Geneza refleksji naukowej nad turystyką: perspektywa europejska

• Authors: Leszek Butowski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest uzupełnienie luki poznawczej w zakresie początków refleksji naukowej nad turystyką, widzianej przede wszystkim z perspektywy kontynentalnej Europy. Starano się to osiągnąć poprzez retrospektywną analizę rozwoju studiów nad turystyką w ujęciu chronologicznym oraz instytucjonalno-metodologicznym. Dzięki temu możliwe było wyróżnienie specyficznych okresów i podejść metodologicznych, na które złożyły się: 1) w układzie czasowym – okres prekursorski i okres studiów właściwych; 2) w układzie metodologicznym – studia jednodyscyplinarne i międzydyscyplinarne (interdyscyplinarne). Uzyskane wyniki umożliwiły sformułowanie wniosków ogólnych, również w formie tez, które mogą stanowić przedmiot krytycznej dyskusji. Dotyczy to zwłaszcza dominacji języka angielskiego oraz tradycji anglo-amerykańskiej w literaturze przedmiotu. Powoduje ona, że w świadomości badaczy zajmujących się tą tematyką wyłania się dalece niepełny (a przez to wypaczony) obraz dorobku światowych studiów nad turystyką. Składają się na niego bowiem także osiągnięcia mniejszych, choć mających czasami bardzo długą historię, „szkół narodowych”, których dorobek pozostaje na arenie międzynarodowej prawie w ogóle nieznany. Autor ma nadzieję, że artykuł będzie stanowił zachętę do prowadzenia badań dotyczących początków studiów nad turystyką w poszczególnych krajach oraz do publikowania wyników tego typu analiz naukowych na arenie międzynarodowej, co z pewnością przyczyni się do uzupełnienia wiedzy z zakresu genezy refleksji naukowej nad tą dziedziną.

Keywords

PL

rozwój badań nad turystyką; historia i ewolucja; szkoła niemiecka; szkoła francuska; szkoła włoska; dominacja anglo-amerykańska; dorobek polski

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Turyzm
• Year: 2020
• Volume: 30
• Issue: 2
• Pages: 13-26

Dates

published

2020-12-21

Contributors

author

Leszek Butowski

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych Instytut Geografii Miast, Turyzmu i Geoinformacji

