Dyplomacja Rzeczypospolitej wobec Rosji w początkach panowania Władysława IV Wazy (1632-1635)

• Authors: Maria Mucha

Title variants

EN

Polish diplomacy towards Russia in the early years of the reign of Wladyslaw IV Vasa (1632–1635)

Abstracts

EN

The subject of this article thesis is Polish-Russian diplomatic relations in the early years of the reign of Wladislaw IV Vasa (1632–1635). The thesis focuses on the diplomatic activities conducted between the two countries during the Smolensk war in the years 1632–1634 and immediately after the end of the war. A particularly important issue is the Polish and Russian envoys exchanged in order to ratify peace of Polyanovka.

PL

Tematem artykułu są polsko-rosyjskie stosunki dyplomatyczne w pierwszych latach panowania Władysława IV Wazy (1632–1635). Praca koncentruje się na aktywności dyplomatycznej prowadzonej między obu krajami podczas wojny smoleńskiej w latach 1632–1634 i tuż po jej zakończeniu. Szczególnie ważny wątek stanowią wzajemne poselstwa odbywane w celu ratyfikacji pokoju polanowskiego.

Keywords

PL

Władysław IV Waza; wojna smoleńska 1632–1634; Michał Fiodorowicz Romanow; Kazimierz Leon Sapieha; Aleksander Piaseczyński; pokój polanowski; stosunki dyplomatyczne; ratyfikacja pokoju polanowskiego w 1635 r.

EN

Wladislaw IV Vasa; The Smolensk War 1632–1634; Michal Fiodorowicz Romanow; Kazimierz Leon Sapieha; Aleksander Piaseczynski; peace of Polyanovka; diplomatic relations; ratification peace of Polyanovka in 1635

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2021
• Issue: 108
• Pages: 33-64

