Zmiany w polskim sądownictwie administracyjnym (zagadnienia wybrane)

• Authors: Maciej Dębski

Title variants

EN

Changes in the Polish Administrative Judiciary (Selected Issues)

Abstracts

EN

The study presents an overview of the history of administrative judiciary in Poland and the current directions of its changes. In particular, the evolution of the scope of cognition of administrative courts, the progressing computerization process and the discussion on the model of adjudication were indicated. At the same time, the challenges related to the presented directions of changes were noticed and potential solutions were indicated that would help to face them. In conclusion, it was assumed that the development of administrative judiciary ensures respect for the individual’s subjective rights in relations with administrative bodies.

PL

Opracowanie przedstawia zarys historii sądownictwa administracyjnego w Polsce oraz aktualne kierunki zmian, którym podlega. Wskazano, w szczególności, na ewolucję zakresu kognicji sądów administracyjnych, postępujący proces informatyzacji i dyskusję nad modelem orzekania. Zauważono przy tym wyzwania, jakie wiążą się z przedstawionymi kierunkami zmian i wskazano na potencjalne rozwiązania, które pomogą zmierzyć się z nimi. W konkluzji przyjęto, że rozwój sądownictwa administracyjnego zapewnia poszanowanie praw podmiotowych jednostki w jej relacjach z organami administracji.

Keywords

PL

sądownictwo administracyjne; kasacyjny model orzekania; właściwość sądów; informatyzacja; prawa podmiotowe jednostki

EN

administrative judiciary; cassation model of adjudication; jurisdiction; computerization; individual’s subjective rights

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2022
• Volume: 98
• Pages: 253-272

