Zmiany transgranicznego ruchu turystycznego na pograniczu polsko-białoruskim na przykładzie Kanału Augustowskiego

• Authors: Aliaksandr Cyargeenka
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kanał Augustowski jest jedną z wyjątkowych atrakcji turystycznych pogranicza polsko-białoruskiego, znaną z wysokich walorów przyrodniczych, kulturowo-historycznych oraz turystycznych. Od początku XXI w., po całkowitej renowacji oraz po otwarciu zarówno rzecznego (2005 r.), jak i drogowego (2017 r.) przejścia Rudawka–Lesnaja, obserwuje się wielokrotny wzrost granicznego ruchu turystycznego w obrębie przestrzeni turystycznej Kanału Augustowskiego. Z jednej strony artykuł ma być próbą wypełnienia luki badawczej związanej z aktualną analizą struktury i dynamiki natężenia ruchu granicznego pod kątem zróżnicowania kraju pochodzenia turystów, sezonowości oraz wyboru rodzaju ruchu – rzecznego (środkiem pływającym) bądź drogowego (rowerem lub pieszo). Z drugiej strony opracowanie stanowi kontynuację badania wpływu złagodzenia reżimu granicznego na Białorusi (wprowadzenie stref bezwizowych) na wielkość ruchu turystycznego. Analizę czynników oddziałujących na transgraniczny ruch turystyczny na Kanale Augustowskim wykonano na różnych poziomach – lokalnym, regionalnym, krajowym oraz międzynarodowym – za pomocą podejścia wieloskalowego (multi-scalar). Poza tym zorganizowano badania terenowe, podczas których zastosowano metodę obserwacji uczestniczącej, a także wykorzystano metodę analizy danych statystycznych, pochodzących z raportów polskiej Straży Granicznej. Wyniki badań wskazują na to, że najwięcej turystów korzystających z przejścia granicznego Rudawka–Lesnaja pochodzi z Polski i Białorusi, natomiast mniejszy udział mają podróżni z Litwy, Rosji oraz Niemiec. Polacy najczęściej wybierają możliwość rzecznego przekroczenia granicy, Białorusini zaś preferują tryb drogowy.

Keywords

PL

Kanał Augustowski; ruch graniczny; strefy bezwizowe; turystyka; Polska; Białoruś

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Turyzm
• Year: 2021
• Volume: 31
• Issue: 1
• Pages: 59-69

Dates

published

2021-06-25

Contributors

author

Aliaksandr Cyargeenka

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN, Zakład Geografii Miast i Ludności

