John Gilissen and the Teaching of Legal History in Brussels

• Authors: Frederik Dhondt

Title variants

PL

John Gilissen i nauczanie historii prawa w Brukseli

Abstracts

PL

John Gilissen (1912–1988) był wybitnym prawnikiem wykładającym na Université libre de Bruxelles (założonym w 1834 r.) i Vrije Universiteit Brussel (założonym w 1969 r.). Posiadane przez te uniwersytety osobiste dokumenty archiwalne – choć nieliczne – pozwalają odtworzyć sposób nauczania Gilissena (zarówno w trakcie wykładów kursowych dla dużych grup studenckich, jak i uzupełniających ćwiczeń), robiącą wrażenie, globalną sieć kontaktów naukowych oraz nienasyconą ciekawość badawczą. Gilissen jest autorem fundamentalnych prac dotyczących licznych aspektów rodzimej historii prawa (tak w odniesieniu do prawa publicznego, jak i prywatnego), a także zyskał renomę jako sekretarz generalny Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. Jego wpływowa pozycja publicznego oskarżyciela, profesora prawa i historyka prawa powoduje dostrzeżenie wyjątkowej pespektywy przemian wyznaniowych, językowych oraz ustrojowych rodzimego kraju Gilissena od czasów pierwszej wojny światowej do pierwszej reformy państwa. Obecny program studiów prawniczych na Vrije Universiteit Brussel nadal nosi ślady wpływów Gilissena i jego prawnoporównawczego podejścia do historii prawa prywatnego oraz jego zainteresowań współczesnym znaczeniem historii instytucjonalnej.

EN

John Gilissen (1912–1988) was a high-profile legal academic at the Université libre de Bruxelles (°1834) and the Vrije Universiteit Brussel (°1969). Personal – albeit fragmentary – archival records deposited with these universities permit to reconstruct his teaching (both ex cathedra-courses for big groups and intensive tutorials), impressive global scientific network and insatiable scientific curiosity. Gilissen is the author of standard works on many aspects of domestic legal history (both public and private), and acquired renown as the secretary-general of the Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. His influential position as a public prosecutor, law professor and legal historian generates a unique insider’s perspective on the confessional, linguistic and constitutional transformation of the country from World War One to the First Reform of the State. The current law curriculum at the Vrije Universiteit Brussel still bears marks of Gilissen’s comparative approach to the history of civil law and his interest in the contemporary relevance of institutional history.

Keywords

PL

historia prawa; historia Belgii; historia XX wieku

EN

Legal history; Belgian history; 20th century history

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2022
• Volume: 99
• Pages: 19-50

