‘Jews to Madagascar’: Poland in the face of ethnical problems in the 1930s

• Authors: Zofia Trębacz

Abstracts

EN

The idea of deporting the Jewish population of Europe was part of a modern anti-Semitism. Poland was no exception in this regard. Under the influence of other countries implementing anti-Jewish laws, also Polish anti-Semitism became more radical. After 1935, such postulates were openly expressed as the policy of the Polish government has changed its character – from state to national. Additionally, due to the global economic crisis the idea began to be taken far more seriously not just in national Catholic circles. The resettlement of Jews was seen as the way to reduce unemployment and to ‘Polonise’ Polish cities, as masses of poor peasants could replaced the Jewish workers as far as trade and craftsmanship were concerned. The authors of immigration plans for European Jews suggested evacuating them most willingly to uncivilised countries – including Madagascar (a French colony) – due to the fact that their lands were either not used at all or only used to an insufficient and inadequate extent. In Poland, the idea was first adopted in 1926 as a solution to the problem of overpopulation in rural areas. However, the conditions on the island did not allow settlement and soon the idea fell through. Yet it came back a decade later as a proposal of deporting exclusively Polish Jews. At the time, the project was taken much more seriously and in 1937 the Polish government commissioned a task force to examine the possibility of settling in Madagascar and to evaluate the island’s potential, in particular its climate and labour conditions. But the reports of the commission members were full of contradictions and the French were showing growing caution on the matter.

Keywords

EN

anti-Semitism; emigration; France; Jews; Madagascar

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: European Spatial Research and Policy
• Year: 2021
• Volume: 28
• Issue: 1
• Pages: 9-24

Dates

published

2021

Contributors

author

Zofia Trębacz

• The Emanuel Ringelblum Jewish Historical Institute, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000000259210411

