Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2019 | 33 | 91-108

Article title

Estetyzacja bez granic? O (konfliktowej) komplementarności etyki i estetyki

Content

Title variants

Estetyzacja bez granic? O (konfliktowej) komplementarności etyki i estetyki

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Artykuł stanowi komentarz do książki Między etyką i estetyką. Rozważania nad problemem estetyzacji (Toruń, 2017). Analizę koncepcji prezentowanych w książce poprzedza przypomnienie kontekstu wcześniejszych dyskusji nad problematyką estetyzacji, w szczególności polskiej recepcji tej tematyki, począwszy od lat 90. dwudziestego wieku. O ile estetyzacja powierzchowna, rozumiana jako marketingowa i PR-owa strategia upiększania, spotykała się zazwyczaj z krytyką, bardziej pozytywnie przyjmowano postmodernistyczny, antyfundamentalistyczny program „estetyzacji głębokiej”. Omawiana antologia tekstów wprowadza nowy akcent w stosunku do wcześniejszych dyskusji, skupia się bowiem na relacji etyki i estetyki. Choć zostały w niej uwzględnione różne perspektywy, autorzy antologii opowiadają się za nieredukowalną potrzebą etycznych miar i wzajemną komplementarnością etyki i estetyki. Teksty zgromadzone w książce zaprzeczają w tym sensie tezie Wolfganga Welscha, że „współcześnie etyka sama przeobraża się w subdyscyplinę estetyki”.
EN
The article is a critical commentary on the book Między etyką i estetyką. Rozważania nad problemem estetyzacji [Between Ethics and Aesthetics. Considerations on the Issue of Aesthetisation] (Toruń: Wydawnictwo UMK, 2017). Apart from analyzing ideas presented in the book, it provides a reflection on prior discussions on aesthetisation and the Polish reception of the topic, going on since 1990s. Whereas “surface aesthetisation” understood as an economic and PR strategy of embellishment used to be commonly criticized, the postmodern, anti-fundamentalist project of “deep-seated aesthetisation” had been more warmly welcomed. The anthology introduces a new accent in relation to the earlier discussions, because its main concern is the relationship between ethics and aesthetics. Although the book presents various perspectives, the authors generally argue for the need for ethical criteria and complementarity between ethics and aesthetics. In this sense, they counter Wolfgang Welsch’s thesis that “ethics is today in the process of transforming itself into a subdiscipline of aesthetics”.

Contributors

  • Uniwersytet Łódzki, Instytut Filozofii

References

  • Adorno Theodor W., Dialektyka negatywna, tłum. Krystyna Krzemieniowa, PWN, Warszawa 1986.
  • Adorno Theodor W., Teoria estetyczna, tłum. Krystyna Krzemieniowa, PWN, Warszawa 1994.
  • Benjamin Walter, Twórca jako wytwórca. Eseje i rozprawy, tłum. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2011.
  • Berleant Arnold, Wrażliwość i zmysły. Estetyczna przemiana świata człowieka, tłum. Sebastian Stankiewicz, red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2011.
  • Berleant Arnold, Wrażliwość: wzrost pewnej estetyki, tłum. Maciej Bańkowski, „Sztuka i Filozofia” 2010, nr 37, s. 7–13.
  • Buck-Morss Susan, Estetyka i anestetyka: esej Waltera Benjamina o dziele sztuki przemyślany na nowo, tłum. Adam Lipszyc, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” 2018, nr 20, http://www.pismowidok.org/pl/archiwum/20-2018-odmuzealnienie/estetyka-i-anestetyka [data dostępu: 15.02.2019].
  • Chakrabarty Dipesh, Klimat historii. Cztery tezy, tłum. Magda Szcześniak, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 168–199.
  • Featherstone Mike, Postmodernizm i estetyzacja życia codziennego, tłum. Przemysław Czapliński, Jacek Lang, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1997, s. 299–332.
  • Ferry Luc, Homo aestheticus, tłum. Hanna Puszko, „Sztuka i Filozofia” 1994, nr 9, s. 5–36 .
  • Ferry Luc, Le Sens du Beau. Aux origines de la culture contemporaine, Le Livre de Poche, Paris 2002.
  • Lisowska Urszula, Wyobraźnia, sztuka, sprawiedliwość: Marthy Nussbaum koncepcja zdolności jako podstawa egalitarnego liberalizmu, Wydawnictwo UMK, Toruń, 2017.
  • Między etyką i estetyką. Rozważania nad problemem estetyzacji, red. Kinga Kaśkiewicz, Rafał Michalski, Tomasz Siwiec, Wydawnictwo UMK, Toruń 2017.
  • Morawski Stefan, O swoistym procesie estetyzacji kultury współczesnej, w: Estetyczne przestrzenie współczesności, red. Anna Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa 1996, s. 29–42.
  • Problemy ponowoczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, red. Anna Zeidler-Janiszewska, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1998.
  • Rancière Jacques, Estetyka jako polityka, tłum. Julian Kutyła i Paweł Mościcki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2007.
  • Rogoziecki Robert, Estetyzacja pracy w świecie konsumpcji, „Estetyka i krytyka” 2012, nr 24, s. 169–181.
  • Seel Martin, Estetyka obecności fenomenalnej, tłum. Krystyna Krzemieniowa, red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2008.
  • Simmel, Georg, Most i drzwi. Wybór esejów, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
  • Welsch Wolfgang, Ästhetisches Denken, Reclam Verlag, Stuttgart 1990.
  • Welsch Wolfgang, Estetyka i anestetyka, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Wyd. Baran i Suszczyński, Kraków 1997, s. 520–546.
  • Welsch Wolfgang, Estetyka poza estetyką, tłum. Katarzyna Guczalska, red. Krystyna Wilkoszewska, Kraków 2005.
  • Welsch Wolfgang, Spór, czyli postmodernistyczna koncepcja sprawiedliwości, w: Wolfgang Welsch, Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. Roman Kubicki i Anna Zeidler-Janiszewska, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998, s. 310–360.
  • Załuski Tomasz, Praxis=ethos=creatio. Estetyka w rozszerzonym polu, w: Konteksty sztuki – konteksty estetyki, t. 2 [Przestrzenie późnej nowoczesności], red. Iwona Lorenc, Mateusz Salwa, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2011, s. 53–66.
  • Zeidler-Janiszewska Anna, Moralne zaangażowanie lub/i estetyczna obojętność?, w: Estetyczne przestrzenie współczesności, red. Anna Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa 1996, s. 105–117.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_0208-6107_33_07
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.