Nowoczesność w leksyce – obecność w słowniku przejawem normalizacji "Słownik nowszego słownictwa słoweńskiego" z 2012 roku

• Authors: Agnieszka Zatorska

Title variants

Nowoczesność w leksyce – obecność w słowniku przejawem normalizacji "Słownik nowszego słownictwa słoweńskiego" z 2012 roku

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest prezentacja rzeczowników należących do nowszego słownictwa słoweńskiego (600 jednostek) określających ludzi (w większości nomina agentis, nomina attributiva). Materiał słoweński skonfrontowano z polskim, w tym z danymi leksykograficznymi, a przeprowadzona analiza wykazała różnice między materiałem z obu języków. Polskie słowniki nie notują odpowiedników takich słoweńskich leksemów, jak: adrenalinec, agresivec, barbika, čokoholik, predzakonec, prestižnež, piarovka, piknikar, savnar. W materiale słoweńskim dostrzeżono kondensację treści i potencjał słowotwórczy oraz dążenie do normalizacji i standaryzacji słownictwa przez umieszczenie w słowniku.

EN

The aim of the paper is the presentation of the newer Slovene nouns (600) referring to people (mostly nomina agentis, nomina attributiva). The Slovene data from the mentioned dictionary was compared with the content of the Polish dictionaries. The conducted analysis confirms the differences between the Polish and the Slovene data. A tendency for semantic condensation and derivative potential were observed in the Slovene material. Equivalents of such Slovene words as: adrenalinec, agresivec, barbika, čokoholik, predzakonec, prestižnež, piarovka, piknikar, savnar are not confirmed in the Polish dictionaries. According to the author the Slovene data reveals a tendency for standardization and normalization.

Keywords

PL

język słoweński; język polski; nowe słownictwo; rzeczownik; zapożyczenie; semantyka; słowotwórstwo; leksykologia; leksykografia; język słoweński; język polski; nowe słownictwo; rzeczownik; zapożyczenie; semantyka; słowotwórstwo; leksykologia; leksykografia

EN

Slovene language; Polish language; new vocabulary; noun; loan words; lexicology; lexicography

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
• Year: 2020
• Volume: 54
• Pages: 43-57

