Napoleon – wojenne refleksje ze Świętej Heleny według relacji Emmanuela hrabiego de Las Cases

• Authors: Kamil Szadkowski

Title variants

Napoleon – wojenne refleksje ze Świętej Heleny według relacji Emmanuela hrabiego de Las Cases

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przyjrzenie się ostatniemu etapowi życia Napoleona – pobytowi, wygnaniu na Wyspie Świętej Heleny. Szczególnie istotne są zapiski dotyczące prowadzonych przez Napoleona wojen i ich ocena z perspektywy czasu, a także miejsca i pozycji, w jakich się znalazł. W wyjątkowy sposób chciałem przyjrzeć się Memoriałowi ze Świętej Heleny Emmanuela hrabiego de Las Cases, który różni się od innych pamiętników napisanych przez tzw. ewangelistów ze Świętej Heleny, łączy bowiem charakter pamiętnika z dziennikiem. Był on też ogromnym sukcesem wydawniczym w dziewiętnastowiecznej Europie. Czytając go, mamy wrażenie, że przemawia sam Napoleon, a przez to zastanawiamy się jakby bezpośrednio nad refleksjami pokonanego i upokorzonego monarchy wygnanego na środek Oceanu Atlantyckiego przez rząd brytyjski, który jednak próbuje przekazać swoje przesłanie na kontynent europejski, kreując swój obraz. W zestawieniu z licznymi źródłami rysuje się niezwykle interesujący obraz postrzegania wojny – jej celów, skutków i przyczyn przez jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach świata, jaką niewątpliwie był Napoleon.

EN

The purpose of article is to look at the last stage of Napoleon’s life – stay, exile on the island of Saint Helena. Of particular importance are the records of wars waged by Napoleon and their assessment in retrospect, as well as the place and position in which he found himself. In an exceptional way I wanted to look at the Memorial of Saint Helena by Emmanuel Count de Las Cases, which differs from other memoirs created by the so-called ‘Evangelists from Saint Helena’ combines character diary from log. It was also a huge publishing success in nineteenth-century Europe. Reading it, we have the impression that Napoleon himself speaks, and thus we are thinking as if directly on the reflections of the defeated and humiliated monarch banished by the British government into the Atlantic Ocean, who, however, tries to convey his message to the European continent, creating his image. In comparison with numerous sources, a very interesting picture of the perception of war – its objectives, effects and causes – is drawn by one of the most outstanding figures in the world, which Napoleon undoubtedly is.

Keywords

PL

Napoleon; Święta Helena; Emmanuel hrabia de Las Cases; wojna; retrospekcja; Napoleon; Święta Helena; Emmanuel hrabia de Las Cases; wojna; retrospekcja

EN

Napoleon; Saint Helena; Emmanuel comte de Las Cases; war; retrospection

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2019
• Issue: 105
• Pages: 37-58

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Kamil Szadkowski

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Historyczny, Instytut Historii, Zakład Historii Powszechnej Nowoczesnej

