Niczyje czy wspólne? O naturalnych i sztucznych językach mieszanych

• Authors: Ewa Lipińska

Title variants

Niczyje czy wspólne? O naturalnych i sztucznych językach mieszanych

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem tekstu jest uporządkowanie i scharakteryzowanie naturalnych i sztucznych języków mieszanych, które podlegają również klasyfikacji „edukacyjnej”. W artykule zwraca się uwagę na to, że naturalne języki mieszane (np. pidgin) nie były poznawane w szkole, zaś sztuczne (np. volapük) można opanować tylko w wyniku uczenia się/nauczania. Omówiono interjęzyk jako zjawisko obecne w procesie dydaktycznym, ale i poza nim – jako efekt naturalnego kontaktu języków. Refleksji poddano kwestię poszukiwań języka uniwersalnego, który służyłby do globalnego porozumiewania się i podjęto próbę wyjaśnienia istoty lingua franca, akcentując rolę angielszczyzny (także jej odmian Basic English i Plain English) we współczesnym świecie.

EN

The aim of this paper is to sort and characterize natural and artificial mixed languages. These are also classified in an educational perspective. The article stressed the fact that natural mixed languages (e.g. pidgin) were not acquired in natural conditions (at home), whereas artificial languages (e.g. volapik) must be learnt at school. Is also discussed interlanguage as a phenomenon present in the process of learning foreign languages, as well as an effect of natural contact of languages. The article reflected on the matter of searching for a universal language, which could be a global means of communication. Furthermore, the essence of lingua franca is explained and the role of English (and its variants Basic English and Plain English) in the contemporary world is emphasized.

Keywords

PL

języki mieszane; sztuczne; naturalne; interjęzyk; lingua franca; języki mieszane; sztuczne; naturalne; interjęzyk; lingua franca

EN

mixed; artificial; natural languages; interlanguage; lingua franca

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2020
• Volume: 27
• Pages: 41-59