• https://orcid.org/0000-0002-5885-7467

References

• Alejziak, W. (2018). Research on tourist activity in Europe: Methodological aspects and results (Part I: The period 1945–2000). Folia Turistica, 46, 9–48. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.0842
• Angerer, J. (1881a). Das Fremdenwessen im deutschen Südtirol. Bozen: Comm.-Verl. d. Promperger′schen Buchhldg.
• Angerer, J. (1881b). Statistischer Bericht der Handels- und Gewerbekammer en Bozen. Bozen: Promperger in Comm.
• Apostolopoulos, Y., Leivadi, S., Yiannakis, A. (1996). The sociology of tourism: Theoretical and empirical investigations. London: Taylor & Francis Ltd.
• Auscher, L. (1904). Le tourisme en automobile. Paris: Éditions Vve Ch. Dunod.
• Auscher, L., Rozet, G. (1920). Urbanisme et tourisme. Paris: E. Leroux, Coll, Urbanisme.
• Avancini, M. (1925). Statistica del movimento turistico in Italia. Anno 1924. Roma: Tipografia del Senato.
• Bates, E.S. (1911). Touring in 1600: A study in the development of travel as a means of education. London: Constable.
• Becker, C., Hopfinger, H., Steinecke, A. (2007). Geographie der Freizeit und des Tourismus. Bilanz und Ausblick. München: Oldenburg Wissenschaftsverlag GmbH. DOI: https://doi.org/10.1524/9783486700015
• Belotti, B. (1919). Il diritto turistico nella legge, nella dottrine e nella giurispreudenza. Milano: Touring Club Italiano Milano.
• Benini, R. (1926). Sulla riforma dei metodi di calcolo dei movimento turistico. Roma: [b.w.].
• Bernecker, P. (1956). Die Stellung des Fremdenverkehrs im Leistungssystem der Wirtschaft. Wien: Österreichischer Gewerbeverl.
• Bernecker, P., Kaspar, C., Mazanec, J. (1984). Zur Entwicklung der Fremdenverkehrsforschung und – lehre der letzten Jahre. Vienna: Service-Fachverlag der WU Wien.
• Blanchard, R. (1911). Grenoble. Études de géographie urbaine. Paris: A. Colin.
• Blanchard, R. (1914). Le tourisme en Corse. Revue Mensuelle du Touring Club de France, 24, 2–7.
• Blanchard, R. (1919). Nice et les Alpes maritimes. Esquisse Économique. Les Alpes Économiques, 6, 109–119.
• Blanchard, R. (1925). Le tourisme dans l’Isère, Grenoble et sa region. Grenoble: Allier.
• Bodio, L. (1899). Sul movimento dei foresteri in Italia e sul dinero chi vi spendono. Giornalle degli Economisti, 15, 54–61.
• Bogucki, J., Woźniak, A. (1997). Turystyka. W: Z. Krawczyk (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX w. Kultura fizyczna – sport (s. 20). Warszawa: Instytut Kultury.
• Bormann, A. (1931). Die Lehre vom Fremdenverkehr. Berlin: Verkehrswissenschaftliche Lehrmittelgesellschaft bei der Deutschen Reichsbahn.
• Borrel, A. (1933). Le tourisme en France. Paris: J. Téqui.
• Brougier, A. (1902). Die Bedeutung des Fremdenverkehrs für Bayern. München: Druck von H. Gldenbourg. DOI: https://doi.org/10.1515/9783486731729
• Brown, R.M. (1935). The business of recreation. Geographical Review, 25, 467–475. DOI: https://doi.org/10.2307/209315
• Butler, R. (2015). The evolution of tourism and tourism research. Tourism Recreation Research, 40 (1), 16–27. DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2015.1007632
• Butowski, L. (2011). Turystyka jako dyscyplina nauki (artykuł dyskusyjny). Turyzm/Tourism, 21 (1–2), 17–24. DOI: https://doi.org/10.2478/v10106-011-0002-8
• Butowski, L., Kaczmarek, J., Kowalczyk-Anioł, J., Szafrańska, E. (2019). Social constructionism as a tool to maintain an advantage in tourism research. Tourism Geographies, DOI: https://doi.org/10.1080/14616688.2019.1654537
• Carlson, A.S. (1938). Recreation industry of New Hampshire. Economic Geography, 14, 255–270. DOI: https://doi.org/10.2307/141343
• Cazes, G. (1992). Fondements pour une géographie du tourisme et des loisirs. Rosny: Breal.
• Chaix, E. (1932). Une industrie nouvelle. Le tourisme. Revue de Deux Mondes, 7 (1), 63–93.
• Chambers, D., Buzinde, C. (2015). Tourism and decolonisation: Locating research and self. Annals of Tourism Research, 51, 1–16. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2014.12.002
