Mieszkańcy i mieszkanki – symetryczne informowanie o płci jako przejaw języka niedyskryminującego

• Authors: Anna Niepytalska-Osiecka

Title variants

EN

Symmetric information about a gender as a manifestation of the non-discriminatory language

Abstracts

EN

The word connections informing about the gender in a symmetric way appear recently in a various written and spoken texts. The splitting a lready h as b een used in the interwar period. Subsequently, it was associated mainly with the feminist discourse. Now it goes beyond this feminist discourse. The splitting can be treated as a manifestation of non-discriminatory attitude of the participants of a given language contact. The aim of the present paper is: (1) showing a various sources in which Polish speakers use a splitting; (2) considering the needs and intentions behind such linguistic behaviour.

PL

Połączenia wyrazowe informujące o płci w sposób symetryczny, t akie jak mieszkańcy i mieszkanki, politycy i polityczki, pojawiają się w ostatnim czasie coraz częściej w różnych tekstach mówionych i pisanych. Splitting stosowany już w międzywojniu, a następnie kojarzony głównie z dyskursem feministycznym, wykracza poza ramy tego dyskursu. Można go traktować jako przejaw równościowego nastawienia uczestników danego kontaktu językowego. Celem przedstawianego tekstu jest zaprezentowanie różnorodnych źródeł, w których użytkownicy polszczyzny stosują splitting, a także refleksja nad potrzebami i intencjami, jakie się kryją za takimi zachowaniami językowymi.

Keywords

PL

splitting; lingwistyka płci; język niedyskryminujący

EN

splitting; gender linguistics; non-discriminatory language

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
• Year: 2021
• Volume: 55
• Pages: 57-72

Dates

published

2021

Contributors

author

Anna Niepytalska-Osiecka

• Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• https://orcid.org/0000000301721398

References

• Dyrektywa 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz.L. L 180 z 19.7.2000) oraz dyrektywa 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.U. L 303 z 2.12.2000).
• Bańko M., Linde-Usiekniewicz J., Łaziński M., 2020, Rekomendacje dotyczące języka niedyskryminującego na Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Gawlicz K, Rudnicki P., Starnawski M., 2015, Dyskryminacja w szkole: obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce: raport z badań, Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
• Grochola-Szczepanek H., 2012, Język mieszkańców Spisza. Płeć jako czynnik różnicujący, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• Handke K., 1994, Język a determinanty płci, w: J. Anusiewicz, K. Handke (red.), Płeć w języku i kulturze, „Język a Kultura”, t. 9, s. 15−29.
• Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., 2005, Lingwistyka płci. On i ona w języku, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kodeks karny, www.sip.lex.pl (dostęp: 19.10.2021).
• Łaziński M., 2006, O paniach i panach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Małocha-Krupa A., 2018, Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Towarzystwo Oświatowe.
• Nasalski I., 2020, Funkcje i dysfunkcje języka inkluzywnego, ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii rodzajowej w języku polskim, „Socjolingwistyka” 34, s. 275–294. https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.34.17
• Nowosad-Bakalarczyk M., 2009, Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Paprzycka K., 2008, Feministyczny głos przeciw feminizacji form męskich. O dylematach na temat psychologów, psycholożek i psycholożków, „Nauka” 4, s. 121–131.
• Pęzik P., 2020, Budowa i zastosowania korpusu monitorującego MoncoPL, „Forum Lingwistyczne” 7, s. 133–150.
• Woźniak E., 2014, Język a emancypacja, feminizm, gender, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 60, s. 295–312.
• Woźniak E., 2020, Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• WSJP – Żmigrodzki P. (red.), 2018, Wielki słownik języka polskiego, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN/LIBRON.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6077.55.03

Biblioteka Nauki

2116536