• https://orcid.org/0000-0002-8062-4299

References

• Balcombe „Betsy” L.E., To Befriend an Emperor: Betsy Balcombe’s Memoirs of Napoleon on St. Helena, Welwyn Garden City 2005.
• Bertrand H.-G., Cahiers de Sainte-Hélène, Paris 1949–1951.
• Constant L.W., Pamiętniki kamerdynera Cesarza Napoleona I, Warszawa 1972.
• Gourgaud G., Sainte-Hélène, journal inédit de 1815 à 1818, Paris 1899.
• Las Cases E. de, Le Mémorial de Sainte Hélène, ou journal où se trouve consigné, jour par jour, tout ce qu’a dit et fait Napoléon Durant XVIII mois, Paris 1823.
• Las Cases E. de, Mémorial de Sainte-Hélène, t. I–II, Paris [s.a.].
• Las Cases E. de, Memoriał ze Świętej Heleny, t. I–III, Gdańsk 2008–2012.
• Lowe H., Mémorial relatif à la captivité de Napoléon à Ste-Hélène, Paris 1830.
• Marchand L.-J.-N., Mémoires de Marchand, premier valet de chambre et exécuteur testamentaire de l’empereur publiés d’après le manuscript original, Paris 1952–1955.
• Mémoires de Constant, premier valet de chambre de l’empereur, sur la vie privée de Napoléon, sa famille et sa cour, t. I–VI, Paris 1830.
• Montholon C.-T., Récits de la captivité de l’empereur Napoléon à Sainte-Hélène, Paris 1847.
• Montholon C.-T., Gourgaud G., Mémoires de Napoléon. Mémoires pour servir à l’histoire de France sous Napoléon, écrits à Sainte-Hélène, par les généraux qui ont partagé sa captivité, et publiés sur les manuscrits entièrement corrigés de la main de Napoléon, écrit par le general de Montholon, Paris 1823.
• O’Meara B.E., Napoléon en exil ou l’écho de Sainte-Hélène, Paris 1822.
• Bainville J., Napoléon, Paris 1931.
• Bielecki R., Napoleon, Warszawa 1973.
• Boudon J.-O., Napoleon à Sainte-Hélène: de l’exil à la légende, Montréal 2000.
• Britten Austin P., 1812. Marsz na Moskwę, t. I, Gdańsk 2002.
• Britten Austin P., 1812. Napoleon w Moskwie, t. II, Gdańsk 2003.
• Britten Austin P., 1812. Wielki odwrót, t. III, Gdańsk 2005.
• Branda P., Les secrets de Napoléon, Paris 2014.
• Bret P., Egipt w czasach Napoleona, Poznań 2002.
• Castelot A., Bonaparte, t. I, Paris 1967.
• Castelot A., Napoléon, t. II, Paris 1968.
• Chardigny L., L’homme Napoléon, Paris 1987.
• Colin J., Edukacja wojskowa Napoleona, Oświęcim 2013.
• Cronin V., Napoleon, Warszawa 1999.
• Ganière P., Napoleon à Sainte-Hélène, t. I–III, Paris 1951.
• Kircheisen F.M., Napoleon i obraz życia, t. I–II, Oświęcim 2015.
• Kukiel M., Wojna 1812 roku, Kraków 1937.
• Kukiel M., Wojny napoleońskie, Warszawa 1927.
• Lesage A., Atlas historique, Paris 1799.
• Ludwig E., Napoleon, Warszawa 1925.
• Manfred A., Napoleon Bonaparte, Warszawa 1981.
• Martineau G., Napoleon à Sainte-Hélène, Paris 1981.
• Masson F., Napoleon à Sainte-Hélène, Paris 1929.
• Mikaberidze A., Bitwa nad Berezyną 1812. Wielka ucieczka Napoleona, Oświęcim 2019.
• Mikaberidze A., Bitwa pod Borodino 1812. Napoleon w walce z Kutuzowem, Oświęcim 2018.
• Nieuważny A., My z Napoleonem, Wrocław 2006.
• Peyre R., Napoleon i jego epoka, Oświęcim 2014.
• Roberts A., Napoleon Wielki, Warszawa 2015.
• Rogacki T., Ekspedycja egipska 1799–1801, Warszawa 2008.
• Smith D., Napoleon przeciwko Rosji 1812. Druga wojna polska, Zakrzewo 2012.
• Strathern P., Napoleon w Egipcie. Największa chwała, Poznań 2009.
• Tarle J.(E.), Napoleon, Warszawa 1946.
• Thiers A., Histoire du Consulat et l’Empire faisant suite à l’Histoire de la Révolution française, t. I–XX, Paris 1845–1862.
• Thiry J., Sainte-Hélène, Paris 1976.
• Tulard J., L’anti-Napoléon. La légende noire de l’Empereur, Paris 1964.
• Tulard J., Le 18 Brumaire. Comment terminer une révolution, Paris 1999.
• Tulard J., Les Français sous Napoléon, Paris 2009.
• Tulard J., Napoléon à Sainte-Hélène, Paris 1981.
• Tulard J., Napoléon ou le mythe du sauveur, Paris 1977.
• Tulard J., Napoleon – mit zbawcy, Warszawa 2003.
• Vial C.-É., Napoleon à Sainte-Hélène: l’encre de l’exil, Paris 2018.
• Zahorski A., Napoleon, Warszawa 1982.
• Zamoyski A., 1812. Wojna z Rosją, Kraków 2007.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.105.04