Dziewiętnastowieczne edycje literatury staropolskiej a światopogląd polskiego modernizmu. Rekonesans

• Authors: Marta M. Kacprzak

Title variants

Dziewiętnastowieczne edycje literatury staropolskiej a światopogląd polskiego modernizmu. Rekonesans

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

1890–1918 was a time of intensive development of editorial works on literary texts, continuing workshop and ideological explorations in publishing work that started in the early nineteenth century. Chief editorial tasks and objectives were defined, principles were developed and a growing number of new editions of Old Polish works were made available. Did introducing them into readership and social awareness contributed to changing the outlook of the modernist era? Did historical phenomena, national traditions and myths found in traditional Polish literary works became a component of the modernist worldview thanks to those editions? The article is an invitation to examine an important aspect of publishing movement of 1890–1918, arguing that finding an answer to the question about the place of editions of Old Polish literature in the cultural and literary life as well as intellectual and artistic profile of Polish modernism may contribute to its specificity being recognised within European culture.

Keywords

PL

literatura staropolska – recepcja; edytorstwo – historia; historia książki – XIX wiek; literatura staropolska – recepcja; edytorstwo – historia; historia książki – XIX wiek

EN

Old Polish literature – reception; editing – history; story of the book – nineteenth century

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2016
• Volume: 33
• Issue: 3
• Pages: 109-136

Dates

published

2017-05-29

Contributors

author

Marta M. Kacprzak

• Uniwersytet Warszawski, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Zbiorów XIX wieku

