Pamiętniki jako źródło wiedzy o kształtowaniu się kompetencji leksykalnej (na przykładzie XVII-wiecznych Les anecdotes de Pologne… F. P. Dalairaca)

• Authors: Rafał Zarębski

Title variants

Pamiętniki jako źródło wiedzy o kształtowaniu się kompetencji leksykalnej (na przykładzie XVII-wiecznych Les anecdotes de Pologne… F. P. Dalairaca)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę opisu kompetencji leksykalnej w XVII-wiecznym, francuskojęzycznym pamiętniku F. P. Dalairaca Les anecdotes de Pologne…. Autor, który był poddanym Ludwika XIV, przebywał na dworze króla Jana III Sobieskiego. W diariuszu dokumentującym wydarzenia związane z wyprawą wojenną w 1683 roku zamieścił bogaty polski materiał leksykalny. Na podstawie obserwacji słownictwa specjalistycznego i ogólnego, które zostało wplecione w tekst francuski, można sądzić, że autor posiadał zaawansowaną kompetencję językową w zakresie języka polskiego, był więc osobą dwujęzyczną. Poddany ekscerpcji pamiętnik stanowi ciekawe źródło do badań charakterystycznych dla mowy biblingwalnej zachowań językowych, które były konsekwencją dawnych kontaktów językowych.

EN

The author analyzes the lexical competence of F.P. Dalairac as reflected in the diary Les anecdotes de Pologne… written in French in the 17th century. Dalairac, who was the subject of king John III Sobieski, had written a diary that documented the events of the military expedition in 1683. He included in his diary rich Polish lexical material which was interspersed with the French text throughout the book. The study of this general and specialist vocabulary proves that the author of the diary possessed advanced knowledge of the Polish language. Dalairac was bilingual in French and Polish. His diary is the interesting source for the research on bilingual competence resulting from language influences at the time.

Keywords

PL

bilingwizm francusko-polski; kompetencja; leksyka; pamiętnik; polszczyzna XVII wieku; bilingwizm francusko-polski; kompetencja; leksyka; pamiętnik; polszczyzna XVII wieku

EN

French-Polish bilingualism; competence; lexis; diary; Polish language of 17th century

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2018
• Volume: 25
• Pages: 157-170

Dates

published

2019-02-27

Contributors

author

Rafał Zarębski

References

• Cockiewicz W., 2013, Jak uporządkować terminologiczny chaos w glottodydaktyce i po co? „Ling- Varia”, nr 1 (15), s. 201–213.
• Dobrzyńska T., 2001, Tekst, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 293–314.
• Doroszewski W., 1966, O galicyzmach w listach Mickiewicza, w: W. Doroszewski, Wśród słów, wrażeń i myśli. Refleksje o języku polskim, Warszawa, s. 467–474.
• ESOKJ: Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, 2003, Council of Europe: D. Coste, B. North, J. Sheils, J. Trim, trad. W. Martyniuk, Warszawa.
• Folkierski W., 1925, Kłopoty francuskiego autora XVII wieku z polszczyzną, Kraków.
• GD: Dubois J., Giacomo M., Guespin L., Marcellesi Ch., Marcellesi J.-B., Mével J.-P., 2007, Grand dictionnaire. Linguistique & sciences du langage, Paris.
• Hamers J. F., Blanc M., 1983, Bilingualité et bilinguisme, Bruxelles.
• Kurcz I., 1992, Język a psychologia, Warszawa.
• Les anecdotes…: Les anecdotes de Pologne ou memoires secrets du regne de Jeans Sobieski III. Du nom, t. 1–2, Amsterdam 1699, wydał Henry Desbordes (autor F. P. Dalairac).
• Ligara B., 1987, Galicyzmy leksykalne w listach Zygmunta Krasińskiego na tle wpływów francuskich w polszczyźnie XIX wieku (studium bilingwizmu polsko-francuskiego), Kraków.
• Ligara B., 2010, Bilingwizm polsko-francuski Adama Mickiewicza. W stronę antropologii lingwistycznej, „LingVaria”, nr 2 (10), s. 141–170.
• Ligara B., 2014a, Bilingwizm w tekście zapisany. Część I. Status lingwistyczny. Paradygmaty badawcze, „LingVaria”, nr 1 (17), s. 149–167.
• Ligara B., 2014b, Bilingwizm w tekście zapisany. Część II. Wykładniki transkodowe. Gatunki, „Ling- Varia”, nr 2 (18), s. 139–174.
• Lipińska E., 2003, Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków.
• Miodunka W., 2003, Bilingwizm polsko-portugalski w Brazylii. W stronę lingwistyki humanistycznej, Kraków.
• Miodunka W., 2013, O definiowaniu języków ojczystego i obcego oraz o „terminologicznym chaosie” w glottodydaktyce – polemicznie, „LingVaria”, nr 2 (16), s. 275–283.
• Ostromęcka-Frączak B., 2013, Rola leksyki w kształtowaniu kompetencji komunikacyjnej cudzoziemców (na materiale języka polskiego i słoweńskiego), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 20, E. Pałuszyńska, I. Dembowska-Wosik (red.), s. 23–31.
• SJPD: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, https://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista [05.03.2018].
• SXVII/XVIII: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, https://sxvii.pl [05.03.2018].
• Urbańczyk S., 1967, Polszczyzna Marysieńki Sobieskiej, „Język Polski”, t. XLVII, s. 168–173.
• Walczak B., 2014, Trzy refleksje o dwujęzyczności, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, nr 27, s. 181–191.
• Wojtak M., 2004–2005, Genologia tekstów użytkowych, „Postscriptum”, nr 2, 1, s. 156–171.
• Zarębski R., 2018a, Z dziejów językowych kontaktów polsko-francuskich. Polszczyzna w XVII-wiecznym pamiętniku F. P. Dalairaca pt. Les anecdotes de Pologne ou memoires secrets du regne de Jean Sobieski III du nom, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 14–27.
• Zarębski R., 2018b, Les anciens textes usuels comme la source de connaissance sur la formation des compétences linguistiques en polonais (w druku).

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.25.14