Dates

published

2022

Contributors

author

Frederik Dhondt

• Vrije Universiteit Brussel; Ghent University, Faculty of Law and Criminology

• https://orcid.org/0000000199995658

References

• Baeteman, Gustaaf. Paul De Vroede. Eds. 1987. Vijftig jaar Faculteit der “Rechtsgeleerdheid” V.U.B.: feestbundel naar aanleiding van de feestzitting van 27 november 1985. Antwerpen: Kluwer rechtswetenschappen.
• Beauthier, Régine. 2007. Droit et genèse de l’État. Bruxelles: Editions de l’Université de Bruxelles.
• Beyen, Marnix. 2002. Oorlog en verleden: nationale geschiedenis in België en Nederland: 1938–1947. Amsterdam: Amsterdam University Press. https://doi.org/10.5117/9789053564974
• Colignon, Alain. Jacques Pirenne. 2021. Belgium WWII. Brussels: CEGESOMA.
• Conway, Martin. 1993. Collaboration in Belgium: Leon Degrelle and the Rexist Movement 1940–1944. New Haven: Yale University Press. https://doi.org/10.2307/j.ctt211qx80
• Cornelis, Gustaaf. Els Witte. Irina Veretennicoff. Eds. 1997. Roger Van Geen: een kritisch-optimische kijk op onderwijs, wetenschap en maatschappij. Brussels: VUBPress.
• De Hert, Paul. Frederik Dhondt. 2017. “Interview met Jef Van Bellingen.” In Bewogen door maatschappelijke ontwikkelingen. Liber Amicorum Jef Van Bellingen. Edited by Paul De Hert, Frederik Dhondt. 1–17. Brussel: ASP/VUBPress.
• De Man, Hendrik. 1927. Au delà du marxisme. Bruxelles: L’Eglantine.
• De Wever, Bruno. 1994. Greep naar de Macht. Tielt: Lannoo. https://dbnl.org/tekst/weve009gree01_01/
• Dekkers, René. 1951. Bibliotheca Belgica juridica: een bio-bibliographisch overzicht der rechtsgeleerdheid in de Nederlanden van de vroegste tijden af tot 1800. Brussel: Paleis der Academiën.
• Despy, Georges. 1989. “Notice sur Paul Bonenfant.” Annuaire de l’Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique 155: 65–134.
• Despy-Meyer, Andrée. Alain Dierkens. Eds. 1991. 25 novembre 1941: l’Université Libre de Bruxelles ferme ses portes. Bruxelles: Archives de l’ULB.
• Feenstra, Robert. 1989. “John Gilissen.” Jaarboek KNAW: 148–151.
• Ferriere de, Claude. 1714. Corps et compilation de tous les commentateurs anciens et modernes sur la Coutume de Paris. Paris: Guillaume Cavelier.
• François, Luc. Eric Vanhaute. Sven Vrielinck. 1995. De vele gezichten van de nieuwste geschiedenis: bibliografie van de licentiaats- en doctoraatsverhandelingen betreffende de nieuwste geschiedenis van de Belgische universiteiten, 1975–1994. Gent: Academia Press.
• Gaudemet, Jean. 1980. “Note bibliographique : l’Introduction historique au droit (John Gilissen).” Revue internationale de droit comparée XXXII(2): 471–472. https://www.persee.fr/doc/ridc_0035-3337_1980_num_32_2_3868
• Gilissen, John. 1950. “Les phases de la codification et de l’homologation des coutumes dans les XVII Provinces des Pays-Bas.” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis XVIII(1): 36–67, 239–290. https://doi.org/10.1163/157181950X00058
• Gilissen, John. 1951. “Étude statistique sur la répression de l’incivisme.” Revue de droit pénal et de criminologie: 513–628.
• Gilissen, John. 1952. Le régime représentatif en Belgique avant 1790. Bruxelles: La Renaissance du livre.
• Gilissen, John. 1954. “Les villes en Belgique. Histoire des institutions administratives et judiciaires des villes belges.” In La ville. I: institutions administratives et judiciaires. Edited by Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. 531–600. Bruxelles: Librairie encyclopédique.
• Gilissen, John. 1958a. Le régime représentatif en Belgique depuis 1790. Bruxelles: La Renaissance du Livre.
• Gilissen, John. 1958b. “À propos de la réception du droit romain dans les provinces méridionales des pays de par-deça aux XVIe et XVIIe siècles.” In Mélanges dédiés à la mémoire de Raymond Moinier [Mémoires de la Société d’histoire du droit des pays flamands, picards et wallons; IV]. 129–139. Lille–Paris: Giard/Montchrestien. https://doi.org/10.3406/rnord.1958.2283
• Gilissen, John. 1973. “Histoire comparée du droit: l’expérience de la société Jean Bodin.” In Buts et methodes du droit comparé: Aims and methods of comparative law. Edited by Mario Rotondi. 256–297. New York: Oceana.
• Gilissen, John. 1975. “Vergelijkende rechtsgeschiedenis: doel en methode.” In Provocatie en inspiratie: Liber Amicorum Leopold Flam. Edited by Henny Bijneveld. 843–848. Antwerpen: Ontwikkeling.
• Gilissen, John. 1977. China. Brussel: VUB.
• Gilissen, John. 1978. Frankrijk. De Vijfde Republiek. Brugge: De Garve.
• Gilissen, John. 1979. Introduction historique au droit. Bruxelles: Bruylant.
• Gilissen, John. 1980a. “L’apport de Meijers à l’histoire du droit.” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis XLVIII(4): 355–371. https://doi.org/10.1163/157181980X00127
• Gilissen, John. 1980b. “L’ordre judiciaire en Belgique au début de l’indépendance (1830–1832).” Journal des Tribunaux (22 October): 565–574.
• Gilissen, John. 1981. “Le caractère collégial des premières formes de gouvernement et d’administration de l’État belge (1830–1831).” Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis/Revue belge d’histoire contemporaine XII(3): 609–639.