• Cohen, E. (1984). The sociology of tourism: Approaches, issues and findings. Annual Review of Sociology, 10, 373–392. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.so.10.080184.002105
• Dann, G., Liebman Parrinello, G. (red.) (2009). The sociology of tourism. European origins and developments. Bingley UK: Emerald Group Publishing Limited.
• Darbellay, F., Stock, M. (2012). Tourism as complex interdisciplinary research object. Annals of Tourism Research, 39 (1), 441–458. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.07.002
• Duhamel, P. (2018). Géographie du tourisme et des loisirs. Dynamiques, acteurs, territoires. Paris: Armand Colin. DOI: https://doi.org/10.3917/arco.duham.2018.01
• Dumazedier, J. (1962). Vers une civilisation du loisir? Paris: Seuil.
• Dwyer, L. (red.) (2011). The discovery of tourism economics, tourism social science series. T. 16. Bingley: Emerald.
• Echtner, C.M., Jamal, T.B. (1997). The disciplinary dilemma of tourism studies. Annals of Tourism Research, 24, 868–883. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00060-1
• Geschichte der Tourismusforschung (2020). Pobrane z: https://de.wikipedia.org/wiki/Geschichte_der_Tourismusforschung (18.06.2020).
• Gilbert, E.W. (1939). The growth of inland and seaside health resorts in England. Scottish Grographical Magazine, 55, 116–135. DOI: https://doi.org/10.1080/00369223908735100
• Gloger, Z. (1900–1903). Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 1–4. Warszawa: P. Laskauer i W. Babicki.
• Glücksmann, R. (1917). Privatwirtschaftslehre des Hotelgewerbes. Berlin: M. Paschke.
• Glücksmann, R. (1929). Das Ziel des Forschungsinstituts für den Fremdenverkehr. Sonderdruck aus der Zeitschrift „verkehr und Bäder”. T. 23. Berlin: Bäder – Verkehrs – Verlag G.m.b.H.
• Glücksmann, R. (1935). Allgemaine Fremdenverkehrskunde. Berne: Verlag Stämpfli und Cie.
• Grünthal, A. (1934). Probleme der Fremdenverkehrsgeografie. Berlin: Dissertation Handels-Hochschule.
• Guyer-Freuler, E. (1874). Hotelwesen der Gegenwart. Zurich: Von Orell Füssli & Co.
• Guyer-Freuler, E. (1884). Das Hotelwesen. Zürich: Drück von Orell Füssli.
• Guyer-Freuler, E. (1895). Beiträge zur Statistik des Fremdenverkehrs in der Schweiz. Zürich: Orell Füssli.
• Guyer-Freuler, E. (1905). Fremdenverkehr und Hotelwesen. Berne (Germany): Verlag Enzyklopädie.
• Haedrich, G., Kaspar, C., Klemm, K., Kreilkamp, E.(1998). Tourismus-Management und Fremdenverkehrsplanung. Berlin–Nowy Jork: Walter de Gruyter. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110815993
• Hall, C.M. (2004), Reflexivity and tourism research. W: J. Phillimore, L. Godson (red.), Qualitative research in tourism (s. 137–155). Londyn: Routledge.
• Hassert, K. (1908). Die Städte geographisch betrachtet. Lipsk: B.G. Teubner. DOI: https://doi.org/10.2307/198514
• Hettner, A. (1927). Die Geographie, ihre Geschichte, ihr Wesen und ihre Methoden. Wroclaw: Ferdinand Hirt.
• Homberg, E. (1978). Reisen-zwischen Kritik und Analyse; zum Stand der Tourismusforschung. Z. Kult, 28 (3), 4–10.
• Hourdin, G. (1962). Une civilisation des loisirs. Paryż : Calmann-Lévy.
• Hsu, C.H.C., Gartner, W.C. (2012). The Routledge handbook of tourism research. Londyn: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203123287
• Hunziker, W. (1959). Betriebswirtschaftslehre des Fremdenverkehrs: Der Fremdenverkehrsbetrieb und seine Organisation. Berno: Gurtenverlag.
• Hunziker, W., Krapf, K. (1941). Beiträge zur Fremdenverkehrslehre und Fremdenverkehrsgeschichte. Berno: Publikationen des schweizerischen Fremdenverkehrsverbandes.
• Hunziker, W., Krapf, K. (1942). Grundriss der allgemeinen Fremdenverkehrslehre. Zurych: Polygraphischer Verlag.
• Hurd, R. (1764). Dialogues on the use of foreign travel. Considered as a part of an English gentleman’s education, between lord shaftesbury and mr. Locke. Londyn (the Strand): A. Millar; Cambridge: W. Thurlbourn and J. Woodyer.