Dates

published

2022

Contributors

author

Maciej Dębski

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji

• https://orcid.org/0000000303427037

References

• Banaszak, Bogusław. Krzysztof Wygoda. 2014. „Funkcjonowanie sądownictwa administracyjnego w Polsce w zderzeniu z problemami współczesności – wybrane zagadnienia”. Studia Iuridica Lublinensia 22: 165–178.
• Biuro Orzecznictwa NSA. 2017. Analiza stosowania przepisów art. 145a i 179a ustawy z 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przez wojewódzkie sądy administracyjne w okresie od 16.08.2015 r. do 31.01.2017 r. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny.
• Bogusz, Mariusz. 2016. „Problem konstytucyjności przepisu art. 145 § 3 i art. 145a prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi”. Gdańskie Studia Prawnicze 2: 69–77.
• Borkowski, Janusz. 2017. W Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne. Red. Barbara Adamiak, Janusz Borkowski. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Buszyński, Marian. 1999. „O reformę sądownictwa administracyjnego”. Samorząd Terytorialny 5: 61–66.
• Chlebny, Jacek. Wojciech Piątek. 2021. „Ewolucja ustrojowa i kompetencyjna sądownictwa administracyjnego”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1–2: 13–36.
• Chmaj, Marek. 2014. „Opinia w przedmiocie zgodności z konstytucją i systemem prawnym art. 145a przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o zmianie ustawy – prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi”. Sejm VII kadencji, druk nr 1633. Warszawa.
• Cyrul, Wojciech. 2012. Wpływ procesów komunikacyjnych na praktykę tworzenia i stosowania prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Dąbek, Dorota. 2019. „Fenomen sądownictwa administracyjnego.” W Fenomen prawa administracyjnego. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna. Red. Wojciech Jakimowicz, Marek Krawczyk, Iwona Niżnik-Dobosz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Groński, Paweł. 2011. Analiza wykonalności orzeczeń sądów administracyjnych przez organy administracji publicznej. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny.
• Groński, Paweł. 2011. Analiza wykonalności orzeczeń sądów administracyjnych przez organy administracji publicznej w latach 2008–2009. Warszawa: Naczelny Sąd Administracyjny.
• Hauser, Roman. 2003. „Konstytucyjny model polskiego sądownictwa administracyjnego”. W Polski model sądownictwa administracyjnego. Red. Jerzy Stelmasiak, Janusz Niczyporuk, Sławomir Fundowicz. Lublin: Verba.
• Hauser, Roman. 2013. „Wstępne założenia nowelizacji ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi”. Państwo i Prawo 2: 17–32.
• Hauser, Roman. Małgorzata Masternak-Kubiak. 2012. W System Prawa Administracyjnego. Red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. T. 2. Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej. Warszawa: C.H.Beck.
• Hauser, Roman. Jan Olszanowski. Wojciech Piątek. Wojciech Sawczyn. Andrzej Skoczylas. 2016. Postępowania administracyjne i sądowoadministracyjne z kazusami. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Jagielski, Jacek. 2012. Kontrola administracji publicznej. Warszawa: LexisNexis.
• Kmieciak, Zbigniew. 2010. Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne a prawo europejskie. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kmieciak, Zbigniew. 2015. „Idea sądowej kontroli administracji publicznej – przegląd rozwiązań europejskich” W Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu. Red. Zbigniew Kmieciak. 1–21. Warszawa: C.H.Beck.
• Kmieciak, Zbigniew. 2015. „Merytoryczne orzekanie przez sądy administracyjne w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz”. Przegląd Legislacyjny 2: 9–22.
• Krawczyk, Agnieszka. 2015. „Ewolucja, ustrój i podstawowe założenia funkcjonowania sądownictwa administracyjnego w Polsce”. W Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu. Red. Zbigniew Kmieciak. 22–72. Warszawa: C.H.Beck.
• Langrod, Jerzy Stefan. 1925. Zarys sądownictwa administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem sądownictwa administracyjnego w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy Bibljoteka Polska.
• Langrod, Jerzy Stefan. 1928. Problemy sądownictwa administracyjnego. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
• Ochendowski, Eugeniusz. 2004. W Postępowanie sądowoadministracyjne. Red. Małgorzata Jaśkowska, Marian Masternak, Eugeniusz Ochendowski. Warszawa: LexisNexis.
• Piątek, Wojciech. 2009. „Zakres kognicji polskiego sądu administracyjnego”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 67–76.
• Piątek, Wojciech. Andrzej Skoczylas. 2016. „Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce” W System Prawa Administracyjnego. T. 10. Sądowa kontrola administracji publicznej. Red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. 1–70. Warszawa: C.H.Beck.
• Piątek, Wojciech. Andrzej Skoczylas. 2019. „Kasacyjny czy merytoryczny model orzekania – kwestia zmiany modelu sądowej kontroli decyzji administracyjnych”. Państwo i Prawo 1: 24–38.
• Pietrasz, Piotr. 2012. „Reformacyjne orzekanie przez wojewódzkie sądy administracyjne w przypadku sądowej kontroli decyzji i postanowień – uwagi de lege ferenda”. W Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga jubileuszowa Profesora Stanisława Prutisa. Red. Jerzy Bieluk, Adam Doliwa, Agnieszka Malarewicz-Jakubów, Teresa Mróz. 806–818. Warszawa: Temida 2.
• Pietrasz, Piotr. 2020. Informatyzacja polskiego postępowania przed sądami administracyjnymi a jego zasady ogólne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Romańska, Marta. 2003. „Realizacja prawa do sądu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (wybrane zagadnienia)”. W Jednostka w demokratycznym państwie prawa. Red. Józef Filipek. 537–552. Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Administracji.
• Sadłowski, Michał Patryk. 2020. Geneza, ustrój i orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego do 1989 r. Praca doktorska napisana na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem naukowym prof. UW dr. hab. Roberta Jastrzębskiego https://www.wpia.uw.edu.pl/uploads/media/5ef0ac4084ea3/2200-dr-pr-91082402691.pdf?v1 [dostęp: 20.08.2021].
• Sieniuć, Magdalena. 2017. „Wartości leżące u podstaw modelu sądowej kontroli administracji publicznej”. W Aksjologia prawa administracyjnego. T. II. Red. Jan Zimmermann. 45–56. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Skoczylas, Andrzej. 2012. „Modele uprawnień orzeczniczych sądów administracyjnych w Europie”. Państwo i Prawo 10: 21–32.
• Szydło, Marek. 2013. „Opinia prawna na temat projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi”. Sejm VII kadencji, druk nr 1633. Warszawa.
• Tarno, Jan Paweł. 2006. W Sądowa kontrola administracji. Jan Paweł Tamo, Ewa Frankiewicz, Magdalena Sieniuć, Marek Szewczyk, Joanna Wyporska. Warszawa: Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji.
• Tarno, Jan Paweł. 2018. W Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi. Red. Wojciech Chróścielewski, Jan Paweł Tarno, Paweł Dańczak. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zimmermann, Jan. 2020. Aksjomaty sądownictwa administracyjnego. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zimmermann, Jan. 2020. Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zirk-Sadowski, Marek. 2021. „Wstęp”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1–2: 9–12.
• Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1926 r. Nr 68, poz. 400 ze zm.).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r., poz. 735).
• Ustawa z 24 maja 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 34, poz. 201).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.).
• Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2167 ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1271).
• Ustawa z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2018 r., poz. 75).
• Ustawa z 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 183).
• Ustawa z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2015 r., poz. 658).
• Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2021 r., poz. 422).
• Ustawa z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 934).

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.98.17

Biblioteka Nauki

2120465