Praca na własny rachunek a ochrona w zakresie zbiorowego prawa pracy

• Authors: Monika Latos-Miłkowska

Title variants

EN

Work on Your Own Account and Collective Labour Law Protection

Abstracts

EN

As a result of the amendment to the Act on Trade Unions, which entered into force on January 1, 2019, self-employed persons meeting the criteria indicated in Art. 11 of Trade Union Act were granted the right to associate in trade unions and, consequently, other rights in the field of collective labor law. This is a new legal situation, because under the previous legal status, these persons were deprived of rights in the field of collective labor law. The aim of this article is therefore to analyze the scope of protection of the rights and interests of self-employed workers on three levels: 1) the right to associate in trade unions, 2) their coverage by collective agreements, 3) collective disputes. An attempt will also be made to assess to what extent the model of collective protection of their interests offered to these people is adequate to their needs and the specificity of their work. 1 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 854), dalej: u.z.z.

PL

W wyniku nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r., osoby świadczące pracę na własny rachunek spełniające kryteria wskazane w art. 11 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych zostały wyposażone w szersze prawo koalicji oraz – w ślad za tym – w inne prawa w zakresie zbiorowego prawa pracy. Jest to nowa sytuacja prawna, gdyż w uprzednim stanie prawnym osoby te były pozbawione uprawnień w zakresie zbiorowego prawa pracy. Celem niniejszego artykułu jest analiza zakresu ochrony praw i interesów osób świadczących pracę na własny rachunek na trzech płaszczyznach: 1) prawa zrzeszania się w związkach zawodowych, 2) obejmowania tych osób układami zbiorowymi pracy, 3) sporów zbiorowych. Podjęta zostanie również próba oceny, na ile zaoferowany tym osobom model zbiorowej ochrony ich interesów jest adekwatny do ich potrzeb i specyfiki świadczenia przez nie pracy. 1 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 854), dalej: u.z.z.

Keywords

PL

osoby świadczące pracę na własny rachunek; prawo zrzeszania się; związek zawodowy; układ zbiorowy pracy; spór zbiorowy

EN

self-employed persons; right of coalition; trade union; collective agreement; collective dispute

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2022
• Volume: 101
• Pages: 193-203

Dates

published

2022

Contributors

author

Monika Latos-Miłkowska

• Akademia Leona Koźmińskiego, Zakład Prawa Pracy w Kolegium Prawa ALK

• https://orcid.org/0000000168518971

References

• Baran, Krzysztof W. 2018. „O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r.”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 9: 2–4.
• Duraj, Tomasz. 2020. „Prawo koalicji osób pracujących na własny rachunek po nowelizacji prawa związkowego – szanse i zagrożenia”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 27: 67–77.
• Duraj, Tomasz. 2021. „Collective Rights of Persons Engaged in Gainful Employment Outside the Employment Relationship – an Outline of the Issue”. Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica 95: 7–18.
• Grzebyk, Piotr. Łukasz Pisarczyk. 2019. „Krajobraz po reformie. Zbiorowa reprezentacja praw i interesów zatrudnionych niebędących pracownikami”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 81–98.
• Grzebyk, Piotr. Paweł Czarnecki. Anna Reda-Ciszewska. Barbara Surdykowska 2022. Ustawa o związkach zawodowych. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Warszawa: C.H. Beck.
• Latos-Miłkowska, Monika. 2018. „Reprezentowanie praw i interesów osób świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w sporze zbiorowym”. W Zbiorowe prawo zatrudnienia. 180–183. Red. Jakub Stelina, Jakub Szmit. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Pisarczyk, Łukasz. 2019. Reforma zbiorowego prawa pracy. Próba kodyfikacji a nowelizacja przepisów zbiorowego prawa pracy. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Pisarczyk, Łukasz. Jakub Rumian. Katarzyna Wieczorek. 2021. „Zakładowe układy zbiorowe – nadzieja na dialog społeczny?”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 6: 3–14.
• Schlachter, Monika. 2019. „Trade Union Representation for New Forms of Employment”. European Labour Law Journal 10: 229–239.
• Tomanek, Artur. 2021. „The Right to Strike and Other Forms of Protest of Persons Performing Gainful Employment Under Civil Law”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 95: 71–82.
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 123).
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 854).
• Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1563).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.101.14

Biblioteka Nauki

4242660