Krajobraz językowy polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeń dyskursu wielojęzyczności - analiza tablic informacyjnych z sektora publicznego

• Authors: Anna Karmowska

Title variants

Krajobraz językowy polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeń dyskursu wielojęzyczności - analiza tablic informacyjnych z sektora publicznego

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza krajobrazu językowego polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeni wielojęzycznych praktyk dyskursywnych. Materiał badawczy stanowią tabliczki informacyjne z sektora publicznego pochodzące z kilku miejscowości: po stronie czeskiej - z Adršpach, Náchodu i Hronova, po stronie polskiej - z Kudowy-Zdroju, Karłowa oraz Dusznik-Zdroju. Pogranicze jest rozumiane w sensie geograficzno-terytorialnym jako strefa zetknięcia się i przenikania różnych narodów i grup etnicznych, kultur i języków na terenach przygranicznych. Zmienne konfiguracje i hierarchia języków występujących na tabliczkach informacyjnych świadczą zarówno o historycznych zaszłościach, jak i aktualnej społecznej dynamice na terenie polsko-czeskiego pogranicza.

EN

The aim of the article is to analyze the lingustics landscape of the Polish-Czech borderland area as a space of multilingual discourse pracitises. The research material consists of information boards from the public sector which come from several towns: on the Czech side - from Adršpach, Náchod and Hronov, on the Polish side - from Kudowa-Zdrój, Karłów and Duszniki-Zdrój. The borderland is understood in the geographical and territorial sense as a sphere of contact and penetration of various nations and ethnic groups, cultures and languages in the border areas. Changing configurations and hierarchy of language sappearing on information boards testify to both historical past and current social dynamics in the Polish-Czech borderland.

Keywords

PL

polsko-czeskie pogranicze; dyskurs wielojęzyczności; krajobraz językowy; polsko-czeskie pogranicze; dyskurs wielojęzyczności; krajobraz językowy

EN

Polish-Czech borderland; discourse of multilingualism; linguistic landscape

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
• Year: 2019
• Volume: 53
• Pages: 55-66

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Anna Karmowska

References

• Barwiński M., 2014, Pogranicze jako przedmiot badań geografii politycznej, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2/1.
• Bednarczuk L., 2017, Językowe pogranicza polszczyzny, „Gwary Dziś” 9. https://doi.org/10.14746/gd.2017.9.7
• Dejna K., 1955, Z zagadnień polsko-czeskiego pogranicza językowego, w: M. Kudělka (red.), Česko-polský sbornik vědeckých praci, t. 2, Praha: SPN.
• Dubisz S., Nagórko A. (red.), 1994, Granice i pogranicza - język i historia: materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Warszawa, 27–28 maja 1993 r., Warszawa: Wydawnictwo „Elipsa”.
• Gala S., 1994, Małopolsko-śląsko-wielkopolskie pogranicze językowe, Łódź: Wydawnictwo Łódzkiego Towarzystwa Naukowego.
• Handke K. (red.), 1992, Słowiańskie pogranicze językowe: zbiór studiów, seria: Język na pograniczach, Warszawa: Wydawnictwo „Ress Publica Press”.
• Janiak B., 2004, Pogranicze językowe polsko-wschodniosłowiańskie (na podstawie fleksji ukraińskiej i polskiej gwary Niemirowa nad Bugiem), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Karaś H., 2017, Język polski pogranicza litewsko-łotewsko-białoruskiego w świetle frekwencji cech językowych, Warszawa: Zakład Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego.
• Karmowska A., 2019, Krajobraz językowy polsko-czeskiego pogranicza: przypadek czeskiego Adršpach i polskiego Karłowa (ujęcie porównawcze), „Studia Slavica” XXIII/2.
• Labocha J., 1997, Polsko-czeskie pogranicze na Śląsku Cieszyńskim: zagadnienia językowe, Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Popowska-Taborska H., 1965, Dawne pogranicze językowe polsko-dolnołużyckie (w świetle danych toponomastycznych), Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Prokop-Janiec E., 2013, Pogranicze polsko-żydowskie. Topografie i teksty, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego.
• Prokopczuk O. (red.), 2001, Wschód-Zachód. Pogranicze kultur. Kultura, literaturoznawstwo, językoznawstwo. Materiały z II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Słupsk 14–15.09.2000 r., Słupsk: Pomorska Akademia Pedagogiczna.
• Rembiszewska D., Siatkowski J., 2017, Nawiązania czy pożyczki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim? Cz. II, „Rocznik Slawistyczny” LXVI.
• Sadanowicz E., 2018, Podlaska wielokulturowość i związane z nią problemy językowe mniejszości narodowych, „Pogranicze. Studia Społeczne” XXXII. https://doi.org/10.15290/pss.2018.32.13
• Sebba M., 2013, Multilingualism in writtendiscourse: anapproach to the analysis of multilingualtexts, „International Journal of Bilingualism” 17/1. https://doi.org/10.1177/1367006912438301
• Siatkowski J., 2017, Czesko-polskie pogranicze językowe w świetle ankiet Georga Wenkera, Warszawa: Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej.
• Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl (dostęp: 10.11.2019).
• Smułkowa E., 2003, Badanie pograniczy językowych - uwagi metodologiczne, w: J. Sierociuk (red.), Gwary dziś 2. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• Straczuk J., 1999, Język a tożsamość człowieka w warunkach społecznej wielojęzyczności: pogranicze polsko-litewsko-białoruskie, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Stroud C., Mpendukana S., 2009, Towards a material ethnography of linguistic landscape: Multilingualism, mobility and space in a South African township, „Journal of Sociolinguitics” 13/3. https://doi.org/10.1111/j.1467-9841.2009.00410.x
• Witosz B., 2012, Badania nad dyskursem we współczesnym językoznawstwie polonistycznym, „Oblicza Komunikacji” 5.
• Witosz B., 2016, Kategoria dyskursu w polonistycznej edukacji akademickiej, w: W. Czachur, A. Kulczyńska, Ł. Kumięga (red.), Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, Kraków: Universitas.
• Zielińska A., 2013, Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim, seria: Język na pograniczach, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy PAN.
• Zieniukowa J. (red.), 1997, Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc. Pogranicza i kontakty językowe, seria: Język na pograniczach, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy PAN.
• Żmigrodzki P. (red.), 2007, Wielki słownik języka polskiego, https://www.wsjp.pl (dostęp: 10.11.2019).
• Żurek A., 2008, Grzeczność językowa w polszczyźnie cudzoziemców: wybrane zagadnienia, Łask: Oficyna Wydawnicza „Leksem”.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6077.53.05