• Jackowski, A. (1992). Studium Turyzmu Uniwersytetu Jagiellońskiego (1936–1939). Zarys działalności dydaktycznej i naukowej. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 89, 39–59.
• Jackowski, A., Bilska-Wodecka, E., Sołjan, I., Liro, J. (2015). Studium Turyzmu Uniwersytetu Jagiellońskiego (1936–1939) i jego rola w rozwoju geografii turyzmu. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
• Jackowski, A., Sołjan, I. (2011). Próba nowego spojrzenia na początki geografii turyzmu w Polsce (do roku 1939). W: B. Włodarczyk (red.), Turystyka. Księga jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Stanisława Liszewskiego (s. 33–51). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Jackowski, A., Sołjan, I., Bilska-Wodecka, E., Liro, J. (2016). Geographical tourism research and education at the Jagiellonian University School of Tourism in Poland (1936–1939). History of Geo- and Space Sciences, 7, 91–101. DOI: https://doi.org/10.5194/hgss-7-91-2016
• Jaeger, F. (1936). Werbung im Fremdenverkehr. Eine wissenschaftliche Untersuchung unter besonderer Berücksichtigung der Tiroler Verhältnisse. Innsbruck: Gemeinschaftsverl. der Sozialwiss. Arbeitsgemeinschaft.
• Jafari, J. (1989). Structure of tourism. W: S.F. Witt, L. Moutinho (red.), Tourism marketing and management handbook (s. 437–442). Londyn: Prentice Hall.
• Jafari, J. (1990). Research and scholarship: The basis of tourism education. Journal of Tourism Studies, 1, 33–41.
• Jafari, J. (2001). The scientification of tourism. W: V.L. Smith, M.A. Brent (red.), Hosts and guests revisited: Tourism issues in the 21st century (s. 28–41). Nowy Jork: Cognizant Communication Corporation.
• Jafari, J., Xiao, H. (red.) (2016). Encyclopedia of tourism. [b.m.]: Springer Reference. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-01384-8
• Janowski, A. (1900–1903). Wycieczki po kraju. Warszawa: wydane nakładem autora.
• Joerg, W.L.G. (1935). Geography and national land planning. Geographical Review, 25, 177–208. DOI: https://doi.org/10.2307/209596
• Jones, S.B. (1933). Mining and tourist towns in the Canadian Rockies. Economic Geography, 9, 368–378. DOI: https://doi.org/10.2307/140491
• Joschke, H. (1953). Beitrag zur theoretischen analyse des fremdenverkehrsangebote. Jahrbuch für Fremdenverkehr, 2 (1).
• Just, R. (1907). Die Gemeinde Arose, ihr Wirtschaftsleben vor und seit dem Fremdenverkehr. Zurych: J. Leemann.
• Knebel, H.J. (1960). Soziologische Strukturwandlungen im Modernen Tourismus. Stuttgart: Ferdinand Enke.
• Kohl, J.G. (1841). Der Verkehr und die Ansiedelungen der Menschen in ihrer Abhängigkeit von der Gestaltung der Erdoberfläche. Drezno: Arnold.
• Kolberg, O. (1857–1890). Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Różni wydawcy.
• Kowalczyk, A. (2001). Geografia turyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kozak, M., Kozak, N. (2016). Institutionalisation of tourism research and education: From the early 1900s to 2000s. Journal of Tourism History, 8 (3), 275–299. DOI: https://doi.org/10.1080/1755182X.2017.1284274
• Krapf, K. (1953). Die touristische Konsum: Ein Beitrag zur Lehre von der Konsumption.
• Krieger, W. (1933). Werbtechnik im Fremdenverkehr. Wiedeń: [b.w.].
• Lanfant, M.-F. (1972). Les théories du loisir. Sociologie du loisir et idéologies. Paryż: Presses Universitaires de France – PUF.
• Lasserre, P. (1930). Lourdes. Étude géographique. Revue géographique des Pyrénées et du Sud-Ouest, 1, 5–40. DOI: https://doi.org/10.3406/rgpso.1930.3942
• Leiper, N. (1990). Tourism systems: An interdiscyplinary study. Occasion Papers, 2. Palmerston: Massey University.
• Leiper, N. (2000). An emerging discipline. Annals of Tourism Research, 27, 805–809. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00118-8
• Leszczycki, S. (1992). Geneza i powstanie Studium Turyzmu na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 89, 9–37.
