Smak słodko-gorzko-kwaśny. Miejsce filozofii w sztuce życia według Bohdana Dziemidoka

• Authors: Wioletta Kazimierska-Jerzyk

Title variants

Smak słodko-gorzko-kwaśny. Miejsce filozofii w sztuce życia według Bohdana Dziemidoka

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia ostatnią książkę Bohdana Dziemidoka pt. Filozofia i sztuka życia. Badacz ów jest czołowym przedstawicielem polskiej estetyki, autorem dziesięciu książek, ponad stu sześćdziesięciu artykułów oraz redaktorem sześciu monografii. Pozycja ostatnia pod względem merytorycznym spaja jego dorobek powstały po roku 2000. Peryferyjnie dotyczy ona zagadnień estetycznych, natomiast z uwagi na osobisty ton refleksji zapewnia bliższy, niż zazwyczaj jest to możliwe, kontakt z autorem. Można w przypadku tej książki mówić o praktykowaniu – właśnie za jej pomocą – filozofii oraz o swoistej, intencjonalnie podjętej autoterapii. Treść książki jest w tym samym stopniu nacelowana na własne problemy, co nacechowana empatią wobec czytelnika. W rezultacie udostępnia mu nie tylko wiedzę, ale i zapewnia spotkanie z otwartym, życzliwym człowiekiem.

EN

The article discusses the latest book by Bohdan Dziemidok titled Philosophy and the art of life. Bohdan Dziemidok is a leading representative of Polish aesthetics, author of ten books, over one hundred and sixty articles, and the editor of six monographs in the field of aesthetics and theory of values. His last work, examined in the article, comprises themes, which are the subject of Dziemidok's research after the year 2000. Issues of aesthetic theory are concerned here only peripherally, while the personal tone of reflection provides a closer contact with the author than it is usually possible. In the case of this book, one can talk about practicing philosophy as a kind of intentional self-therapy. The questions raised in the book stem from author’s personal, existential dilemmas and his style of writing is full of empathy towards the reader at the same time. As a result, Philosophy and the art of life gives us not only knowledge, but also provides a meeting with an open, kind man.

Keywords

PL

estetyka; etyka; aksjologia; szczęście; Bohdan Dziemidok; estetyka; etyka; aksjologia; szczęście; Bohdan Dziemidok

EN

aesthetics; ethics; axiology; happiness; Bohdan Dziemidok

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
• Year: 2019
• Issue: 33
• Pages: 109-128

