Tekstowe realizacje wzorca gatunkowego życzeń pisanych przez osoby z dysfunkcją słuchu – perspektywa surdoglottodydaktyczna

• Authors: Katarzyna Jachimowska

Title variants

Tekstowe realizacje wzorca gatunkowego życzeń pisanych przez osoby z dysfunkcją słuchu – perspektywa surdoglottodydaktyczna

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zwrócono uwagę na sposoby realizacji wzorca gatunkowego życzeń przez osoby z dysfunkcją słuchu. Zaobserwowano odstępstwa od wzorca kanonicznego na poziomie struktury oraz deformacje na płaszczyźnie językowej. Sformułowano wniosek, iż niski poziom sprawności językowej oraz niewystarczająca do sprawnego komunikowania się kompetencja genologiczna wynikają z niedostatecznego opanowania przez badanych systemu językowego oraz niskiej świadomości wyznaczników gatunkowych. Ma to związek z metodami nauczania języka narodowego, nieprzystającymi do potrzeb edukacyjnych osób z zaburzeniami słuchu.

EN

In the article, the author draws the attention to how hearing-impaired persons use the genre of wishes. She notices departures from the canonical form of this genre, as well as deviations on the language level. She concludes that that low level of language skills and insufficient genre competency for proficient communication result from deficiencies in language system and low level of genre awareness in the researched persons. This is related to the methods of national language teaching, which are not suitable for educational needs of the hearing-impaired.

Keywords

PL

wzorzec gatunkowy; życzenia; dysfunkcja słuchu; wzorzec gatunkowy; życzenia; dysfunkcja słuchu

EN

genre; wishes; hearing impairment

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2018
• Volume: 25
• Pages: 187-197

Dates

published

2019-02-27

Contributors

author

Katarzyna Jachimowska

References

• Bachtin M., 1986, Problem gatunków mowy, w: M. Bachtin, Estetyka twórczości słownej, Warszawa, s. 348–402.
• Czajkowska-Kisil M., 2005, Dwujęzyczność w nauczaniu głuchych, „Nauczyciel w Świecie Ciszy”, nr 7, s. 3–9.
• Czajkowska-Kisil M., Klimczewska A., 2007, Rola języka migowego w kształtowaniu tożsamości Głuchych w Polsce, w: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa Głuchych, Łódź, s. 72–78.
• Domagała-Zyśk E., 2003, Czy istnieje już surdoglottodydaktyka?, „Języki Obce w Szkole”, nr 4, s. 3–6.
• Filip G., 2004, Zmiany wzorca gatunkowego życzeń, w: D. Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja. Tom II. Tekst a gatunek, Katowice, s. 105–125.
• Grochala B., 2013, Kompetencja komunikacyjna a gatunek – o relacji internetowej na żywo, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 20, I. Dembowska-Wosik, E. Pałuszyńska (red.), s. 303–311.
• Januszewicz M., Jura M., Kowal J., 2012, Akty mowy czy/i akty migania? Języki i kultury w kontakcie, „Język a Kultura”, t. 23, A. Burzyńska-Kamieniecka (red.), s. 287–299.
• Korendo M., 2009, Jak dzieci niesłyszące czytają teksy podręczników szkolnych?, Kraków.
• Kowal J., 2007, Nowe spojrzenie – język polski jako obcy w kulturze i edukacji Głuchych – Głusi i ich języki obce, w: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa Głuchych, Łódź, s. 92–107.
• Kowal J., 2011a, „Milczący cudzoziemcy” – Głusi jako uczący się języka polskiego jako obcego – wyzwanie współczesnej glottodydaktyki?, w: K. Pluskota, K. Taczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, Toruń, s. 21–28.
• Kowal J., 2011b, Język polski jako obcy a edukacja niesłyszących, w: E. Twardowska (red.), Edukacja niesłyszących. Publikacja konferencyjna, Łódź, s. 93–110.
• Krakowiak K., 2012, Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Lublin.
• Krasowicz-Kupis G., 1999, Rozwój metajęzykowy a osiągnięcia w czytaniu u dzieci 6–9-letnich, Lublin.
• Krasowicz-Kupis G., 2004, Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka, Lublin.
• Marcjanik M., 2001, Etykieta językowa, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 281–291.
• Milewski T., 1995, Językoznawstwo a logopedia i nauczanie języków obcych, w: T. Milewski, Teoria, typologia i historia języka, Kraków, s. 29–5.
• Moroń E., 2008, Grzeczność językowa w PJM, w: E. Twardowska (red.) Stan badań nad Polskim Językiem Migowym, Łódź, s. 111–117.
• Mrozik M., 2003, Wstępne uwagi o morfologii Polskiego Języka Migowego (PJM), w: M. Świdziński i T. Gałkowski (red.), Studia nad kompetencją językową i komunikacyjną niesłyszących, Warszawa, s. 59–77.
• Rakowska A., 1992, Rozwój systemu gramatycznego u dzieci głuchych, Kraków.
• Rakowska A., 2000, Jak porozumiewają się dzieci niesłyszące z osobami słyszącymi. Analiza wybranych interakcji komunikacyjnych, Kraków.
• Rutkowski P., Łozińska S. (red.), 2014, Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, Warszawa.
• Sikora K., 2013, Życzenia i winszowanie jako akt mowy, „LingVaria”, nr 2 (16), s. 179–189.
• Skudrzykowa A., Urban K, 2000, Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków–Warszawa.
• Szczepankowski B., 1999, Niesłyszący – głusi – głuchoniemi. Wyrównywanie szans, Warszawa.
• Tomaszewski P., 2000, Rozwój językowy dziecka głuchego: wnioski dla edukacji szkolnej, „Audiofonologia”, nr 16, s. 51–58.
• Tomaszewski P., 2005a, Polski Język Migowy w wychowaniu dwujęzycznym dzieci głuchych, „Studia Pragmalingwistyczne”, nr 4, s. 33–58.
• Tomaszewski P., 2005b, Rola wychowania dwujęzycznego w procesie depatologizacji głuchoty, „Polskie Forum Psychologiczne”, nr 10, s. 174–190.
• Wodnicka-Chlipalska Z., 2011, Dwujęzyczność. Właściwości dwujęzycznego umysłu i specyfika badań psychologicznych nad dwujęzycznością, w: I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa, s. 253–284.
• Wojtak M, 2004, Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe, w: D. Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja. Tom II. Tekst a gatunek, Katowice, s. 29–39.
• Zgółkowie H. i T., 1993, Językowy savoir-vivre. Praktyczny poradnik posługiwania się polszczyzną w sytuacjach oficjalnych i towarzyskich, Poznań.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.25.16