• Lévi-Strauss, C. (1955). Tristes tropiques. Paryż: Plon.
• Marriotti, A. (1923). L’industria del forestiero in Italia: Economica e politica del turismo. Bolonia: Zanichelli.
• Marriotti, A. (1931). L’importanza economica del turismo. Florencja: Edizioni AESTI.
• Marriotti, A. (1933). Corso di economia turistica. Rzym: Instituto Geografico de Agostini.
• Mason, P. (2017). Geography of tourism. Oksford UK: Goodfellow Publishers Limited. DOI: https://doi.org/10.23912/9781911396437-3402
• McKercher, B. (2002). The privileges and responsibilities of being a referee. Annals of Tourism Research, 29, 856–859. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(01)00091-3
• McMurry, K.C. (1930). The use of land for recreation. Annals of the Association of American Geographers, 20, 7–20. DOI: https://doi.org/10.1080/00045603009356913
• Mead, W.E. (1914). The grand tour in the eighteenth century. Nowy Jork: Houghton Mifflin.
• Medlik, S.R. (1965). Higher education and research in tourism in Western Europe. Londyn: University of Surrey.
• Meinecke, E.P. (1929). The effect of excessive tourist travel on California redwood parks. Sacramento: California State Printing Office.
• Miège, J. (1933). La vie touristique en Savoie. Revue de Géographie Alpine, 21 (4), 749–817. DOI: https://doi.org/10.3406/rga.1933.5380
• Morgenroth, W. (1927). Fremdenverkehr. Handwörterbuch der Staatswissenschaften, 4.
• Mun, T. (1664). England’s treasure by forraign trade or the balance of forraign trade is the rule of our treasure. Londyn: Printed by J.G. for Thomas Clark.
• Nash, D. (red.) (2006). The study of tourism: Anthropological and sociological beginnings. Bingley: Emerald.
• Niceforo, A. (1923). Il movimento dei forestieri in Italia. Rzym: Tipografia del Senato.
• Niemcewicz, J.U. (1858). Podróże historyczne po ziemiach polskich między rokiem 1811 a 1828 rokiem odbyte. Paryż: A. Franck; Petersburg: B.M. Wolff.
• Norval, A.J. (1936). The tourist industry: A national and international survey. The Economic Journal, 46 (184), 732–734. DOI: https://doi.org/10.2307/2224701
• Ogilvie, F.W. (1933). The tourist movement. An economic study. Londyn: P.S. King & Son.
• Panasiuk, A. (2008). Ekonomika turystyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pearce, P.L. (2011). The study of tourism: Foundations from psychology. Bingley: Emerald.
• Pearce, P.L., Butler, R. (red.). (1993). Tourism research: Critiques and challenges. Londyn: Routledge.
• Podemski, K. (2005). Socjologia podróży. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Poser, H. (1939). Geographische Studien über den Fremdenverkehr im Riesengebirge: ein Beitrag zur geographischen Betrachtung des Fremdenverkehrs. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
• Ramaker, J. (1951). La sociologie du tourisme. Zeitschrift für Fremdenverkehr, 6 (2), 73–76.
• Rátz, T. (2014). Crossdisciplinarity or tourismology? The scientific identity of tourism in Hungary. W: L. Butowski (red.), Searching for the scientific identity of tourism research (s. 35–57). Warszawa: Warsaw School of Tourism and Hospitality Management.
• Ratzel, F. (1882). Anthropogeographie Grunzüge oder der Anwendung der Erdkunde auf die Geschichte. Stuttgart: J. Engelhorn.
• Savelli, A. (2009). Tourism in Italian sociological thaught and study. W: G. Dann, G. Liebman Parrinello (red.), The sociology of tourism. European origins and developments (s. 131–168). Bingley UK: Emerald Group Publishing Limited.
• Schullern-Schrattenhofen, H. von (1911). Frendemverkehr und Volkswirtscahft. Jahrbücher für Nationalökonomie und Statistik Zeitschriftenheft, 4, 433–491. DOI: https://doi.org/10.1515/jbnst-1911-0130
• Simmel, G. (1908). Soziologie. Untersuchungen über die Formen der Vergesellschaftung. Berlin: Duncker & Humblot.
• Smith, M. (1998). Social science in question. Towards a post-disciplinary framework. Londyn: Sage.
