Przygotowanie materiałów do nauczania szyku w dydaktyce języka polskiego jako obcego: o problemach metodologicznych i praktycznych raz jeszcze

• Authors: Małgorzata Gębka-Wolak , Aleksandra Walkiewicz

Title variants

Przygotowanie materiałów do nauczania szyku w dydaktyce języka polskiego jako obcego: o problemach metodologicznych i praktycznych raz jeszcze

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi głos w dyskusji nad rolą i kształtem procesu nauczania szyku w glottodydaktyce polonistycznej. Zawarte w nim uwagi inspirowane są pracą nad przygotowywanym podręcznikiem do nauczania szyku polszczyzny skierowanym do obcokrajowców. Część pierwsza przedstawia wybrane problemy metodologiczne i praktyczne dotyczące m.in. powiązania porządku linearnego z mówioną i pisaną odmianą języka, metajęzyka używanego w nauczaniu szyku, a także trudności z interpretowaniem poszczególnych układów linearnych jako poprawnych lub nieakceptowalnych, neutralnych lub stylistycznie nacechowanych. Podkreślono też rolę interferencji w procesie powstawania i interpretacji błędów szyku popełnianych przez obcokrajowców. Część druga odnosi się w sposób systematyczny do kwestii wymienionych wcześniej i przedstawia proponowane przez nas praktyczne rozwiązania poszczególnych problemów, możliwe do zastosowania w procesie dydaktycznym.

EN

The analysis presented in this paper is part of the on-going discussion concerning the role and forms of teaching Polish word order to foreigners. Our remarks stem from the problems and difficulties we encountered while preparing a textbook designed for teaching word order during PFL lessons. The first part of the article concerns selected methodological and practical issues, such as the relationship between written/spoken language and the linear order of utterances, the meta-language used for describing word order rules, as well as the difficulties connected with interpreting a given linear order as (un)acceptable, neuter or stylistically marked. We have also stressed the impact of linguistic interference on creating certain word order patterns. The second part of the paper provides practical teaching solutions, referring to each of the problems presented above.

Keywords

PL

język polski jako obcy; szyk wyrazów; nauczanie szyku w języku polskim; materiały dydaktyczne; język polski jako obcy; szyk wyrazów; nauczanie szyku w języku polskim; materiały dydaktyczne

EN

Polish as a Foreign Language; word order; teaching Polish word order; teaching materials

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2019
• Volume: 26
• Pages: 373-386

Dates

published

2019-12-20

Contributors

author

Małgorzata Gębka-Wolak

author

Aleksandra Walkiewicz

References

• Buttler D., 1986, Układ wyrazów w zdaniu, w: D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa, s. 385–407.
• Dąbrowska A., Pasieka M., 2004a, Odesyci, badawcy i lekkoatletyści. O błędach językowych studentów zaawansowanych, w: J. Mazur (red.), Polonistyka w świecie: nauczanie języka i kultury polskiej studentów zaawansowanych, Lublin, s. 97–109.
• Dąbrowska A., Pasieka M., 2004b, Szyk wyrazów i jego zaburzenia spowodowane błędami cudzoziemców. Wybrane zagadnienia, w: A. Dąbrowska (red.), Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym, Wrocław, s. 228–241.
• Derwojedowa M., 2000, Porządek linearny składników zdania elementarnego w języku polskim, Warszawa.
• Duszak A., 1986, Niektóre uwarunkowania semantyczne szyku wyrazów w języku polskim, „Polonica”, t. 12.
• Gębka-Wolak M., 2000, Związki linearne między składnikami grupy nominalnej we współczesnym języku polskim, Toruń.
• Gębka-Wolak M., 2010, Problematyka szyku wyrazów w nauczaniu języka polskiego jako obcego, w: K. Birecka, K. Taczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Toruń, s. 69–78.
• Gębka-Wolak M., 2015, Czy to naprawdę nie w porządku? Błędy w szyku w nauczaniu języka polskiego jako obcego, w: E. Kubicka, A. Walkiewicz (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego III, Toruń, s. 111–130.
• Gębka-Wolak M., Walkiewicz A., 2013, Teaching word order to foreigners: from theoretical assumptions to practical solutions, „Kwartalnik Neofilologiczny”, nr 4.
• Gębka-Wolak M., Walkiewicz A., 2014a, L’ordre des pronoms personnels dans l’enseignement du PLE, w: L. Kolankiewicz, A. Zieniewicz (red.), Enseigner et apprendre le polonais langue étrangère, Paryż–Warszawa, s. 175–190.
• Gębka-Wolak M., Walkiewicz A., 2014b, O trudnej sztuce uproszczeń (na przykładzie opisu szyku w nauczaniu języka polskiego jako obcego), w: E. Awramiuk (red.), Z problematyki kształcenia językowego, t. V, Białystok, s. 105–122.
• Grochowski M., 2007, O szyku neutralnym i nacechowanym w języku polskim. Trudności z ustalaniem opozycji, „Prace Filologiczne”, t. LIII.
• Karolczuk A., 2005, Szyk wyrazów w języku polskim: jak go opisywać i jak go uczyć, w: P. Garncarek (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej, Warszawa, s. 142–148.
• Madelska L., 2012, Prakticzeskaja grammatika polskogo jazyka, Kraków.
• Markowski A., 2018, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa.
• NKJP: http://nkjp.pl/, [2.09.2019].
• Stasieczek-Górna M., 2011, Błędy szyku zdania popełniane przez cudzoziemców uczących się języka polskiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 18, B. Grochala, M. Wojenka-Karasek (red.), s. 295–302.
• Stasieczek-Górna M., 2016, Problemy szyku wyrazów w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Implikacje glottodydaktyczne (streszczenie niepublikowanej pracy doktorskiej) [online], https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/1387/streszczenie.pdf?sequence=5, [2.09.2019].
• Stasieczek-Górna M., 2018, Jak integrować nauczanie zagadnień szyku wyrazów z programami nauczania języka polskiego jako obcego, w: P. Potasińska, M. Stasieczek-Górna (red.), Wyzwania glottodydaktyki polonistycznej, Warszawa, s. 49–57.
• Śliwiński W., 1984, Szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym dzisiejszej polszczyzny pisanej, cz. I i II, Kraków.
• Walkiewicz A., 2014, O hierarchizacji reguł w nauczaniu jpjo (na przykładzie szyku wyrazów), w: E. Kubicka, A. Walkiewicz (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego III, Toruń, s. 131–145.
• Wojtczak E., 2015, Kompetencja składniowa i jej niedostatki w polszczyźnie mówionej cudzoziemców uczących się języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 22, G. Zarzycka (red.), s. 283–294.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.26.25