Dates

published

2019-06-30

Contributors

author

Wioletta Kazimierska-Jerzyk

• Uniwersytet Łódzki, Instytut Filozofii, Katedra Etyki

• https://orcid.org/0000-0003-1871-7897

References

• Adorno Theodor W., Dialektyka negatywna, tłum. Krystyna Krzemień, współpr. Sław Krzemień-Ojak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1986.
• Butler Judith, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, tłum. Adam Ostolski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.
• Chłopicki Władysław, Bohdan Dziemidok: The Comical: A Philosophical Analysis [recenzja], „Humor. International Journal of Humor Research” 1994, t. 7, nr 4, s. 429–434.
• Dauksza Agnieszka, Weź to na poważnie (O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj), 8.09.2011, E-splot [portal kulturalny], http://e-splot.pl/index.php?pid=articles&id=1508
• Dziemidok Bohdan, Aksjologiczne aspekty starości. Czy starość może być piękna, dobra, mądra i szczęśliwa? Przedłużający się koniec, czyli o rzeczywistych i pozornych urokach starości, „Punkt po Punkcie” 2006, nr 7, s. 289–294.
• Dziemidok Bohdan, Aksjologiczne aspekty starości. Czy starość może być piękna, mądra, dobra i szczęśliwa?, w: Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013, s. 145– 183; przedruki w: „Sofia” 2014, t. XIV, s. 143–163; Starość darem, zadaniem i wyzwaniem, red. Adam A. Zych, Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej „Pod Dębem” w Dąbrowie Górniczej, Sosnowiec–Dąbrowa Górnicza 2014, s. 253–281.
• Dziemidok Bohdan, Etyka zawodowa nauczyciela akademickiego, „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość” 2007, t. 4, s. 194–203; przedruk w: Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013, s. 193–202.
• Dziemidok Bohdan, Główne kontrowersje estetyki współczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Dziemidok Bohdan, Główne tendencje estetyki współczesnej w pracach Richarda Shustermana i Wolfganga Welscha, w: Wizje i re-wizje. Wielka księga estetyki w Polsce, red. Krystyna Wilkoszewska, Wyd. Universitas, Kraków 2007, s. 23–43.
• Dziemidok Bohdan, O komizmie, Książka i Wiedza, Warszawa 1967.
• Dziemidok Bohdan, O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, opr. antologii Monika Bokiniec, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011.
• Dziemidok Bohdan, O potrzebie odróżniania artystycznego i estetycznego wartościowania sztuki, w: Primum philosophari. Księga pamiątkowa Stefanowi Morawskiemu ofiarowana, red. Jolanta Brach-Czaina, Oficyna Naukowa, Warszawa 1993, s. 53–75.
• Dziemidok Bohdan, O potrzebie tożsamości narodowej, nacjonalizmie oraz integracyjnej i dezintegracyjnej roli artystycznych środków przekazu w jednoczeniu Europy, w: Integracyjna i dezintegracyjna rola artystycznych środków przekazu w kształtowaniu tożsamości narodowej i jednoczeniu Europy, red. Bohdan Dziemidok, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001, s. 21–44.
• Dziemidok Bohdan, Pluralizm estetyczny, „Studia Estetyczne” 1975, t. XII, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 262.
• Dziemidok Bohdan, Posłowie w: Tomáš Kulka, Sztuka a kicz, tłum. Katarzyna Dudzic i Anna Wanik, Galeria Miejska, Wrocław 2013, s. 182–185.
• Dziemidok Bohdan, Sztuka popularna w kontekście współczesnej moralności i obyczajowości, w: Konteksty sztuki, konteksty estetyki, T.2, Przestrzenie późnej nowoczesności, red. Iwona Lorenc, Mateusz Salwa, Wyd. Officyna, Łódź 2011, s. 70–82.
• Dziemidok Bohdan, Sztuka, wartości, emocje, Wydawnictwo Fundacji dla Instytutu Kultury, Warszawa 1992.
• Dziemidok Bohdan, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z tożsamością narodową, „Sprawy Narodowościowe” 2012, nr 211, s. 23–25; przedruk w: Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013, s. 93–152.
• Dziemidok Bohdan, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem: szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013.
• Dziemidok Bohdan, Teoretyczne i praktyczne kłopoty ze szczęściem, „Akcent” 2009, nr 3 (117), s. 55–74; przedruk w: Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013 (rozdział III).
• Dziemidok Bohdan, Teoria przeżyć i wartości estetycznych w polskiej estetyce dwudziestolecia międzywojennego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1980.
• Dziemidok Bohdan, Wartości i wartościowanie sztuki popularnej. Czy sens i znaczenie sztuki popularnej sprowadza się do jej wartości rozrywkowych?, „Estetyka i Krytyka” 2011, nr 21, s. 47–63.
• Dziemidok Bohdan, Wartości i wartościowanie sztuki popularnej, w: Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013, s. 203–248.
• Estetyka i filozofia sztuki. Tradycje, przecięcia, perspektywy, red. Monika Bokiniec, Piotr J. Przybysz, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.
• Giddens Anthony, Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Integracyjna i dezintegracyjna rola artystycznych śródków przekazu w kształtowaniu tożsamości narodowej i jednoczeniu Europy, red. Bohdan Dziemidok, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001.
• Iwańska Alicja, Sztuka. Emocje. Wartości (Art, Emotions, Values) by Bohdan Dziemidok, University of Gdańsk 1992, “The British Journal of Aesthetics” 1994, t. 34, nr 1, s. 103–104.
• Kazimierska-Jerzyk Wioletta, Bohdan Dziemidok, Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2013 [recenzja książki], „Estetyka. Biuletyn” 2015, nr 2 (1), wyd. UJ/PTE, s. 54–57.
• Lazari-Pawłowska Ija, Idea tolerancji w pracy nauczyciela, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Pedagogica et Psychologia” 1991, nr 27, s. 7–20.
• McNair Brian, Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania, tłum. Ewa Klekot, MUZA SA., Warszawa 2004.
• Morawski Stefan Posłowie, w: Henri Bergson, Śmiech. Esej o komizmie, tłum. Stanisław Cichowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977, s. 7–39.
• Morawski Stefan, Sztuka i pornografia, „Studia Socjologiczne” 1965, nr 4 (19), s. 197–233.
• Noddings Nel, Caring. A Feminine Approach To Ethics and Moral Education, University of California Press, Berkeley & Los Angeles, California 1984.
• Panofsky Ervin, Spętany Eros, w: Ervin Panofsky, Studia z historii sztuki, tłum. Paulina Ratkowska i inni PIW, Warszawa 1971, s. 306–323.
• Prof. dr hab. Bohdan Dziemidok mówi o swoim filozofowaniu [wywiad przeprowadza Katarzyna M. Cwynar], „ΣΟΦΙΑ” 2014, t. 14, s. 322–331.
• Pytlak Andrzej, O komizmie – próba przezwyciężania mitu, „Studia Estetyczne” 1969, t. VI, s. 333–336.
• Rakowski-Kłos Igor, O komizmie. Bohdan Dziemidok. Słowo/obraz terytoria, „Gazeta Wyborcza” 4.11.2011, nr 257, dodatek „Co jest grane”.
• Sepczyńska Dorota, Etyka troski jako filozofia polityki, „Etyka” 2012, nr 45, s. 37–61.
• Singer Peter, Twenty Questions, „Journal of Practical Ethics” 2016, t. IV, nr 2, s. 67–78.
• Sontag Susan, Wyobraźnia pornograficzna, w: Susan Sontag, Style radykalnej woli, tłum. Dariusz Żukowski, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2018, s. 47–90.
• Tatarkiewicz Władysław, O szczęściu, wydanie VIII, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1962.
• Tronowicz Henryk, Raport o śmieszności. Komiczne poczucie humoru, „Dziennik Bałtycki”, 30.09.2011, online: https://dziennikbaltycki.pl/raport-o-smiesznosci-komiczne-poczucie-humoru/ar/456707
• Wallis Mieczysław, Przeżycie i wartość. Pisma z estetyki i nauki o sztuce, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968.
• Wojtyszko Maciej, Komizm, czyli czy może być jeszcze śmieszniej, „Nowe Książki” 2012, nr 1.
• Żakowski Jacek, Czy wolność staje się dla nas ciężarem?, „Polityka”, 12 grudnia 2006, online: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/200964,1,czy-wolnosc-staje-sie-dlanas-ciezarem.read

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6107.33.08