Dates

published

2020-12-02

Contributors

author

Agnieszka Zatorska

References

• Bajerowa I., 1980, Wpływ techniki na ewolucję języka polskiego, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Bajerowa I., 2000, Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, w: K. Rymut, W. Rzepka (red.), Studia historycznojęzykowe III. Rozwój polskiego systemu językowego, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 9–14.
• Bizjak Končar A., 2012, Uvod, w: A. Bizjak Končar, M. Snoj (red.), Slovar novejšega besedja slovenskega jezika, Ljubljana: Založba ZRC, ZRC SAZU, s. 9–11.
• Bralczyk J., 2007, Nowe słowa, Warszawa: Hachette.
• Dunin-Dudkowska A., 2013, Zapożyczenia angielskie w języku polskim ostatniego siedemdziesięciolecia, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska (red.), 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 191–204.
• Kern B., 2016, Wpływy obcojęzyczne na współczesny język słoweński, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 62, s. 39–48.
• Małyska A., 2013, Zjawisko neosemantyzacji we współczesnym języku polskim, w: A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, (red.), 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Mazurowi, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 165–189.
• Ostromęcka-Frączak B., 2016, Dokąd zmierza polszczyzna?, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 62, s. 81–89.
• Rejter A., 2018, Instrumentarium współczesnej lingwistyki wobec przemian polszczyzny ostatniego stulecia, „Roczniki Humanistyczne” 66, z. 6, s. 163–176. http://dx.doi.org/10.18290/rh.2018.66.6-9
• Snoj M., 2012, Predgovor, w: A. Bizjak Končar, M. Snoj (red.), Slovar novejšega besedja slovenskega jezika, Ljubljana: Založba ZRC, ZRC SAZU, s. 7.
• Stopar A., Ilc G., 2019, Stilistična (ne)zaznamovanost moških in ženskih poimenovalnih parov za poklice v angleščini in slovenščini, „Slavistična revija” 67, z. 2, s. 369–382.
• Stramljič Breznik I., 2008, Prevzete leksemske prvine in njihova besedotvorna zmožnost v slovenščini, „Slavistična revija” 56, s. 149–160.
• Stramljič Breznik I., 2013, Samostalniška leksika z ekspresivnimi kvalifikatorji v Slovarju novejšega besedja, w: A. Žele (red.), Obdobja 32: Družbena funkcijskost jezika (vidiki, merila, opredelitve), Ljubljana: Univerza v Ljubljani Filozofska fakulteta, s. 409–416.
• Stramljič Breznik I., 2018, Univerbizacja (poenobesedenje) v slovenskem besedotvornem sistemu, „Slavistična revija” 66, z. 3, s. 369–382.
• Strawińska A.B., 2018, Uwagi o kondycji dwudziestopierwszowiecznej polszczyzny z perspektywy procesów globalizacyjnych, „Roczniki Humanistyczne” 66, z. 6, s. 197–215. http://dx.doi.org/10.18290/rh.2018.66.6-11
• Šabec N., 2013, Slovensko-angleški jezikovni stiki, w: M. Jesenšek (red.), Slovenski jezik v stiku evropskega podonavskega in alpskega prostora, Bielsko-Biała, Budapest, Kansas, Maribor, Praha: Zora, s. 93.
• Štumberger S., 2015, Leksikološka opredelitev novejše leksike in terminološka raba v slovenskem jezikoslovju, „Slavistična revija” 63, z. 2, s. 249–259.
• Štumberger S., 2019, Slovarska obravnava samostalnikov za poimenovanje oseb, „Slavistična revija” 67, z. 2, s. 203–211.
• Vidovič Muha A., 2018, Slovensko skladenjsko besedotvorje, Ljubljana: Univerza v Ljubljani Filozofska fakulteta.
• Vidovič Muha A., 2019, Spol - jezikovni sistem in ideologija, „Slavistična revija” 67, z. 2, s. 127–137.
• Vidovič Muha A., 2000, Slovensko leksikalno pomenoslovje. Govorica slovarja, Ljubljana: Znastveni Inštitut Filozofske fakultete.
• Walczak B., 2003, Tendencje nominacyjne polszczyzny przełomu wieków, w: S. Gajda, A. Muha Vidovič (red.), Współczesna polska i słoweńska sytuacja językowa, Sodobni jezikovni položaj na Poljskem in v Sloveniji, Opole: Uniwersytet Opolski - Instytut Filologii Polskiej, Univerza v Ljubljani - Filozofska fakulteta, s. 87–97.
• Waszakowa K., 2005, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Wtorkowska M., 2006, Kilka uwag o starszym i najnowszym słoweńskim słownictwie potocznym, „Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe” 3, s. 95–106.
• Wtorkowska M., 2009, Uniwerbizacja w języku słoweńskim, „Riječ” 15, z. 2, s. 151–161.
• Wtorkowska M., 2011, Wybrane procesy uniwerbizacji w języku polskim i słoweńskim (na przykładzie derywacji paradygmatycznej), „Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe” 8, s. 27–38.
• Wtorkowska M., 2014, Mamilaš, veganec, biseksualka, krišnovec, all inclusive, czyli o Słowniku nowszego słownictwa języka słoweńskiego, w: B. Grochala, E. Pałuszyńska (red.), Teksty, podteksty i konteksty: o współczesnej polszczyźnie i jej kontaktach z innymi językami słowiańskimi: tom jubileuszowy dedykowany profesor Bożenie Ostromęckiej-Frączak, Łódź: Leksem, s. 151–162.
• Zatorska A., 2016, Czasowniki w nowszej leksyce słoweńskiej, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 62, s. 229–239.
• Žele A., 2004, Aktualizacijsko širjenje/oženje pomena ustaljenega besedja kot odraz besedilne različnofunkcijskosti, w: E. Križišnik (red.), Obdobja 22: Aktualizacija jezikovnozvrstne teorije na Slovenskem. Členitev jezikovne resničnosti, Ljubljana: Univerza v Ljubljani Filozofska fakulteta, s. 133–148.
• Žele A., 2009, Enojezični slovarji - sledenje pomenskosti besed oz. kaj in kako pravi raba, w: M. Stabej (red.), Obdobja 28: Infrastruktura slovenščine in slovenistike, Ljubljana: Univerza v Ljubljani Filozofska fakulteta, s. 457–461.
• Žele A., 2013, Odraz družbenega delovanja jezika v razmerju besedotvorje - besedilotvorje, w: A. Žele (red.), Obdobja 32: Družbena funkcijskost jezika (vidiki, merila, opredelitve), Ljubljana: Univerza v Ljubljani Filozofska fakulteta, s. 503–509.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6077.54.04