References

• Baryka Piotr, Z chłopa król. Komedya dworska (1637), wyd. Ludwik Bernacki, Akademia Umiejętności, Kraków 1904, „Biblioteka Pisarzów Polskich”, nr 49.
• Berent Wacław, Źródła i ujścia nietzscheanizmu, „Chimera” 1905, t. IX, z. 25, s. 118–139.
• Brandes Georg, Umysły współczesne. Portrety literackie XIX wieku, przeł. M. Posner-Garfein, t. 2, Redakcja „Głosu”, Warszawa 1894.
• Bukowiński Władysław, Przegląd teatralny, „Prawda” 1907, nr 44, s. 521–522.
• Burckhardt Jacob, Kultura odrodzenia we Włoszech, tłum. wg III wydania, popr. przez L.[udwiga]. Geigera, przez L.[udwikę] M.[ycielską], t. I, Spółka Wydawnicza Polska, Kraków 1895, t. II, Spółka Wydawnicza Polska, Kraków 1897.
• Chlebowski Bronisław, Indywidualizm jako czynnik rozwoju artyzmu polskiego w wieku XVI, w: Prawda. Książka zbiorowa dla uczczenia dwudziestopięcioletniej działalności Aleksandra Świętochowskiego. 1870–1895, Księgarnia H. Altenberga – K. Grendyszyński, Lwów–Petersburg 1899, s. 80–93.
• Chmielowski Piotr, Z czasów Odrodzenia (Jacob Burckhardt „Kultura Odrodzenia we Włoszech”), „Kurier Codzienny” 1897, nr 307, s. 2.
• Cysewski Kazimierz, Między historią badań literackich a teorią literatury, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2002.
• Cysewski Kazimierz, Z zagadnień literaturoznawstwa polskiego doby pozytywizmu 1860–1914, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Słupsk 1986.
• Czachowski Kazimierz, Obraz współczesnej literatury polskiej, t. II, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów 1934.
• Daszyńska Zofia, Nietzsche – Zarathustra. Studium literackie, Drukarnia Narodowa F.K. Pobudkiewicza, Kraków 1896.
• De morte prologus i żale konającego, wyd. Jan Rozwadowski, Akademia Umiejętności, Kraków 1903, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie”, t. I.
• Fidelus Michał, O wydawnictwach staropolskich tekstów literackich przed rokiem 1918, „Ruch Literacki” 1971, z. 1, s. 45–50.
• Galli Anonymi chronicon, wyd. Stanisław Kętrzyński, Ludwik Finkel, Lwów 1899, „Fontes rerum Polonicarum in usum scholarum”, t. 1.
• Geiger Ludwig, Odrodzenie i humanizm we Włoszech i Niemczech, przeł. S. Mieczyński, druk. S. Lewentala, Warszawa 1896.
• Glass Grzegorz, Wizerunek człowieka w r. 1906 w Polsce poczciwego. Pamiętnik śp. Wiesława Wrony, przemysłowca, kupca, obywatela, wyborcy, [s.n.], Kraków 1908.
• Górski Konrad, Jan Kasprowicz. Studia, PIW, Warszawa 1977.
• Górski Konrad, Rozważania teoretyczne. Literatura, muzyka, teatr, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1984.
• Hahn Wiktor, Bibliografia o Mikołaju Reju za rok 1905, „Pamiętnik Literacki” 1905, s. 569–578.
• Kacprzak Marta M., Edycje literatury staropolskiej w życiu Polaków XIX w. na przykładzie wydań „Zwierciadła” Mikołaja Reja, w: Na co dzień i od święta. Książka w życiu Polakóww XIX–XXI wieku, red. nauk. A. Chamera-Nowak, D. Jarosz, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2015, s. 71–90.
• Kasprowicz Jan, Marchołt gruby a sprośny. Jego narodzin, życia i śmierci misterium tragikomiczne, Gubrynowicz, Lwów 1920.
• Kętrzyński Stanisław, Gall-Anonim i jego kronika, Akademia Umiejętności, Kraków 1898.
• Komedya rybałtowska z r. 1615 i Sołtys z Klecha z r. 1616, wyd. Teodor Wierzbowski, Kasa im. J. Mianowskiego, Warszawa 1902, „Biblioteka Zapomnianych Poetów i Prozaików Polskich XVI–XVIII w.”, z. 18.
• Kopij Marta, Friedrich Nietzsche w literaturze i publicystyce polskiej lat 1883–1918. Struktura recepcji, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
• Korzon Krystyna, Ludwik Bernacki, Bibliolog i edytor, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974.
• Kowalczuk Urszula, Powinność i przygoda. Pisarze polscy drugiej połowy XIX wieku wobec kultury renesansu, Wydział Polonistyki UW, Warszawa 2011.
• Kowalczuk Urszula, 1884 – jubileuszowa „renowacja” Kochanowskiego, w: Upominki od narodu. Jubileusze, rocznice, obchody pisarzy, red. T. Budrewicz, P. Bukowski, R. Stachura-Lupa, Muzeum Marii Konopnickiej, Żarnowiec 2010, s. 103–119.
• Kulczycka-Saloni Janina, Maciejewska Irena, Makowiecki Andrzej Z., Taborski Roman, Młoda Polska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Lange Antoni, J. Burckhardt „Kultura Odrodzenia we Włoszech”, „Ateneum” 1896, t. I, z. 3, s. 587–592.
