Wojna polsko-szwedzka z lat 1626–1629 w pismach Stanisława Koniecpolskiego

• Authors: Szymon Wachoń

Title variants

Wojna polsko-szwedzka z lat 1626–1629 w pismach Stanisława Koniecpolskiego

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 1626–1629 Rzeczpospolita Obojga Narodów prowadziła wojnę z Królestwem Szwedzkim. Wojna ta była częścią szerszej realizacji znanej jako dominium Maris Baltici. Gustaw II Adolf, król Szwecji, szukając pretekstu do inwazji na południowe wybrzeże Bałtyku, posłużył się roszczeniami Zygmunta III do szwedzkiej korony. Na początku wojny król Zygmunt III Waza osobiście dowodził armią, jednak po serii porażek zmuszony został wezwać Stanisława Koniecpolskiego. Hetman Koniecpolski mimo młodego wieku był już doświadczonym dowódcą. Doświadczenie to zdobył walcząc zarówno z Kozakami, jak i Tatarami. Liczne potyczki na stepach Ukrainy zostały następnie wykorzystanie w walce ze Szwedami.W pismach Stanisława Koniecpolskiego ukazana jest sytuacja wewnętrzna Rzeczpospolitej w pierwszej połowie XVII w. W listach do króla i innych ważnych dygnitarzy państwowych Koniecpolski opisuje nie tylko sytuację militarną. W pismach tych widoczna jest wyraźna troska o dobro kraju. Hetman zdawał sobie sprawę z wewnętrznych problemów państwa, takich jak nieefektywny system poboru podatków i brak zainteresowania szlachty toczącą się wojną. Wrażliwy na te problemy informował o nich najważniejszych dostojników państwowych.

EN

In the year 1626–1629 Poland was at war with Sweden. This fact is well known as dominium Maris Baltici. Gustav II Adolf, the king of Sweden, was looking for a pretext for attacking the southern coast of Baltic See. The best argument to prepare this invasion was the Polish king’s (Sigismund III Vasa) plans for the recovery the Swedish crown. At the beginning of this war the Polish king personally led the military but the first defeats forced Sigismund to transfer command Stanislaus Koniecpolski. Hetman Koniecpolski was very experienced commander, considering his young age. He was gaining experience by fighting against Cossacks and Tatars. Numerous wars turned in Ukraine have been very useful in the fight against the Swedes.The writings of Stanislaus Koniecpolski reveal the internal situation in Poland in the first half of the 17th century. In the letters to the king and other dignitaries Koniecpolski describes the military situation. However we can come to the conclusion that these letter concern for the good of the country. Hetman Koniecpolski was aware of the problems of Poland for example inefficient tax collection or fact that the Polish nobility was not committed to the war. Sensitive to these issues informed about them the most important dignitaries in the country.

Keywords

PL

Stanisław Koniecpolski; Prusy; listy; żołd; fortyfikacje; piechota; kawaleria; Gustaw II Adolf; Zygmunt III Waza; Stanisław Koniecpolski; Prusy; listy; żołd; fortyfikacje; piechota; kawaleria; Gustaw II Adolf; Zygmunt III Waza

EN

Prussia; letters; pay; fortifications; infantry; cavalry; Gustav II Adolf; Sigismund III Vasa

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2016
• Issue: 96
• Pages: 43-56

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Szymon Wachoń

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Nowożytnej

References

• Pamiętniki o Koniecpolskich. Przyczynek do dziejów polskich XVII wieku, wyd. S. Przyłęcki, Lwów 1842.
• Anusik Z., Gustaw II Adolf, Wrocław 2009.
• Balcerek M., Księstwo Kurlandii i Semigalii w wojnie Rzeczypospolitej ze Szwecją w latach 1600–1629, Poznań 2012.
• Hetmani zaporoscy w służbie króla i Rzeczpospolitej, red. P. Kroll, M. Nagielski, M. Wagner, Zabrze 2010.
• Podhorodecki L., Chanat Krymski, państwo koczowników na kresach Europy, Warszawa 2012.
• Podhorodecki L., Hetman Stanisław Koniecpolski, Warszawa 2011.
• Seredyka J., Sejm w Toruniu z 1626 roku, Wrocław 1966.
• Staszewski J., Bitwa pod Trzcianą, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1937, t. IX, s. 411–416.
• Szelągowski A., O ujście Wisły. Wielka wojna pruska, Warszawa 1905.
• Wisner H., Zygmunt III Waza, wyd. 2, Wrocław 2006.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.96.04