Przed bitwą z wrogiem wewnętrznym. Szkolenie i przygotowanie esesmanów do służby w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady na przykładzie załogi KL Auschwitz

• Authors: Agnieszka Kita

Title variants

EN

Before the battle with the internal enemy. Training and preparation of SS men for service in concentration and extermination camps on the example of KL Auschwitz

Abstracts

EN

War or battle does not always mean confronting an external enemy. To reach this stage, the Third Reich had to deal first with its internal enemies – political opponents of the National Socialists, Jews, homosexuals, and Jehovah’s witnesses. The aim of this work was to present the training process of SS men, whose main task was to supervise persons imprisoned in concentration and extermination camps. The focus was on the role of the National Socialist ideology and its influence on the attitude of the guards and the values that wereinstilled in them during training and service in camps. The main subject of researchwere SS men from the garrison of the Auschwitz-Birkenau camp complex. In the documents preserved in the Archives of the Auschwitz-Birkenau State Museum, it has been shown that the local guards were also subjected to the indoctrination initiated in KL Dachau by Theodor Eicke. The first part of the paper presents the assumptions of the National Socialist ideology, which were promoted with particular emphasis in the SS-Totenkopfverbände, and specific values characteristic of the SS itself. Then, the elements of military training that candidates for SS men underwent were characterized, and which significantly influenced their attitude towards prisoners in concentration camps. The main part of the work was devoted to documents testifying to the ideological training of SS men and the content that was conveyed therein, as well as the role of Division VI in perpetuating the National Socialist views among the KL Auschwitz staff.

PL

Wojna lub bitwa nie zawsze oznaczają starcie z wrogiem zewnętrznym. Zanim III Rzesza przystąpiła do wojny, musiała uporać się najpierw ze swoimi wrogami wewnętrznymi – przeciwnikami politycznymi narodowych socjalistów – Żydami, homoseksualistami czy świadkami Jehowy. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie procesu szkolenia esesmanów, których głównym zadaniem było nadzorowanie więźniów osadzonych w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady. Skupiono się na roli ideologii narodowosocjalistycznej i jej wpływowi na postawę wartowników oraz wartości, jakie wpajano im w trakcie szkolenia i służby w kacetach. Głównym obiektem badań byli esesmani z garnizonu kompleksu obozowego Auschwitz-Birkenau. W świetle dokumentów zachowanych w Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau pokazano, że również tamtejsi strażnicy byli poddawani indoktrynacji zapoczątkowanej w KL Dachau przez Theodora Eickego. W pierwszej części tekstu przedstawiono założenia ideologii narodowosocjalistycznej, które ze szczególnym naciskiem były promowane w SS-Totenkopfverbände oraz swoiste wartości, charakterystyczne dla samych SS. Następnie scharakteryzowano te elementy szkolenia wojskowego, przez które przechodzili kandydaci na esesmanów, a które w zasadniczy sposób wpłynęły na ich postawę wobec osadzonych w obozach koncentracyjnych. Główna część tekstu została poświęcona dokumentom świadczącym o szkoleniach ideologicznych esesmanów oraz treściach, jakie były w nich przekazywane, a także o roli Wydziału VI w utrwalaniu narodowosocjalistycznych poglądów wśród załogi KL Auschwitz.

Keywords

PL

Auschwitz; szkolenie SS; wróg wewnętrzny; esesmani w KL Auschwitz; obozy koncentracyjne; SS-Totenkopfverbände

EN

Auschwitz; SS training; internal enemy; SS men in KL Auschwitz; concentration camps; SS-Totenkopfverbände

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2021
• Issue: 109
• Pages: 161-181

Dates

published

2021

Contributors

author

Agnieszka Kita

• Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu / State Museum Auschwitz-Birkenau in Oświęcim

• https://orcid.org/0000000223384399

References

• Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau [APMAB], Akta personalne esesmanów, sygn. D-AuI-1/26; D-AuI-1/48; D-AuI-1/49; D-AuI-1/51; D-AuI-1/64; D-AuI-1/311.
• Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau [APMAB], Lagerordnung (Wskazówki na temat organizacji obozu), sygn. D-AuI-1/1.
• Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau [APMAB], Rozkazy Komendantury, sygn. D-AuI-1/20; D-AuI-1/59; D-AuI-1/75; D-AuI-1/82; D-AuI-1/101.
• Bundesarchiv in Berlin, Unterricht über Aufgaben und Pflichten der Wachposten, zespół NS3/426/Fiche 2.
• Biblioteka Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Księgozbiór poniemiecki.
• Biblioteka Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Zbiory ikonograficzne i fotograficzne, sygn. PMO-I-2-434.
• Autobiografia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego, przekł. W. Grzymski, przedm. F. Ryszka, Warszawa 1989.
• Brunnegger H., Kto sieje wiatr… Opowieść żołnierza dywizji SS „Totenkopf”, przekł. B. Kozak, Kraków 2007.
• Darstellungen und Quellen zur Geschichte von Auschwitz, Bd. I (Die Standort- und Kommandanturbefehle des KL Auschwitz 1940–1945), Hrsg. von N. Frei et al., München 2000.
• „SS Leitheft” 1937, 1942–1944.
• „Volk und Rasse” 1937.
• Buchheim H., Die SS – Das Herrschaftsinstrument. Befehl und Gehorsam, Freiburg 1965.
• Kogon E., Państwo SS. Organizacja i funkcjonowanie niemieckiego obozu koncentracyjnego, przekł. I. Ewertowska-Klaja, Zakrzewo 2017.
• Langbein H., Ludzie w Auschwitz, przekł. V. Grotowicz, Oświęcim 2017.
• Schwarz D., Das Weltjudentum, Berlin 1944.
• Sofsky W., Ustrój terroru: obóz koncentracyjny, Warszawa 2016.
• Sydnor Ch.W., Żołnierze zagłady. Dywizja SS „Totenkopf” 1933–1945, Warszawa 1998.
• Weise N., Eicke. Eine Karriere zwischen Nervenklinik, KZ-System und Waffen-SS, München 2013.
• Wysińska S., Kobiecy personel nadzorczy (SS-Aufseherinnen) w KL Auschwitz, (praca doktorska, Uniwersytet Śląski w Katowicach, 2019).
• http://auschwitz.org/historia/zaloga-ss/ (dostęp: 6 X 2021).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.109.09

Biblioteka Nauki

2109053