Rafy procesu rewitalizacji – teoria i polskie doświadczenia

• Authors: Aleksandra Jadach‑Sepioło

Title variants

Rafy procesu rewitalizacji – teoria i polskie doświadczenia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polskie doświadczenia rewitalizacyjne sięgają początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, rewaloryzacyjne, szeroko uznane w światowej literaturze przedmiotu i praktyce konserwatorskiej, są zaś odleglejsze. Wraz z kolejnymi zmianami podejścia do rewitalizacji polskie gminy miały możliwość poznania pełnego spektrum znaczenia terminu „rewitalizacja” i nauczenia się jego stosowania. Obserwacja tych doświadczeń pokazuje, że oprócz pozytywnych zmian często występują i ciemne strony, których skutki najczęściej odczuwają najbardziej potrzebujący mieszkańcy i inni interesariusze na obszarach zdegradowanych. Celem artykułu jest przedstawienie zagrożeń związanych z procesem rewitalizacji oraz ich usystematyzowanie w świetle teorii i dotychczasowych, ponaddwudziestoletnich doświadczeń polskich miast. Artykuł zakończą rekomendacje dotyczące potrzeby ewolucyjnych zmian podejścia do rewitalizacji, które mogą ograniczyć ekspozycję mieszkańców na negatywne skutki procesów rewitalizacyjnych.

EN

Polish urban regeneration experience dates back to the early 1990s. However Polish conservation and heritage valorisation practice, widely recognized in the world, can be dated back to the period of the communist era. Due to the subsequent amendments of the approach to the regeneration processes Polish municipalities have had the opportunity to explore the full spectrum of the meaning of the term “regeneration” and to learn how to use it. Their experiences show that not only positive but also negative changes have taken place. The negative effects of urban regeneration processes have mainly touched the most vulnerable inhabitants and other stakeholders of the degraded areas. The article presents risks associated with the urban regeneration and its systematization in light of the theory as well as the Polish experience followed by recommendations for evolutionary changes that can limit the exposure of Polish city residents to the negative effects of the process.

Keywords

PL

rewitalizacja; program rewitalizacji; ustawa o rewitalizacji; dobre i złe praktyki; rewitalizacja; program rewitalizacji; ustawa o rewitalizacji; dobre i złe praktyki

EN

urban regeneration; regeneration programme; Regeneration Law; good and bad practices

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Gospodarka w Praktyce i Teorii
• Year: 2017
• Volume: 49
• Issue: 4

Dates

published

2018-06-18

Contributors

author

Aleksandra Jadach‑Sepioło

• Szkoła Główna Handlowa, Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, Katedra Miasta Innowacyjnego

