Domniemanie poczytalności – krytyka reguły stosowanej w polskiej procedurze karnej

• Authors: Anna Lisowska

Title variants

Domniemanie poczytalności – krytyka reguły stosowanej w polskiej procedurze karnej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nie wzbudza wątpliwości stanowisko, iż obowiązujące przepisy prawa powinny gwarantować bezpieczeństwo i poczucie sprawiedliwości w społeczeństwie. Zapewnienie wspomnianych wartości wymaga od ustanawianych regulacji normatywnych uwzględnienia wszelkich czynników, również tych z innych dziedzin nauki, które są z nimi związane. Poczytalność, a także jej domniemanie bez wątpienia należą do zagadnień wykraczających bezpośrednio poza ramy płaszczyzny prawa. Rozważenie słuszności stosowania obowiązującego w polskiej procedurze karnej domniemania poczytalności sprawcy czynu zabronionego wymaga dokonania dogłębnej analizy niepoczytalności, jej konstrukcji oraz czynników mających wpływ na pozbawienie sprawcy czynu zabronionego zdolności rozpoznania jego znaczenia lub pokierowania swoim postępowaniem. Poczynienie rozważań w omawianym zakresie pozwoli na uzyskanie argumentów uzasadniających przyjęcie krytycznej postawy wobec przyjmowania domniemania poczytalności sprawcy czynu zabronionego.

EN

There are no doubts about the view that the applicable law should guarantee safety and a sense of justice in the society. Providing these values requires from prearranged normative regulations to take into account all factors, including those from the other fields that are associated with them. Sanity as well as its presumption undoubtedly count among the issues that go directly beyond the plane of law. To consider whether use of the presumption of sanity in a perpetrator of a criminal act is proper in the Polish criminal procedure there is a need for an in-depth analysis of sanity, insanity construction, as well as of factors affecting deprivation of the perpetrator of an abi-lity to recognise importance of the act or to direct their conduct. Giving consideration to this field will make it possible to obtain arguments justifying the adoption of a critical attitude towards the presumption of sanity of the perpetrator.

Keywords

PL

domniemanie poczytalności; poczytalność; niepoczytalność; poczytalność ograniczona; uzasadnione wątpliwości co do poczytalności; domniemanie poczytalności; poczytalność; niepoczytalność; poczytalność ograniczona; uzasadnione wątpliwości co do poczytalności

EN

the presumption of sanity; sanity; insanity; limited sanity; reasonable doubts of sanity

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2017
• Volume: 79
• Pages: 39-52

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Anna Lisowska

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Karnego, Zakład Nauki o Przestępstwie

References

• Barczyk-Nessel, Angelika. 2006. Psychologia, psychiatria i prawo wobec podsądnych zaburzonych psychicznie. Mysłowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
• Daniluk, Paweł (red.). 2011. Leksykon prawa karnego – część ogólna. 100 podstawowych pojęć. Warszawa: C.H. Beck.
• Encyklopedia PWN. Niepoczytalność. http://www.encyklopedia.pwn.pl [dostęp 21.02.2017].
• Encyklopedia PWN. Zaburzenia psychiczne. http://www.encyklopedia.pwn.pl [dostęp 21.02.2017].
• Gierowski, Józef K., Lech K. Paprzycki. 2013. Niepoczytalność i psychiatryczne środki zabezpieczające. Zagadnienia prawno-materialne, procesowe, psychiatryczne i psychologiczne. Warszawa: C.H. Beck.
• Giezek, Jacek. 2013. Świadomość sprawcy czynu zabronionego. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
• Golonka, Anna. 2013. Niepoczytalność i poczytalność ograniczona. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
• Grzegorczyk, Tomasz H. 2014. Komentarz do art. 202 k.p.k. Stan prawny na 10.04.2014. http://lex. uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].
• Kaplan, Harold I., Benjamin J. Sadock, Virginia A. Sadock. 2004. Psychiatria kliniczna. Wyd. II. Red. nauk. Sławomir K. Sidorowicz. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner.
• Kryteria diagnostyczne DSM-5 z Desk Reference. American Psychiatric Association. 2014. Wrocław: Edra Urban & Partner.
• Namysłowska-Gabrysiak, Barbara. 2011. Prawo karne – część ogólna. Wyd. V. Warszawa: C.H. Beck.
• Paprzycki, Lech K. 2013a. Komentarz do art. 193 k.p.k. Stan prawny na 1.03.2013. http://lex.uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].
• Paprzycki, Lech K. 2013b. Komentarz do art. 202 k.p.k. Stan prawny na 1.03.2013. http://lex.uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].
• Paprzycki, Lech (red.). 2013. Nauka o przestępstwie. Wyłączenie odpowiedzialności karnej. Warszawa: C.H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN.
• Pużyński, Stanisław. 2015. Dylematy współczesnej psychiatrii. Problemy kliniczne, etyczne, prawne. Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
• Pużyński, Stanisław, Janusz Rybakowski, Jacek Wciórka (red.). 2011. Psychiatria. Psychiatria kliniczna. T. 2. Wyd. II. Wrocław: Edra Urban & Partner.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. 1997, Nr 88, poz. 553).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. 1997, Nr 89, poz. 555 z późn. zm.).
• Postanowienie Sądu Najwyższego, Izba Karna z dnia 16 czerwca 2005 r., sygn. II KK 394/04. http://lex.uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].
• Postanowienie Sądu Najwyższego, Izba Karna z dnia 21 marca 2012 r., sygn. III KK 326/11. https://login.han3.lib.uni.lodz.pl/login/login.html [dostęp 20.05.2017].
• Postanowienie Sądu Najwyższego, Izba Karna z dnia 26 marca 2013 r., sygn. III KK 432/12. http://lex.uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].
• Postanowienie Sądu Najwyższego, Izba Karna z dnia 27 marca 2013 r., sygn. V KK 28/13. http://lex.uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].
• Wyrok Sądu Najwyższego, Izba Karna z dnia 19 listopada 2007 r., sygn. IV KK 262/07. http://lex.uni.lodz.pl [dostęp 21.02.2017].

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.79.04