Geneza i rozwój konfliktu królowej Marii Kazimiery Sobieskiej z synem Jakubem

• Authors: Maciej Dębski

Title variants

Geneza i rozwój konfliktu królowej Marii Kazimiery Sobieskiej z synem Jakubem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza problem mało znanej genezy konfliktu Marii Kazimiery z najstarszym synem Jakubem – sporu, który bez zagłębiania się w jego złożone przyczyny, uznaje się za główny powód porażki najstarszego z królewiczów Sobieskich w walce o polski tron. Największym marzeniem Marii Kazimiery było to, aby Jakub (bądź któryś z jego braci) objął „ojcowską koronę”. W poczuciu takich nadziei i w ciepłych relacjach z najbliższymi wychowywany był najstarszy królewicz. Niestety, w ostatnich latach życia króla Jana III Sobieskiego Jakub, z całkowicie niesłusznych pobudek, poważnie odsunął się od rodziców. Spór z parą królewską, a następnie z matką w oczach opinii publicznej stał się politycznym konfliktem. Oponenci Sobieskich utwierdzali wszystkich w przekonaniu, że Marysieńka i Jakub są politycznymi wrogami. Temat zatargu (który był splotem wielu nieporozumień) Marii Kazimiery z synem powracał, co ostatecznie pogrzebało szanse na założenie w Polsce dynastii Sobieskich.

EN

The following article discusses the genesis of the little-known conflict of Queen Marie Casimire Sobieska with her eldest son Jacob. While not considering the complexity of the causes of this conflict, it is believed to be the reason for Jacob’s failure in taking the place upon the throne. Marie Casimire’s biggest dream was Jacob’s or one’s of his brother taking on the crown after their father. The eldest prince was brought up not only in a sense of hope, but also in warm relations with the closest. Unfortunately, in the final years of John III Sobieski’s life, Jacob decided to distance himself from parents with unjustified motives. According to public opinion the conflict with the royal couple, and then with his mother became a political issue. The opponents of the Sobieski family claimed that Marie Casimire Sobieska and Jacob were the political enemies. Due to the fact that this conflict was still ongoing, there were no chance to arise the Sobieski dynasty in Poland.

Keywords

PL

Maria Kazimiera Sobieska; Jakub Sobieski; Jan III Sobieski; Ludwika Karolina Radziwiłłówna; Melchior de Polignac; Maria Kazimiera Sobieska; Jakub Sobieski; Jan III Sobieski; Ludwika Karolina Radziwiłłówna; Melchior de Polignac

EN

Marie Casimire Sobieska; Jacob Sobieski; John III Sobieski; Melchior de Polignac

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2017
• Issue: 98
• Pages: 25-41

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Maciej Dębski

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Nowożytnej

References

• Maria Kazimiera d’Arquien de la Grange, Listy do Jana Sobieskiego, Warszawa 1966.
• Nieznane listy królowej Marji Kazimiery, oprac. W. Ziembicki, Kraków 1935.
• Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego. Diariusz i relacje z lat 1691–1696, oprac. J. Woliński, Wrocław 1958.
• Gierowski J.A., Kandydatura Sobieskich do tronu polskiego w czasie wielkiej wojny północnej, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”1980, R. XXXV, z. 2, s. 369–382.
• Jastrzębska E., Maria Kazimiera Sobieska wobec kandydatury syna Jakuba podczas bezkrólewia w świetle depesz ambasadora Polignaca (1696–1697), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”1980, R. XXXV, z. 2, s. 351–354.
• Kawecki R., Kardynał Michał Stefan Radziejowski (1645–1705), Opole 2005.
• Komaszyński M., Legenda i prawda o ostatnich latach Jana III, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1980, R. XXXV, z. 2, s. 211–221.
• Komaszyński M., Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska królowa Polski (1641–1716), Kraków 1983.
• Komaszyński M., Piękna królowa. Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska, Kraków 1995.
• Komaszyński M., Teresa Kunegunda Sobieska, Warszawa 1982.
• Komaszyński M., Zabiegi królewicza Jakuba o pomoc Szwecji w walce o tron po Janie III, [w:] Strefa bałtycka w XVI–XVIII w. Polityka – społeczeństwo – gospodarka. Ogólnopolska sesja naukowa zorganizowana z okazji 70-lecia urodzin Profesora Edmunda Cieślaka, red. J. Trzoska,Gdańsk 1993, s. 105–115.
• Libiszowska Z., Ród Sobieskich w Europie, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1980, R. XXXV, z. 2., s. 355–368.
• Orszulik S., Polemika wokół kandydatury Sobieskich do korony w okresie bezkrólewia 1696/97, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1980, R. XXXV, z. 2, s. 341–349.
• Porazinski J., Sobieski Jakub Ludwik, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 490–496.
• Skrzypietz A., Francuskie zabiegi o koronę polską po śmierci Jana III Sobieskiego, Katowice 2009.
• Skrzypietz A., Jakub Sobieski, Poznań 2015.
• Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
• Skrzypietz A., Maria Kazimiera wobec elekcji po zgonie Jana III, [w:] Z dziejów XVII i XVIII wieku. Księga Jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Michałowi Komaszyńskiemu, red. J. Kwak, Katowice 1997, s. 106–117.
• Skrzypietz A., Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014.
• Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998.
• Staszewski J., O miejsce w Europie. Stosunki Polski i Saksonii z Francją na przełomie XVII i XVIII wieku, Warszawa 1973.
• Szwaba M., Między dworem a opozycją. Krzysztof Pac wobec Jana III Sobieskiego w latach 1674–1684, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1992, nr 1418, Historia CII, s. 57–62.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.98.03