References

• Andersson R., ‘Breaking Segregation’ – Rhetorical Construct or Effective Policy? The Case of the Metropolitan Development Initiative in Sweden, „Urban Studies” 2006, vol. 43, nr 4.
• Andritzky M. (red.), Stadtsanierung oder Stadtzerstörung?, [w:] H. Glaser, Urbanistik – Neue Aspekte der Stadtentwicklung, C.H. Beck’sche Verlagsbuchhandlung, München 1974.
• Ashworth G.J., Heritage planning: conservation as the management of urban change, Geo Pres, Groningen 1991.
• Biliński T., Studia programowe i metody realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych, „Sprawy Mieszkaniowe” 2001, nr 1–2.
• Billert A., Centrum Staromiejskie w Żarach; problemy, metody i strategie rewitalizacji, maszynopis, Słubice 2004.
• Carpenter J., Addressing Europe’s Urban Challenges: Lessons from the EU Urban Community Initiative, „Urban Studies” 2006, vol. 43, nr 12.
• Cęckiewicz W. (red.), Rola i funkcja zespołów zabytkowych w rozwoju przestrzennym miast, aglomeracji i regionów, raport z badań w ramach problemu międzyresortowego „Rewaloryzacja zespołów zabytkowych na tle rozwoju miast”, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1989.
• Chojecki S., Problemy przebudowy starych dzielnic mieszkaniowych, „Miasto” 1973, nr 3.
• Couch C., Urban Renewal. Theory and Practice, Macmillan, London 1990.
• Donnison D., The Challenge of Urban Regeneration for Community Development, „Community Development Journal” 1993, vol. 28, nr 4.
• Dyspersja, Kierunki i zasady wspierania działań społecznych ukierunkowanych na aktywizację społeczną i gospodarczą zdegradowanych obszarów miejskich w subregionalnych i regionalnych ośrodkach rozwojowych województwa pomorskiego w kontekście perspektywy fi nansowej UE 2014–2020, badanie na zamówienie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Warszawa 2013.
• Jacquier C., On Relationship between Integrated Policies for Sustainable Development and Urban Governance, „Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie” 2005, vol. 96, nr 4.
• Jadach‑Sepioło A., Płachecki T., Analiza zagrożeń dla procesu rewitalizacji Strefy Wielkomiejskiej w Łodzi. Raport, Urząd Miasta Łodzi, Łódź 2015.
• Janas K., Jarczewski W., Wańkowicz W., Model rewitalizacji miast, tom X, seria „Rewitalizacja miast polskich”, Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2010.
• Kaczmarek S., Rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Nowy wymiar w rozwoju miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2001.
• Kanclerz F., Ochrona historycznych układów miejskich – postulaty konserwatorskie, BMIOZ, Warszawa 1967.
• Kozłowski S., Wojnarowska A., Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich. Zagadnienia teoretyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.
• Majer A., Miasta Ameryki. Kryzys i polityka odnowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Monheim H., Stadterneuerung in Klein‑ und Mittelstädten – Ein Plädoyer für die Behutsamkeit, „Informationen zur Raumentwicklung” 1985, H. 9.
• Muzioł‑Węcławowicz A., Rewitalizacja dzielnic śródmiejskich, [w:] W. Jarczewski (red.), Przestrzenne aspekty rewitalizacji. Śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe, tom IV, seria „Rewitalizacja miast polskich”, Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2009.
• Noworól A., Planowanie rozwoju terytorialnego w skali regionalnej i lokalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• Ostrowski W., Zespoły zabytkowe a urbanistyka, Arkady, Warszawa 1980.
• Palicki S., Rewitalizacja na tle innych przejawów odnowy miast, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości” 2007, vol. 15, nr 1–2.
• Roberts P., The Evolution, Definition and Purpose of Urban Regeneration, [w:] P. Roberts, H. Sykes, Urban Regeneration: A Handbook, Sage, London 2000.
• Skalski K., Francuski model rehabilitacji zasobów mieszkaniowych. Propozycja zastosowania w Polsce, „Sprawy Mieszkaniowe” 1994, nr 4.
• Skalski K., Projekty i programy rewitalizacji w latach 2000–2006. Studium przypadków, Stowarzyszenie „Forum Rewitalizacji”, Kraków 2006.
• Skiba J., Rewaloryzacja zespołów mieszkaniowych Krakowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976.
• Topczewska T., Siemiński W., Urban revitalisation in Poland, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa 2013.
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r., poz. 1777).
• Warzywoda‑Kruszyńska W., Jankowski B., Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
• Ziobrowski Z., Domański B., Rewitalizacja miast polskich jako sposób zachowania dziedzictwa materialnego i duchowego oraz czynnik zrównoważonego rozwoju. Podsumowanie projektu, tom XIII, seria „Rewitalizacja miast polskich”, Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2010.
• Ziobrowski Z., Ptaszycka‑Jackowska D., Rębowska A., Geissler A., Rewitalizacja, re‑habilitacja, restrukturyzacja. Odnowa miast, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Oddział w Krakowie, Kraków 2000.
• Ziobrowski Z. (red.), Założenia polityki rewitalizacji w Polsce, tom IX, seria „Rewitalizacja miast polskich”, Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2010.
• Zuziak Z., Strategie rewitalizacji przestrzeni śródmiejskiej, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Kraków 1998.

Identifiers

DOI

10.18778/1429-3730.49.02