References

• ‘À propos d’un projet d’établissement d’israélites dans les colonies françaises’, Le Petit Parisien 16 Jan 1937, 21872, p. 2.
• BRECHTKEN, M. (1997), Madagaskar für die Juden. Antisemitische Idee und politische Praxis 1885–1945, Munich. https://doi.org/10.1524/9783486594416
• BROWNING, Ch. R. (2012), Geneza „ostatecznego rozwiązania”. Ewolucja nazistowskiej polityki wobec Żydów. Wrzesień 1939 – marzec 1942, Krakow.
• CAŁA, A. (2012), Żyd – wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Warsaw.
• CARON, V. (1999), Uneasy Asylum: France and the Jewish Refugee Crisis, 1933–1942, Stanford.
• DRYMMER, W. T. (1968), ‘Zagadnienie żydowskie w Polsce w latach 1935–1939’, Zeszyty Historyczne, 13, pp. 55–75.
• ‘Emigracja żydowska’, Polska Informacja Polityczna, 5 Aug 1936, 20, pp. 1–3.
• HEVESI, E. (1941), Hitler’s Plan for Madagascar, New York.
• KIJEK, K. (2018), ‘Zanim stał się Przytyk. Ruch narodowy a geneza zajść antyżydowskich w wojewódzkie kieleckim w latach 1931–1935’, Zagłada Żydów. Studia i Materiały, 14, pp. 45–79. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.60
• KIJEK, K., MARKOWSKI, A. and ZIELIŃSKI, K. (eds.) (2019), Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 2: Studia przypadków (do 1939 roku), Warsaw.
• ‘Kolonie, emigracja i kwestia żydowska na tle dyskusji budżetowej’, Czas, 13 Jan 1937, 13, p. 1.
• KORZEC, P. (1980), Juifs en Pologne. La question juive pendant l’entre-deux-gerres, Paris.
• LANDAU-CZAJKA, A. (1993), ‘Rozwiązanie kwestii żydowskiej w Polsce w świetle prasy katolickiej lat międzywojennych’, Dzieje Najnowsze, 1, pp. 1–13.
• LASKOWSKA-GIELO, J. (2000), ‘Pogrom w Mińsku Mazowieckim (czerwiec 1936)’, Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, 196, pp. 485–495.
• ‘Madagaskar’, Polska Informacja Polityczna, 23 Dec 1937, pp. 38, 79.
• MATHIEU, A. (2011), ‘Le Projet „Madagascar”. Une tentative de colonisation juive les décideurs français (1936–1939)’, Revue d’histoire diplomatique, pp. 157–180.
• MENDELSOHN, E. (1987), The Jews of East Central Europe Between the World Wars, Bloomington.
• MICHLIC-COREN, J. (2000), ‘Anti-Jewish Violence in Poland 1918–1939 and 1945–1947’, Polin. A Journal of Polish-Jewish Studies, 13, pp. 34–61. https://doi.org/10.2307/j.ctv36zp8z.8
• MIEDZIŃSKI, B. (2010), ‘Uwagi w sprawie żydowskiej’ [in:] MICHNIK, A. (ed.), Przeciw anty-semityzmowi 1936–2009, 1, Krakow.
• ‘Mission étrangère de Madagascar verra sans plaisir’, La Tribune de Madagascar et Dépendences, 31 Jul 1937, p. 1.
• MODRAS, R. (2004), Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933–1939, Krakow.
• ‘Obyż jak najprędzej! Osadnictwo Żydów w koloniach francuskich. Madagaskar, Nowa Kaledonia, Guyana’, Warszawski Dziennik Narodowy, 17 Jan 1937, 17, p. 2.
• ORMICKI, W. (1937), Warunki i możliwości emigracji żydowskiej, Warsaw.
• PARUCH, W. (1997), Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego (1926–1939), Lublin.
• PASZTOR, M. (1998), ‘Położenie mniejszości żydowskiej w Polsce w świetle francuskiej korespondencji dyplomatycznej z lat 1921–1939’, Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, 4, pp. 3–19.
• PAWŁOWSKI, S. (1937), O emigracji Żydów z Polski i o ich kolonizacji, Warsaw.
• ‘Problem Żydów w Europie Wschodniej w oświetleniu min. Becka. Sama Palestyna nie wystarcza dla przyjęcia nadwyżki ludności żydowskiej w Polsce’, Czas, 12 Jan 1937, 12, p. 7.
• ‘Projekt osadzenia Żydów w koloniach francuskich. Narady przedstawicieli organizacji żydowskich z francuskim ministrem kolonii’, Czas, 18 Jan 1937, 18, p. 2.
• RUDNICKI, S. (1987), ‘From “Numerus Clausus” to “Numerus Nullus”, Polin. A Journal of Polish-Jewish Studies, 2, pp. 246–268. https://doi.org/10.2307/j.ctv1rmh41.16
• RUDNICKI, S. (2008), Równi, ale niezupełnie, Warsaw.
• SKRZYPEK, A. (1995), ‘W kręgu koncepcji Międzymorza i taktyki balansowania (maj 1935 – wrzesień 1938)’ [in:] ŁOSSOWSKI, P. (ed.), Historia dyplomacji polskiej, IV, 1918–1939, Warsaw.
• WALICKI, J., SITAREK, A., TRĘBACZ, M., TRĘBACZ, Z., KUCNER, M., RADZISZEWSKA, K., WIATR, E., JAWORSKI, Ł. and ZAWILSKI, P. (eds.) (2012), Sprawozdania sytuacyjne wojewody łódzkiego. Rok 1939. Legalny ruch polityczny i narodowościowy. Część 2, Łódź.
• TOMASZEWSKI, J. (1985), Rzeczpospolita wielu narodów, Warsaw.
• TOMASZEWSKI, J. (1994–1995), ‘Rząd Rzeczypospolitej Polskiej wobec emigracji Żydów (interpelacje poselskie i odpowiedzi premiera)’, Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, 2–4, pp. 99–111.
• TOMASZEWSKI, J. (1998), Preludium Zagłady. Wygnanie Żydów polskich z Niemiec w 1938 roku, Warsaw.
• TRĘBACZ, Z. (2017), ‘Prasa katolicka drugiej połowy lat trzydziestych wobec idei masowej emigracji żydowskiej z Polski’, Studia Historica Gedanesia, VIII: PARS IN TOTO. Mniejszości w ciągu dziejów, pp. 281–302.
• WATT, S. L. (2008), Constructions of Minority Identity in Late Third Republic France, Iowa.
• Wuj z Baranowa, ‘Skrzynka do listów’, Przewodnik Katolicki, 1935, 48, p. 775.
• YAHIL, L. (1974), ‘Madagascar – Phantom of a Solution for the Jewish Question’ [in:] VAGO, B. and MOSSE, G. L. (eds.), Jews and Non-Jews in Eastern Europe 1918–1945, New York.
• ‘Żydzi na Madagaskar’, Warszawski Dziennik Narodowy, 18 Jan 1937, 18, p. 3.
• ŻYNDUL, J. (1994), Zajścia antyżydowskie w Polsce w latach 1935–1937, Warsaw.

Identifiers

DOI

10.18778/1231-1952.28.1.01

Biblioteka Nauki

1892139