• https://orcid.org/0000-0002-9714-4128

References

• Around Augustów Canal (2018). Białystok: Augustvelo.
• Batura, W. (tekst), Mikos, M., Szlaszyński, J. (współpr.) (2005). Kanał Augustowski: wspólne dziedzictwo i przyszłość. Augustów: Zarząd Powiatu.
• Ber, A., Graniczny, M., Kowalski, Z., Marks, L., Urban, H. (2007). Kanał Augustowski jako przykład dziedzictwa historycznego, technicznego i przyrodniczego [The Augustów Canal as an example of historical, technical and natural heritage]. Przegląd Geologiczny, 55 (9), 765–769.
• Bobowska, M. (2018). Turystyka bezwizowa pomiędzy Polską a Białorusią z punktu widzenia studentów z miasta Białegostoku i okolic – korzyści oraz szanse. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 189–200). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
• Bogusz, T., Sialverstava, S. (2018). Wielokulturowość polsko-białoruskiego pogranicza: aspekt turystyczny. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 69–78). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
• Cudowski, A., Górniak, A. (2008). Przyrodnicze uwarunkowania funkcjonowania Kanału Augustowskiego i jego hydrochemia. W: E. Jekatierynczuk-Rudczyk, M. Stepaniuk (red.), Rozwój obszarów przyrodniczo cennych (s. 165–176). Białystok: Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
• Cyargeenka, A., Więckowski, M. (2020). Expanding transboundary tourist space – The growing significance of the Augustów Canal. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 12 (Special Issue 1), 130–138. https://doi.org/10.29359/BJHPA.12.Spec.Iss1.15
• Eberhardt, P. (1996). Propozycja wydzielenia regionów współpracy na wschodnim pograniczu Polski. W: A. Miszczuk, R. Wiśniewski (red.), Informacyjno-infrastrukturalne uwarunkowania współpracy transgranicznej. Vol. 2 (s. 85–88). Lublin: Norbertinum.
• Górewicz, J. (1974). Opowieść o Kanale Augustowskim. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i turystyka”.
• Górewicz, J., Orłowski, B. (1973). Kanał Augustowski: 150 lat. Augustów: Towarzystwo Miłośników Ziemi Augustowskiej.
• Kałuski, S. (2016). Trójstyki granic politycznych. Zróżnicowanie cech i funkcji. Czasopismo Geograficzne, 87 (2), 101–115.
• Kolosov, V., Więckowski, M. (2018), Border changes in Central and Eastern Europe: An introduction. Geographia Polonica, 91 (1), 5–16. https://doi.org/10.7163/GPol.0106
• Kopciała, J. (red.) (2000a). Kanał Augustowski: od Biebrzy do Niemna. Augustów–Suwałki: Wydawnictwo Hańcza.
• Kopciała, J. (red.) (2000b). Kanał Augustowski: Szlak wodny Euroregionu Niemen. Augustów–Suwałki: Urząd Miejski, „Hańcza”.
• Kowalczyk, A. (2014). Fenomenologia przestrzeni turystycznej. Turyzm/Tourism, 24 (1), 9–15. https://doi.org/10.2478/tour-2014-0001
• Kowalewska, P., Słoma, A. (2015). Euroregion Niemen jako przykład współpracy transgranicznej. W: J. Grabowiecki (red.) Współpraca transgraniczna na wschodnim pograniczu Polski (s. 145–153). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Kudžmaitė, G. (2019). Before, during and after crossing the border: Narrating the ‘visa-free Grodno’. Visual Studies. 34 (2), 148–163. https://doi.org/10.1080/1472586X.2019.1654910
• Kul-Sialverstava, S. (2014). Pamięć historyczna mieszkańców pogranicza białorusko-polskiego. W: K. Snarski, A. Żulpa (red.), W krainie wielu tradycji. Badania etnograficzne na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim w XX i początkach XXI wieku (s. 120–136). Suwałki: Wydawnictwo Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
• Lenart, W. (2008). Zakres możliwej transgranicznej współpracy Białorusi, Litwy, Polski, Rosji i Ukrainy w dziedzinie gospodarki przestrzennej, zrównoważonego rozwoju oraz promocji regionalnej z uwzględnieniem założeń zielonych płuc Europy i ze szczególnym uwzględnieniem Kanału Augustowskiego. W: L. Witold, A. Zelenkov, Kanał Augustowski i współczesna ekoturystyka (s. 277–295 ). Pułtusk–Mińsk–Grodno: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku.
• Marin, A. (2011). From breach to bridge: The Augustów Canal, an ecotourism destination across the EU’s border with Belarus. Articulo. Pobrane z: https://journals.openedition.org/articulo/1705 (10.06.2020). https://doi.org/10.4000/articulo.1705