• Gilissen, John. 1984. “De eerste administratieve organisatie van België ten tijde van de tijdelijke regering (september 1830 – februari 1831).” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis LII(4): 301–342. https://doi.org/10.1163/157181984X00169
• Gilissen, John. 1985. “L’enseignement du droit romain à l’Ecole, puis Faculté de Bruxelles (1806–1817).” In Satura Roberto Feenstra Oblata. Edited by Hans Ankum, J.E. Spruit, Felix Wubbe. 659–677. Fribourg: Éditions universitaires.
• Gilissen, John. 1986. “Révolutions et droit au XIXe siècle en Europe.” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis LIV(2): 335–352. https://doi.org/10.1163/157181986X00077
• Gilissen, John. 1991. Historische inleiding tot het recht. Antwerpen: Kluwer.
• Gilissen, John. Armande Nauwelaerts. 1974. De Ierse Kwestie. Antwerpen: De Sikkel.
• Gilissen, John. Ed. 1970. La monocratie. Bruxelles: Librairie encyclopédique.
• Gilissen, John. Ed. 1972. Le pluralisme juridique. Bruxelles: Editions de l’ULB.
• Gilissen, John. Eric Pollet. Eds. 1965. Bibliographie de l’histoire du droit des provinces belges. Bruxelles: s.n.
• Gilissen, John. Frits Gorlé. 1978. De U.S.S.R. Brugge: De Garve.
• Gilissen, John. Gabriël Croisseau. 1974. Derde herziening van de Belgische Grondwet 1954–1971. Antwerpen: De Sikkel.
• Gilissen, John. Michel Magits. 1978. Zuid-Afrika. Antwerpen: de Sikkel.
• Godding, Philippe. 1988. “In Memoriam John Gilissen.” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis LVII(1–2): 3–19. https://doi.org/10.1163/157181989X00119
• Gorlé, Fritz. 1980. “Le poids de la tradition nationale russe dans le droit soviétique.” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis XLVIII(2): 99–123. https://doi.org/10.1163/157181980X00262
• Heirbaut, Dirk. 2019. “Weg met De Page? Leve Laurent? Een pleidooi voor een andere kijk op de recente geschiedenis van het Belgische privaatrecht.” Tijdschrift voor Privaatrecht LVI: 267–321.
• Huyse, Lucm. Steven Dhondt. 2020. [1991]. Onverwerkt verleden: collaboratie en repressie in België: 1942–1952. Tielt: Lannoo.
• Ingber, Léon. 1983. “Curriculum Vitae.” In Code et constitution. Wetboek en Grondwet. Liber Amicorum John Gilissen. IX–XIV. Antwerpen: Kluwer.
• Kersteman, Franciscus Lievens. 1772. Aanhangsel tot het Hollandsch rechtsgeleerd woordenboek. Amsterdam: Steven van Esvelt.
• Magits, Michel. 1990. “De invoering van de praktische oefeningen in het rechtsonderwijs: meer dan een academische discussie?” In Xenia G. Van Dievoet Oblata. Edited by Fred Stevens, Dirk Van den Auweele, Guido van Dievoet. 67–73. Leuven: KU Leuven.
• Magits, Michel. 2014. “Im Memoriam Jacques-Henri Michel, 1927–2013.” Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis LXXXII(3–4): 345–348. https://doi.org/10.1163/15718190-08234p11
• Magits, Michel. Tom Salmaekers. 1995. “Vijfentwintig jaar onderwijs aan de Vrije Universiteit Brussel.” In De tuin van akademos, studies naar aanleiding van de 25ste verjaardag van de Vrije Universiteit Brussel. Edited by Els Witte, Jeffrey Tyssens. 247–311. Brussel: VUBPress.
• Masson, Christophe. Burno Demoulin. Eds. 2018. La paix de Fexhe (1316) et les révoltes dans la principauté de Liège et dans les Pays-Bas méridionaux: actes du colloque tenu à Liège les 15 & 16 septembre 2016. Bruxelles: AGR.
• Prayon-van, Zuylen. Napoléon Alphonse. 1892. De Belgische taalwetten toegelicht. Gent: A. Siffer.
• Richebourg de, Charles A. Bourdot. 1724. Nouveau coutumier général ou corps des coutumes générales et particulières de France et des provinces connues sous le nom des Gaules. Exactement vérifiées sur les Originaux conservez au Greffe du Parlement de Paris, & d’autres Cours du Royaume. Paris: Michel Brunet.
• Scheelings, Frank. s.d. “Frans De Pauw.” Nieuwe Encylopedie van de Vlaamse Beweging Online. https://nevb.be/wiki/De_Pauw,_Frans
• Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. 1958. L’étranger. Bruxelles: Librairie encyclopédique.
• Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. 1969. Gouvernés et gouvernants. Bruxelles: Librairie encyclopédique.
• Stengers, Jean. 1982. Quarantième anniversaire de la fermeture de l’Université libre de Bruxelles (25 novembre 1941). Bruxelles: ULB.
• Stengers, Jean. 2004. “Le libre examen à l’Université libre de Bruxelles, autrefois et aujourd’hui.” Revue Belge de Philologie et d’Histoire LXXXII: 547–583. https://doi.org/10.3406/rbph.2004.4843
• Stutje, Jan Willem. 2018. Hendrik De Man. Biografie: De man met een plan. Kalmthout: Polis.
• Thimus, François-Guillaume Joseph. 1844. Traité de droit public: ou, Exposition méthodique des principes du droit public de la Belgique, suivi d’un appendice contenant le texte des principales lois de droit public. Liège: Dessain.
• Tyssens, Jeffrey. 1993. Strijdpunt of pasmunt? Levensbeschouwelijk links en de schoolkwestie, 1918–1940. Brussel: VUB Press.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.99.03

Biblioteka Nauki

2120457