• Spode, H. (2009). Tourism research and theory in German- speaking countries. W: G. Dann, G. Liebman Parrinello (red.), The sociology of tourism. European origins and developments (s. 65–94). Bingley UK: Emerald Group Publishing Limited.
• Sputz, K. (1919). Die geographischen Bedingungen und Wirkungen des Fremdenverkehrs in Tirol. Praca doktorska. Wiedeń: Uniwersytet w Wiedniu.
• Staszic, S. (1815). O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Warszawa: Drukarnia Rządowa.
• Stradner, J. (1890). Die Förderung des Fremdenverkehrs. Kulturbildern aus Steiermark, 257–288.
• Stradner, J. (1905). Der Fremdenverkehr: Eine folkswirtschaftliche Studie. Graz: Leykam.
• Stringer, B. (1912). Sulla bilanza dei pagamenti fra Italia e l’estero. Rzym: Tipografia nazionale di G. Bertero e C.
• Szczepański, J. (2013). Dyscyplina nauk o polityce. Status teoretyczny i prawny. Pobrane z: https://www.academia.edu/25428238/Dyscyplina_nauk_o_polityce_Status_teoretyczny_i_prawny (20.08.2020).
• Tabacchi, G. (1934). Turismo ed economia. Aspetti economici del fenomeno turistico. Rzym: ENIT.
• Thoms, W. (1952). Die Arten und der Charakter des Fremdenverkehrsbetriebs. W: Handbuch für Fremdenverkehrsbetriebs. Giessen: Hb Thoms.
• Tokarski, Z. (1992). Wydawnictwa Studium Turyzmu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 89, 61–87.
• Towner, J., Wall, G. (1991). History and tourism. Annals of Tourism Research, 18, 71–84. DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(91)90040-I
• Tribe, J. (1997). The indiscipline of tourism. Annals of Tourism Research, 24, 638–654. DOI: https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00020-0
• Tribe, J. (2000). Indisciplined and unsubstantiated. Annals of Tourism Research, 27 (3), 809–813. DOI: https://doi.org/10.1016/s0160-7383(99)00122-X
• Tribe, J. (2006). The truth about tourism. Annals of Tourism Research, 33 (2), 360–381. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2005.11.001
• Tribe, J., Liburd, J.J. (2016). The tourism knowledge system. Annals of Tourism Research, 57, 44–61. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2015.11.011
• Tribe, J., Xiao, H. (2011). Developments in tourism social science. Annals of Tourism Research, 38 (1), 7–26. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2010.11.012
• Troisi, M. (1940). Prima line di una teoria della rendita turistica. Padwa: CEDAM.
• Veblen, T. (1899). The theory of the leisure class. New York: Mac Millan.
• Vidal de la Blache, P. (1922). Principes de géographie humaine. Paris: A. Colin.
• Vukonić, B. (2012). An outline of the history of tourism theory. Source material (for future research). W: C.H.C. Hsu, W.C. Gartner (red.), The Routledge handbook of tourism research (s. 3–27). Londyn: Routledge.
• Walterspiel, G. (1956a). Grundlagen der Betriebswirtschafts lehre des Fremdenverkehrs. Jahrbuch für Fremdenverkehr. Teil I JfF 4. Jg.: 3–13.
• Walterspiel, G. (1956b). Grundlagen der Betriebswirtschafts lehre des Fremdenverkehrs. Jahrbuch für Fremdenverkehr. Teil II JfF 5. Jg.: 3–17.
• Walterspiel, G. (1956c). Grundlagen der Betriebswirtschafts lehre des Fremdenverkehrs. Jahrbuch für Fremdenverkehr. Teil III JfF 5. Jg.: 39–46.
• Warszyńska, J., Jackowski, A. (1978). Podstawy geografii turyzmu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wiese, J. von. (1930). Fremdenverkehr als zwischenmenschliche Beziehungen. Archiv für den Fremdenverkehr, 1, 1–3.
• Wijesinghe, S.N., Mura, P., Bouchon, F. (2017). Tourism knowledge and neocolonialism – a systematic critical review of the literature. Current Issues in Tourism, 22, 1263–1279. DOI: https://doi.org/10.1080/13683500.2017.1402871
• Wyrzykowski, J. (2014). Achievements of geographical sciences in Poland in tourism research. W: L. Butowski (red.), Searching for the scientific identity of tourism research (s. 127–144). Warszawa: Warsaw School of Tourism and Hospitality Management.
• Zollinger, W. (1916). Fremdenverkehr und Zalungsbilanz. Jena: [b.w.]

Identifiers

DOI

10.18778/0867-5856.30.2.03