Dates

published

2021

Contributors

author

Maria Mucha

• Uniwersytet Łódzki / University of Lodz

• https://orcid.org/0000000258676404

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Archiwum Radziwiłłów, dz. II [AR II], sygn. 1039, 1040, 1050, 1074, 1076, 1084, 1085, 1086, 1131, 1133, 1147, 1148.
• Biblioteka Czartoryskich [BCz], rkps 166.
• Zakład Narodowy im. Ossolińskich, sygn. 352/II.
• Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego, t. I (1572–1632), cz. 2 (1616–1632), red. W. Dworzaczek, Poznań 1962.
• Akta Zjazdów Stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. I (Okresy bezkrólewi), oprac. H. Lulewicz, Warszawa 2006.
• Diariusz kampanii smoleńskiej Władysława IV 1633–1634, oprac. M. Nagielski, Warszawa 2006.
• Korespondencja Stanisława Koniecpolskiego hetmana wielkiego koronnego 1632–1646, oprac. A. Biedrzycka, Kraków 2005.
• Moskorzowski J., Dyaryusz wojny moskiewskiej 1633 roku, wyd. A. Rembowski, Warszawa 1895, Biblioteka Ordynacyi Krasińskich. Muzeum Konstantego Świdzieńskiego, t. XIII.
• Poselstwo Aleksandra Piaseczyńskiego i Kazimierza Leona Sapiehy do Moskwy w 1635 r., oprac. A. Filipczak-Kocur, Opole 2017.
• Radziwiłł A. S., Pamiętnik o dziejach w Polsce, t. I (1632–1636), oprac. A. Przyboś, R. Żelewski, Warszawa 1980.
• Radziwiłł K., Księcia Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego, sprawy wojenne i polityczne 1621–1632, Paryż 1859.
• Relatia wojny moskiewskiej, którą do JKMci ks. Radziwiłła wojewoda wileński, hetman W.Ks.Lit. czynił w Warszawie na sejmie w lipcu 1634, oprac. W. Lipiński, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1934, t. VII, z. 1, s. 122–126.
• Volumina legum, wyd. J. Ohryzko, t. III, Petersburg 1859.
• Władysława IV, króla polskiego, W. Xsiążęcia Lit. etc. Listy i inne pisma urzędowe, które do znakomitych w kraju mężów z kancellaryi król. wychodziły: w których tak sprawy państwa publiczne jako i prywatne królewskie są traktowane: materiał dziejowy, zebrał A. Grabowski, Kraków 1845.
• Czapliński W., Łubieński Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973, s. 498–501.
• Czapliński W., Koniecpolski Stanisław (ok. 1594–1646), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 523–527.
• Czapliński W., Władysław IV i jego czasy, Warszawa 1976.
• Czapliński W., Przyboś A., Kazanowski (z Kazanowa Kazanowski) Adam, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa-Kraków 1966–1967, s. 250–253.
• Czapliński W., Wyczawski H., Gembicki Piotr h. Nałęcz (1585–1657), [w:] Polski słownik biograficzny, t. VII, Kraków 1948–1958, s. 379–381.
• Czwołek A., Konflikt Lwa Sapiehy, wojewody wileńskiego i Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego na tle problemów militarnych i politycznych Rzeczypospolitej w latach 1625–1633, „Czasy Nowożytne” 2007, t. XX, s. [67]–101.
• Czwołek A., Piórem i buławą: działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego, Toruń 2012.
• Długosz J., Ossoliński Maksymilian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIV, Wrocław 1979, s. 423–424.
• Dorobisz J., Jakub Zadzik (1582–1642), Opole 2000.
• Filipczak-Kocur A., Poselstwo Aleksandra Piaseczyńskiego i Kazimierza Leona Sapiehy do Moskwy w 1635 roku, [w:] Polska wobec wielkich konfliktów w Europie Nowożytnej. Z dziejów dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XV–XVII wieku, red. R. Skowron, Kraków 2009, s. 189–205.
• Filipczak-Kocur A., Skarb koronny za Władysława IV (1632–1648), Opole 1991.
• Godziszewski W., Granica polsko-moskiewska wedle pokoju w polanowskiego wytyczona w latach 1634–1648, t. III, Kraków 1935.
• Godziszewski W., Polska a Moskwa za Władysława IV, „Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego” 1930, seria 2, t. XLII, nr 6, s. 13–21.
• Herbst S., Gosiewski Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. VIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1959–1960, s. 339–340.
• Kaczorowski W., Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 r., Opole 1986.
• Kłaczewski W., Radziejowski Stanisław (ok. 1575–1637), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987, s. 79–81.
• Konopczyński W., Chronologia sejmów polskich, Kraków 1948.
• Kotłubaj E., Życie Janusza Radziwiłła, Wilno–Witebsk 1859.
• Kupisz D., Kapitulacja armii moskiewskiej Michała Borysowicza Szeina pod Smoleńskiem w 1634 r., [w:] Kapitulacje w dziejach wojskowości polskiej i powszechnej, red. A. Niewiński, Oświęcim 2018, s. 196–206.
• Kupisz D., Smoleńsk 1632–1634, Warszawa 2017.
• Lewandowska-Malec I., Sejm walny koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587–1632), Kraków 2009.
• Lipiński W., Kampania zimowa 1633/34 i kapitulacja Szeina, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1932, t. VII, z. 2, s. 218–255.
• Lipiński W., Organizacja odsieczy i działania wrześniowe pod Smoleńskiem w r. 1633, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1933, t. VI, z. 2, s. 174–225.
• Lipiński W., Stosunki polsko-rosyjskie w przededniu wojny smoleńskiej 1632–1634 i obustronne przegotowania wojenne, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1931, t. IV, z. 2, s. 233–273.
• Lipiński W., Wojna smoleńska 1632–1634, Połomia 2012.
• Lulewicz H., Ogiński Aleksander (z Kozielska Ogiński), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIII, Wrocław 1978, s. 594–597.
• Lulewicz H., Sapieha Lew, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXV, Warszawa–Kraków 1994, s. 84–104.
• Nagielski M., Hetman polny litewski Krzysztof II Radziwiłł w dobie kampanii smoleńskiej 1632–1634, [w:] Radziwiłłowie w służbie Marsa, red. M. Nagielski, K. Żojdź, Warszawa 2017, s. 97–123.
• Nagielski M., Rywalizacja Rzeczypospolitej z Państwem Moskiewskim o dominację w Europie Środkowo-Wschodniej w XVI–XVII w., „Sensus Historiae” 2013, t. XI, nr 2, s. 87–115.
• Nagielski M., Sapieha Paweł Stefan (1565–1635), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXV, Warszawa–Kraków 1994, s. 133–138.
• Paradowski P., W obliczu „nagłych potrzeb” Rzeczypospolitej. Sejmy ekstraordynaryjne za panowania Władysława IV Wazy, Toruń 2005.
• Pietkiewicz K., Dyplomatyka aktów carów moskiewskich z XVII wieku w zbiorach Biblioteki Kórnickiej, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 2019, z. 36, s. [11]–43.
• Przyboś A., Grzybowski Stefan Dobrogost (zm. po 1644), [w:] Polski słownik biograficzny, t. IX, Wrocław–Warszawa–Kraków 1960–1961, s. 111–112.
• Przyboś A., Kazanowski (z Kazanowa Kazanowski) Marcin, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–1967, s. 257–259.
• Przyboś A., Radziwiłł Albrycht Stanisław (1593–1636), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987, s. 143–148.
• Rachuba A., Sapieha Kazimierz Leon (Lew), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXV, Warszawa–Kraków 1994, s. 31–37.
• Rachuba A., Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569–1763, Warszawa 2002.
• Urwanowicz J., Piaseczyński (Piasoczyński) Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXV, Wrocław 1980, s. 800–803.
• Wisner H., Król i car. Rzeczpospolita i Moskwa w XVI i XVII wieku, Warszawa 1995.
• Wisner H., Litwa po zgonie Zygmunta III. Od zjazdu wileńskiego do konwokacji warszawskiej, „Rocznik Białostocki” 1981, t. XV, s. [43]–73.
• Wisner H., Madaliński Jakub Karol, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIX, Wrocław 1974, s. 110–111.
• Wisner H., Radziwiłł Krzysztof (1585–1640), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987, s. 276–283.
• Wisner H., Władysław IV Waza, Wrocław–Warszawa–Kraków 1995.
• Wisner H., Zygmunt III Waza, Warszawa 1984.
• Wojciechowski J., Opinie o ceremoniale dyplomatycznym w Rosji na podstawie relacyi uczestników poselstw Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII wieku, „Wieki Stare i Nowe” 2019, t. XIV(XIX), s. [71]–87.
• Ziober A., Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Kraków 2020.
• Ziober A., Postawy wybranych przedstawicieli rodziny Sapiehów czerejskich wobec elekcji w 1632 roku, [w:] Wielkie rody dawnej Rzeczypospolitej XVI–XIX wieku, t. I (Sapiehowie), red. T. Ciesielski, M. Sawicki, Opole 2018, s. 45–59.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.108.03

Biblioteka Nauki

2109000