Zasada państwa prawa w Konstytucji Republiki Czeskiej (kilka uwag z punktu widzenia doświadczenia polskiego)

• Authors: Maria Kruk

Title variants

Zasada państwa prawa w Konstytucji Republiki Czeskiej (kilka uwag z punktu widzenia doświadczenia polskiego)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsze rozważania poświęcone są zawartej w tekście Konstytucji Republiki Czeskiej z 1992 roku zasadzie demokratycznego państwa prawnego: sposobowi konstytucyjnego ujęcia tej zasady, jej gwarancjom i ochronie, jaką konstytucja udziela istocie państwa prawnego oraz konsekwencjom takiej regulacji, zarówno dla życia społecznego i politycznego, jak i dla roz­woju doktryny prawa konstytucyjnego w tym zakresie. Szczególne znaczenie ma bowiem – obok deklaracji, że Republika Czeska jest demokratycznym państwem prawa (art. 1, ust. 1) – dodatkowe zastrzeżenie, iż w konstytucji nie mogą być dokonywane zmiany naruszające istotę tej zasady (tzw. klauzula wieczności), ani w tym kierunku interpretowane normy prawne (art. 9 ust. 2 i 3). Ponadto poddane zostały analizie także współgrające z tą zasadą inne przepisy konstytucji, zwłaszcza za­strzeżenie, iż podejmując decyzje większość respektuje prawa mniejszości (art. 6) oraz wyrażone expressis verbis obywatelskie prawo do oporu (art. 23 Karty podstawowych praw i wolności).

EN

The present considerations are devoted to the principle of a democratic state gov­erned by the rule of law laid down in the Constitution of the Czech Republic of 1992: the way the principle is presented, its guarantees and protection that the Constitution provides for the essence of the state of law and the consequences of this regulation for both social and political life as well as for the development of the doctrine of constitutional law with respect to that issue. It is especially important that, apart from the declaration that the Czech Republic is a democratic state governed by the rule of law (Article 1 (1)), there is an additional reservation stipulating that any amendments vio­lating this principle are impermissible (the eternity clause) and legal norms may not be interpreted in the way allowing such changes (Article 9 (2) and (3)). Moreover, other provisions of the Constitu­tion connected with the principle are analysed, especially the rule that the majority decision-making shall take into consideration the interests of the minority (Article 6) and the citizens’ right to resist formulated expresis verbis (Article 23 Charter of Fundamental Rights and Freedoms).

Keywords

PL

zasada państwa prawa; Konstytucja Republiki Czeskiej z 1992 roku; Konstytucja RP z 1997 roku; prawo do oporu; obywatelskie nieposłuszeństwo; zasada państwa prawa; Konstytucja Republiki Czeskiej z 1992 roku; Konstytucja RP z 1997 roku; prawo do oporu; obywatelskie nieposłuszeństwo

EN

principle of a state governed; Constitution of the Czech Republic of 1992; Constitution of the Republic of Poland of 1997; right to resist; civil disobedience; transitional provisions

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2018
• Volume: 84
• Pages: 47-62

Dates

published

2018-09-30

Contributors

author

Maria Kruk

• Uczelnia Łazarskiego, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego

References

• Banaszkiewicz, Bolesław. 2011. „Demokracja pod specjalnym nadzorem. Uwagi o sędziowskim aktywizmie i granicach zmian konstytucjiˮ. Forum Prawnicze 1 (3): 56– 68.
• Černý, Tomáš. 2015. Právo na odpor. Právnicka Fakulta Univerzita Karlova, Praha (praca dyplo­mowa); https://is.cuni.cz/webapps/zzp/download/120177165,
• Chevallier, Jaques. 2014. L’État post-moderne. Paris: L.G.D.J.
• Jaskiernia, Jerzy. 2006. „Suwerenność narodu a koncepcja »państwa postsuwerennego«”. Państwo i Prawo10: 43–59.
• Konstytucja Republiki Czeskiej, z dnia 16 grudnia 1992 roku (Sb. nr 1/93 ze zm.). Tłum M. Kruk. W Konstytucje państw Unii Europejskiej. Red. Wiesław Staśkiewicz. 2011. Warszawa: Wy­dawnictwo Sejmowe.
• Klíma, Karel a kol. 2009. Komentář k Ústavě a Listině. 2. rozšířené vydání. Plzeń: Aleš Čeněk.
• Morawska, Elżbieta. 2003. Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Try­bunału Konstytucyjnego. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.
• Koudelka, Zdeněk. 2011. „Niekonstytucyjna ustawa konstytucyjnaˮ. Tłum. B. Banaszkiewicz. Fo­rum Prawnicze 1 (3): 46–55.
• Kysela, Jan. 2006. Právo na odpor a občanská neposlušnost. Brno: Doplněk.
• Lauvaux, Philippe. 1994. „La démocratie majoritaire: Conception et discussion d’un modèle polaireˮ. Pouvoirs 85: 5–19.
• Machelon, Jean-Pierre. 2006. Souveraineté et l’état de droit. W Les évolutions de la souveraineté. Ed. Dominique Maillard Desgrées du Loû. 157–172. Paris: L.G.D.J.
• Piotrowski, Ryszard. 2017. Konstytucja i granice władzy suwerena. W Dwadzieścia lat obowią­zywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokra­tyczne. Red. Jerzy Jaskiernia, Kamil Spryszak. 702–727. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek.
• Pavlíček, Václav. a kol. 2015. Ústavní právo a státověda. Díl 1: Ustavni právo České republiky. Leges, Praha.
• Radziewicz, Piotr, Tuleja Piotr (red.). 2017. Konstytucyjny spór o granice zmian organizacji i zasad działania Trybunału Konstytucyjnego, czerwiec 2015 – marzec 2016. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tomoszek, Maxim. 2018. „Role podstatných náležitostí demokratického právního státu v ústavní praxi České republikyˮ. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 84.
• Tuleja, Piotr, Szczurowski Bartosz. 2016. Komentarz do art. 235. W Konstytucja RP. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Duże Komentarze Becka. T. II. 1657, Nb 67. Warszawa: C.H. Beck.
• Vedel, Georges. 1993. „Débat: Souveraineté et supraconstitutionnalitéˮ. Pouvoirs 67: 79–97.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.84.03