Reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce

• Authors: Marcin Kamiński

Title variants

EN

The Administrative Judiciary Reforms in Poland

Abstracts

EN

The study concerns the factors influencing the shape of the Polish administrative judiciary, ranging from their conceptual patterns in the interwar period to the present day. Therefore, the article presents the history of administrative judiciary reforms as well as the constitutional and statutory foundations of the Polish administrative judiciary and their most important changes. The following parts of the study discuss issues related to the structure and internal organization of administrative courts, their jurisdiction and the concept of “administrative court case” as the subject of proceedings before an administrative court. The basic principles of administrative court proceedings as well as the types and nature of court decisions, including their appealability, validity and enforceability, were also discussed. The last part highlights the challenges faced by the Polish administrative judiciary and the prospects for its further reforms.

PL

Opracowanie dotyczy czynników mających wpływ na kształt polskiego sądownictwa administracyjnego, począwszy od ich koncepcyjnych wzorców w okresie międzywojennym, po czasy współczesne. W związku z tym w artykule przedstawiono historię reform sądownictwa administracyjnego oraz konstytucyjne i ustawowe podstawy polskiego sądownictwa administracyjnego i ich najważniejsze zmiany. W kolejnych częściach opracowania omówiono zagadnienia dotyczące struktury i organizacji wewnętrznej sądów administracyjnych, ich właściwość oraz pojęcie „sprawy sądowoadministracyjnej” jako przedmiotu postępowania przed sądem administracyjnym. Przybliżono też podstawowe zasady postępowania sądowoadministracyjnego oraz rodzaje i charakter rozstrzygnięć sądowych, w tym ich zaskarżalność, prawomocność i wykonalność. W ostatniej części zwrócono uwagę na wyzwania stojące przed polskim sądownictwem administracyjnym oraz perspektywy jego dalszych reform.

Keywords

PL

sądownictwo administracyjne; model sądowej kontroli administracji; konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego; reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce; sprawa sądowoadministracyjna

EN

administrative judiciary; model of judicial control of administration; constitutional foundations of administrative judiciary; reforms of administrative judiciary in Poland; administrative court case

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2022
• Volume: 98
• Pages: 171-192