• Marin, A. (2017). Of barriers, breaches and bridges. Cross-border ecotourism and the prospect of horizontal governance acting as a bridge in Belarus–EU neighbourhood relations. W: I. Liikanen, J.W. Scott, T. Sotkasiira (red.), The EU’s Eastern neighbourhood. Migration, borders and regional stability (s. 115–133). Londyn–Nowy Jork: Routledge.
• Otwierając białoruskie pogranicze. Kanał Augustowski i Grodno (2018). Grodno: Centrum Informacji turystycznej w Grodnie.
• Pogranicze białoruskie do wypoczynku i podróży. Kanał Augustowski i Grodno (2018). Grodno: Centrum Informacji turystycznej w Grodnie.
• Pozlevich, T. (red.) (2016). Augustovski Channel/Kanał Augustowski. Mińsk: PrestigeIzdatReklama.
• Roman, A., Sawośko, K., Żendzian, J., Niesteruk, P. (2018). Motywy podróżowania na pograniczu polsko-białoruskim. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 171–188). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
• Romanowa, O.S., Szirokowa, V.A., Ozierowa, N.A., Czesnow, V.M., Sobisiewicz, A.V. (2018). Augustow Canal as the monument of hydraulics and the objects of heritage tourism. Acta Geographica Silesiana, 12/3 (31), 37–44.
• Rutkowski, M. (2017). Water canal system in projects, activities and reports of Polish authorities in the 1830s–1860s. Scientific Journal of Silesian University of Technology. Series Transport, 94, 211–227. https://doi.org/10.20858/sjsutst.2017.94.19
• Sialverstava, S., Bogusz, T. (2018). Szlaki turystyczne w województwie podlaskim. W: S. Sialverstava, A. Roman, J. Zuzda (red.), Promocja turystyki na pograniczu polsko-białoruskim (s. 121–134). Białystok: Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku.
• Sialverstava, S., Bogusz, T., Roman, M. (2018). Tourism development in the Belarusian part of the Augustow Canal. Turystyka i Rozwój Regionalny, 9, 63–70. https://doi.org/10.22630/TIRR.2018.9.7
• Stasiak, A., Włodarczyk, B. (2008). Transgraniczne produkty turystyczne. W: Trаnskоrdоnnе spìvrоbìtnictvо âk fаktоr аktivìzаcìї êvrоìntеgrаcìjnìch prоcеsìv, Маtеrìаli XVII Мìžnаrоdnої nаukоvо-prаktičnої kоnfеrеncìї (s. 336–338). Čеrnìvcì 6–7 trаvnâ 2008 roku.
• Stoffelen, A., Ioannides, D., Vanneste D. (2017). Obstacles to achieving cross-border tourism governance: A multi-scalar approach focusing on the German–Czech borderlands. Annals of Tourism Research, 64, 126–138. https://doi.org/10.1016/j.annals.2017.03.003
• Suliga, J. (1996). Polsko-białoruska współpraca przygraniczna w dziedzinie planowania przestrzennego. W: A. Miszczuk, R. Wiśniewski (red.), Informacyjno-infrastrukturalne uwarunkowania współpracy transgranicznej. Tom 2 (s. 89–92). Lublin: Norbertinum.
• Tourist Passport (2018). Białystok: Augustvelo.
• Więckowski, M. (2010a). Specific features of development of tourism within the areas neighbouring upon the Polish Eastern border, European Union external and internal borders – interactions and networks. Europa XXI, 20, 101–115. https://doi.org/10.7163/Eu21.2010.20.8
• Więckowski, M. (2010b). Tourism development in the borderlands of Poland. Geographia Polonica, 83 (2), 67–81. https://doi.org/10.7163/GPol.2010.2.5
• Więckowski, M. (2014). Przestrzeń turystyczna – próba nowego spojrzenia. Turyzm/Tourism, 24 (1), 17–24. https://doi.org/10.2478/tour-2014-0002
• Więckowski, M., Cyargeenka, A. (2019). Wpływ złagodzenia reżimu granicznego na Białorusi na wielkość ruchu turystycznego – wstęp do badań. Przegląd Geograficzny, 91 (4), 589–608. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.4.8
• Włodarczyk, B. (2014). Przestrzeń w turystyce, turystyka w przestrzeni – o potrzebie podziałów i klasyfikacji. Turyzm/Tourism, 24 (1), 25–35. https://doi.org/10.2478/tour-2014-0003
• Yeliseyeu, A. (2017). Die neue Visaregelung. Langsam und mit Einschränkungen öffnet sich Belarus Reisenden aus dem Westen. Belarus-Analysen, 32, 2–6. https://doi.org/10.31205/BA.032.01
• Zichner, H., Beurskens, K., Miggelbrink, J., Bruns, B. (2017). Vor, an und hinter der Grenzlinie – Praktiken von Kontrollierenden und Kontrollierten. W: J. Miggelbrink (red.), Grenze aushandeln: eine Untersuchung zur östlichen Schengengrenze 2007–2009 (s. 116–121). Leipzig: Leibniz-Institut für Länderkunde.

Identifiers

DOI

10.18778/0867-5856.31.1.07