Dates

published

2020-12-23

Contributors

author

Ewa Lipińska

References

• Arabski J., 1985, O przyswajaniu języka drugiego (obcego), Warszawa.
• Arabski J., 2007, Transfer międzyjęzykowy, w: I. Kurcz (red.), Psychologiczne aspekty dwujęzyczności, Gdańsk, s. 341–351.
• Białołus M., 2018, Sztuczne języki wobec mediów społecznościowych, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. XXXII, s. 168–181; https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/7481/1/Pogranicze_32_2018_M_Bialous_Sztuczne_jezyki.pdf https://doi.org/10.15290/pss.2018.32.11 [25.01.2020].
• Borecka V., 2017, Psycholingwistyczne przyczyny fosylizacji w nauce języka angielskiego, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 17, s. 13–31.
• Boutet J., 1997, Language et societé, Paris.
• Chaudenson R., 1989, Créoles et enseignement du français, Paris [non vidi].
• Chaudenson R., 1992, Des îles, des hommes, des langues. Essai sur la créolisation linguistique et culturelle, Paris [non vidi].
• Deprez Ch., 1994, Les enfants bilingues: langues et familles, Didier, Paris.
• Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, 1999, Wrocław.
• Grosjean F., 1982, Life with Two Languages. An Introduction to Bilingualism, Cambridge.
• Hamers J.F., Blanc M., 1983, Bilingualité et bilinguisme, 2eme ed., Bruxelles.
• Hlibowicka-Węglarz B., 2013, Portugalskie języki kreolskie w Afryce, Lublin.
• Hlibowicka-Węglarz B., 2016, Wielojęzyczność społeczności dawnych portugalskich kolonii w Afryce, „LingVaria” XI, 1 (21), s. 165–176.
• Hlibowicka-Węglarz B., 2017, Pidżyny i inne języki wehikularne, „LingVaria” XII, 1 (23), s. 25–41.
• Hornsby M., 2016, Wielojęzyczność i kontakty językowe, w: N. Nau, M. Hornsby, M. Karpiński, K. Klessa, T. Wicherkiewicz, R. Wójtowicz (red.), Języki w niebezpieczeństwie. Księga wiedzy, Poznań, s. 77–90.
• Klein W., 1989, L’acquisition de langue étrangère, trad. de Colette Noyou, Paris.
• Komorowska H., 1980, Nauczanie gramatyki języka obcego a interferencja, Warszawa.
• Kulczycki E., 2011, Założenia filozoficznych języków apriorycznych, w: M. Cieszkowski, J. Szczepaniak (red.), My w wieży Babel. Między przekleństwem a błogosławieństwem, Bydgoszcz, s. 39–49 [non vidi].
• Kurcz I., 2007, A może w miejsce dwujęzyczności – język globalny? w: I. Kurcz (red.), Psychologiczne aspekty dwujęzyczności, Gdańsk, s. 457–356.
• Lipińska E., 2003, Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków.
• Lipińska E., 2019, Język polonijny czy języki polonijne? „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2 (24), s. 191–206.
• Lipińska E., (w druku), Jeden język, wiele aspektów – o zróżnicowaniu polszczyzny w kraju i zagranicą w kontekście jej nauczania, w: A. Seretny, E. Lipińska (red.), Dydaktyka języka polskiego jako nierodzimego: konteksty – dylematy – trendy, Kraków.
• Lubecka A., 1999, Wieża Babel „na wspak”. Komunikacja międzyludzka w świecie współczesnym, „Biuletyn Glottodydaktyczny” nr 5, s. 97–112 [non vidi].
• Łuczak A., 2016, Idea „plain English” a rozwijanie sprawności zrozumiałego pisania, „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 27–33.
• Łuczyński E., Maćkiewicz J., 2002, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk.
• McArthur T. (red.) 1992. The Oxford companion to English language, Oxford [non vidi].
• Mycawka M., 2017, Uniwersalny język nigdy się nie przyjmie, „Rzeczpospolita”, https://www.rp.pl/Edukacja/306199920-Uniwersalny-jezyk-nigdy-sie-nie-przyjmie.html [28.02.2020].
• Nickel G., 2000, Rola interjęzyka w nauczaniu języków obcych, w: J. Arabski (red.), Metody badań glottodydaktycznych. Materiały z konferencji, Katowice.
• Ochotna D., 2016, Język polskiej agory wirtualnej – żargon czy pidgin? Próba definicji na podstawie opracowania McArthura (1992), „Scripta Neophilologica Posnaniensia”, t. XVI, s. 85–97.
• Ożóg K., 2001, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów.
• Perego P., 1968, Les sabirs, w: A Martinet (red.), Le langage – Encyclopédie de la Pléiade, Paris, s. 597–607 [non vidi].
• Pereira D., 2006, Crioulos de base portuguesa, Lisboa [non vidi].
• Płóciennik I., Podlawska D. (2008), Słownik wiedzy o języku, Warszawa.
• Selinker L., 1972, Interlanguage, „International Review of Applied Linguistics”, nr 10, s. 219–231.
• Słownik polonijny „Hau ar ju?”, 2014, zebr. w USA Z.R. Frącz, https://www.slownikpolonijny.com [19.04.2020].
• Soldecka N., 2012, 8 najciekawszych sztucznych języków, https://menway.interia.pl/obyczaje/nauka/news-8-najciekawszych-sztucznych-jezykow,nId,451587 [28.01.2020].
• Stenström I., 1997, Interlingua. Instrumento moderne de communication international, Warszawa, https://sites.google.com/site/jezykinterlingua/podrecznik/wstep [28.01.2020].
• Szulc A., 1994, Słownik dydaktyki języków obcych, Warszawa.
• Warchoł-Schlottmann M., 1994, Próba opisu kompetencji językowej w niemieckim i polskim u Polaków w Niemczech – studium socjolingwistyczne, niepublikowana rozprawa doktorska, Kraków.
• Żurek A., 2014, Z badań nad interjęzykiem, w: A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Wrocław, s. 291–301.
• http://interl.amu.edu.pl/interlingvistiko/simpozio2017pl.html [25.01.2020].
• http://pl.languagesindanger.eu/book-of-knowledge/list-of-languages/ [30.01.2020].
• https://www.ibuk.pl/fiszka/166092/jasnopis.html [18.02.2020].
• https://www.google.com/search?q=J.+Boudouin+do+Courtenay&oq=J.+Boudouin+do+Courtenay&aqs=chrome..69i57.1163j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8 [25.01.2020].
• https://www.google.com/search?q=Otto+Jespersen&oq=Otto+Jespersen&aqs=chrome..69i57j0l5.2734j0j8&sourceid=chrome&ie=UTF-8 [25.01.2020].

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.27.01