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Kamiński

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000000191812044

References

• Adamovich, Ludwig K. Bernd-Christian Funk. 1980. Allgemeines Verwaltungsrecht. Wien–New York: Springer.
• Bauer, Ina. 2013. „Die Entstehung der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Baden”. Verwaltungsblätter: 4–13.
• Borkowski, Janusz. 1988. „Model normatywny sądowej kontroli administracji państwowej w Polsce”. Studia Prawno-Ekonomiczne XLI: 6–38.
• Borkowski, Janusz. 2008. W Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne. Red. Barbara Adamiak, Janusz Borkowski. Warszawa: LexisNexis.
• Detterbeck, Steffen. 1995. Streitgegenstand und Entscheidungswirkungen im öffentlichen Recht. Grundlagen des Verfahrens vor den allgemeinen Verwaltungsgerichten und vor dem Bundesverfassungsgericht. Tübingen: Mohr Siebeck.
• Emmert, Rudolf. 1997. „Die Entwicklung der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Bayern bis 1945”. Bayerische Verwaltungsblätter 43: 8–12.
• Hauser, Roman. Katarzyna Celińska-Grzegorczyk. 2016. „Sądy administracyjne a system sądownictwa powszechnego”. W System prawa administracyjnego. T. 10. Sądowa kontrola administracji publicznej. Red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. 97–130. Warszawa: C.H.Beck.
• Herrnritt, Rudolf. 1921. Grundlehren des Verwaltungsrechtes. Mit vorzugsweiser Berücksichtigung der in Österreich (Nachfolgestaaten) geltenden Rechtsordnung und Praxis dargestellt. Tübingen: Mohr Siebeck.
• Hufen, Friedhelm. 1998. Verwaltungsprozessrecht. München: C.H.Beck.
• Ibler, Martin. 2019. „Geschichte der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Württemberg”. W Handbuch der Geschichte der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Deutschland und Europa Handbuch. Red. Karl-Peter Sommermann, Bert Schaffarzik. 325–385. Berlin-Heidelberg: Springer.
• Jabloner, Clemens. 1994. „Die Entwicklung der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Österreich”. Österreichische Juristen-Zeitung 10: 329–339.
• Kamiński, Marcin. 2009. „O istocie pojęcia sprawy sądowoadministracyjnej”. Przegląd Prawa Publicznego 10: 6–27.
• Kamiński, Marcin. 2015. „Zasady orzekania co do istoty sprawy sądowoadministracyjnej”. Przegląd Prawa Publicznego 5: 6–34.
• Kaufmann, Marcel. 2002. Untersuchungsgrundsatz und Verwaltungsgerichtsbarkeit. Tübingen: Mohr Siebeck.
• Kmieciak, Zbigniew. 2014. „Europejskie standardy prawa do sądu w sprawach z dziedziny administracji publicznej”. W System prawa administracyjnego. T. 3. Europeizacja prawa administracyjnego. Red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. 397–464. Warszawa: C.H.Beck.
• Kmieciak, Zbigniew. 2017. „Idea sądowej kontroli administracji publicznej – przegląd rozwiązań europejskich”. W Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu. Red. Zbigniew Kmieciak. 1–21. Warszawa: C.H.Beck.
• Kneihs, Benjamin. Christoph Urtz. 2015. Verwaltungsgerichtliche Verfahren. Wien: LexisNexis.
• Krawczyk, Agnieszka. 2013. „Reforma sądownictwa administracyjnego w Austrii”. Państwo i Prawo 4: 31–46.
• Krawczyk, Agnieszka. 2017. „Ewolucja, ustrój i podstawowe założenia funkcjonowania sądownictwa administracyjnego w Polsce”. W Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu. Red. Zbigniew Kmieciak. 22–72. Warszawa: C.H.Beck.
• Krawczyk, Agnieszka. Red. 2022. Reformen der Verwaltungsgerichtsbarkeit in den Ländern der jungen Demokratie. Warszawa: C.H.Beck.
• Langrod, Jerzy Stefan. 1928. Problemy sądownictwa administracyjnego. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
• Lienbacher, Georg. 1990. „Der Status des Verwaltungsrichters in Österreich”. Zeitschrift für Rechtsvergleichung: 70–111.
• Menger, Christian-Friedrich. 1963. „Zur Geschichte der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Deutschland”. Die öffentliche Verwaltung 19/20: 726–729.
• Merkl, Adolf. 1927. Allgemeines Verwaltungsrecht. Wien–Berlin: Springer.
• Olechowski, Thomas. 2014. „Historische Entwicklung der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Österreich”. W Handbuch der Verwaltungsgerichtsbarkeit. Red. Johannes Fischer, Katharina Pabel, Nicolas Raschauer. 3–36. Wien: Jan Sramek Verlag.
• Schmitt Glaeser, Walter. Hans-Detlef Horn. 1997. Verwaltungsprozessrecht. Kurzlehrbuch mit Systematik zur Fallbearbeitung. Stuttgart–München: Boorberg.
• Sydow, Gernot. 2001. „Die Revolution von 1848/49. Ursprung der modernen Verwaltungsgerichtsbarkeit”. Verwaltungsarchiv 92: 389–404.
• Tarnowska, Anna. 2006. „Sądownictwo administracyjne II RP a pruski model sądownictwa administracyjnego”. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 9: 415–444.
• Thienel, R. 2012. Neuordnung der Verwaltungsgerichtsbarkeit. Die Reform der Verwaltungsgerichtsbarkeit durch die Verwaltungsgerichtsbarkeits-Novelle 2012. Wien: LexisNexis.
• Tkaczyński, Jan Wiktor. 2016. „Der lange Neuanfang der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Polen nach dem Zweiten Weltkrieg”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 6: 235–246.
• Tkaczyński, Jan Wiktor. 2019. „Geschichte der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Polen”. W Handbuch der Geschichte der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Deutschland und Europa Handbuch. Red. Karl-Peter Sommermann, Bert Schaffarzik. 1489–1507. Berlin–Heidelberg: Springer.
• Ule, Carl Hermann. 1971. Verwaltungsprozessrecht. Ein Studienbuch. München: Beck.
• Woś, Tadeusz. Red. 2017. Postępowanie sądowoadministracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Wyrzykowski, Mirosław. 1983. Sądownictwo administracyjne w PRL. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.98.12

Biblioteka Nauki

2120476