusz S. Tym

• Akademia Sztuki Wojennej, Wydział Wojskowy, Instytut Strategii Wojskowej, Zakład Historii Sztuki Wojennej i Polemologii

• https://orcid.org/0000-0002-0787-9260

References

• The National Archives of the United States, Record of German Fields Command, Kriegstagebuch des Generalkommando XIX AK über Feldzug in Polen 1.9.1939 – 25.9.1939, sygn. T-314 R-611.
• The National Archives of the United States, Record of German Fields Command, General Kommando XIX Armme Korps Anlagen zum Kriegstagebuch, Nachrichten-Abteilung 20 Abt I Nr 100/39 Erfahrungsbericht vom 28 IX 1939 r., sygn. T-314 R-614.
• „Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych” z 1 III 1921, nr 8, poz. 155.
• Bachurzewski Z., O szarży 1 Pułku Pancernego na wzgórze 111, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1988, nr 128, s. 281–286.
• Dobrowolski S.M., Generał Stefan Kasprzycki, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1964, nr 36, s. 306–309.
• Guderian H., Wspomnienia żołnierza, Warszawa 1991.
• Koszutski S.P., Wyjątki z dziennika osobistego D-cy 2. P. Panc., „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1976, nr 82, s. 116–124.
• Skiba A., Boje 19 pułku ułanów Wołyńskich w kampanii wrześniowej, Londyn 1971.
• Skibiński F., Ułańska młodość 1917–1939, Warszawa 1989.
• Sołtysik S. Kursy Dowódców Szwadronów, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” [Londyn] 1966, nr 43, s. 191.
• Tymieniecki B., Na imię jej było Lily, Warszawa 1987.
• Dupont M., Generał Lasalle, przetłumaczył i wstępem opatrzył generał kawalerii B. Wieniawa-Długoszowski, Kraków 1993.
• Grossman D., O zabijaniu. Psychologiczny koszt kształtowania gotowości do zabijania w czasach wojny i pokoju, Warszawa 2010.
• Juszkiewicz R., Wrzesień 1939 roku na Mazowszu północnym, Mława 2009.
• Kusiak F., Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1992.
• Kutzner J., Tym J.S., Polska 1. Dywizja Pancerna w Normandii, Warszawa 2010.
• Marshall S.L.A., Men against Fire: The Problem of Battle Command in Future War, Iowa City 1947.
• Murray L., Psychologia wojny. Strach i odwaga na polu bitwy, Warszawa 2014.
• Skłodowski H., Błaszczyński P., Stres bojowy: historia i współczesność. Perspektywa polska, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2013, nr 2, s. 126–131.
• Stres bojowy. Teorie, badania, profilaktyka i terapia, red. nauk. Ch.R. Figley, W.P. Nash, Warszawa 2010.
• Tym J.S., Wielkopolska Brygada Kawalerii w kampanii 1939 roku, Warszawa 2016.
• Tym J.S., Wielkopolskie bataliony Obrony Narodowej w systemie osłony strategicznej w 1939 roku, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2017, nr 3, s. 331–347.
• Wesołowski A., Walki 30. Poleskiej Dywizji Piechoty pod Parzymiechami i Działoszynem w dniach 1–2 września 1939 roku, [w:] A. Wesołowski, J.S. Tym, Mokra, Działoszyn 1939. Działania wielkich jednostek Grupy Operacyjnej „Piotrków” w pierwszych dniach kampanii 1939 roku, Warszawa 2014, s. 353–536.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.104.12