• Lewański Julian, „Odprawa posłów greckich” w teatrach XIX i XX wieku, w: Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety 1530–1980, red. T. Michałowska, PWN, Warszawa 1984, s. 381–392.
• Makowiecki Andrzej Z., Młoda Polska wobec tradycji czarnoleskiej, w: Jan Kochanowski 1584–1984. Epoka – Twórczość – Recepcja, red. J. Pelc, P. Buchwald-Pelcowa, B. Otwinowska, t. 2, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1989, s. 331–342.
• Makowiecki Andrzej Z., Wzajemne związki literatury i sztuk pięknych, w: J. Kulczycka-Saloni, I. Maciejewska, A.Z. Makowiecki, R. Taborski, Młoda Polska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992, s. 209–210.
• Markiewicz Henryk, Polska nauka o literaturze. Zarys rozwoju, PWN, Warszawa 1981.
• Matuszewski Ignacy, Wzniosłość u Słowackiego (Przyczynek do psychologii geniuszu poety), w: Słowacki Juliusz, Dzieła (wydanie ilustrowane), red. F. Hoesick i L. Méyet, t. I, „Wędrowiec”, Warszawa 1903, s. V–XXIV.
• Namerła Witold, Inscenizacje „Odprawy posłów greckich” 1870–1978, „Pamiętnik Teatralny” 1978, z. 3, s. 365–382.
• Niewolak-Krzywda Anna, W kręgu rzeczy czarnoleskiej, Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1987.
• Nowaczyński Adolf, Jegomośćpan Rej w Babinie. Świecka krotofila w trzech sprawach na czterechsetny anniwersarz napisana, W. Wiediger, Kraków 1906.
• Nowaczyński Adolf, Wizerunek Mikołaja Reja z Nagłowic, J. Fiszer, Warszawa 1905.
• Nowosielska-Koźlińska Joanna, Teatr poety. Sztuka dramatopisarska Jana Kasprowicza, [s.n.], Inowrocław 2009.
• Okoń Jan, Wokół jubileuszy Mikołaja Reja (Obchody 400. rocznicy urodzin w Akademii Umiejętności w Krakowie), „Ruch Literacki” 2004, z. 2, s. 155–171.
• Olszewska Maria Jolanta, W poszukiwaniu sensu. Szkice o literaturze polskiej XIX i XX wieku, Wydział Polonistyki UW, Warszawa 2005.
• Pamiętnik zjazdu historyczno-literackiego imienia Jana Kochanowskiego, „Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce, wydawane przez komisję do badań tego zakresu przez Wydział Filologiczny Akademii Umiejętności w Krakowie powołaną”, t. V, Kraków 1886.
• Piotrowska Małgorzata, „Wizerunek Mikołaja Reja z Nagłowic” Adolfa Nowaczyńskiego – źródła kreacji postaci, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2003, nr 6, s. 219–227.
• Podraza-Kwiatkowska Maria, Literatura Młodej Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsza­wa 1992.
• Podstawka Anna, Świat, który się nie kończy. Człowiek i transcendencja w teatrze Jana Kasprowicza, Wydawnictwo KUL, Lublin 2014.
• Pro memoria. Jan Kasprowicz w osiemdziesiątą rocznicę śmierci, red. M. Sosnowski, G. Igliński, Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga, Warszawa 2006.
• Przewóska Maria, Fryderyk Nietzsche jako moralista i krytyk. Studium filozoficzne, H. Cohn, Warszawa 1894.
• Przybyszewski Stanisław, Listy, t. II, „Parnas Polski”, Warszawa 1938.
• Przybyszewski Stanisław, Moja autobiografia, „Wiadomości Literackie” 1928, nr 18, s. 2.
• Przybyszewski Stanisław, Szlakiem duszy polskiej, Ostoja, Poznań 1917.
• Rej Mikołaj, Figliki, wyd. Wiktor Wittyg, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1905.
• Rej Mikołaj, Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego Podług edycyi z r. 1560, wyd. Stanisław Ptaszycki, Księgarnia Polska, Petersburg–Warszawa 1881–1889.
• Rej Mikołaj, Zwierciadło podług wydania pierwszego z roku 1567/8, wyd. Samuel Adalberg, z. 1, E. Wende, Kraków 1897.
• Rej Mikołaj, Zwyerciádło, [red. Jan Czubek, Jan Łoś, Akademia Umiejętności, Kraków 1905].
• Rej Mikołaj, t. 1–2 Żywot człowieka poczciwego, t. 3–4 Spólne narzekanie na niedbałość naszę, A.T. Jezierski, Warszawa 1903, „Biblioteka Dzieł Wyborowych”, nr 263, 268, 273, 308, „Zbiór Pisarzy Polskich” wyd. pod kier. J. Kallenbacha.
• Rozmowy ktore myał Krol Salomon madry z Marchołtem grubym a sprosnym…, wyd. Ludwik Bernacki, nakładem Wydawcy, Haarlem 1913.
• Słownik pracowników książki polskiej, [red. I. Treichel], PWN, Warszawa–Łódź 1972.
• Sosnowski Mirosław, W zgodzie z bytem i przeznaczeniem. Rozważania o osobowości Jana Kasprowicza. Psychologiczny portret twórcy, Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga, Warszawa 2010.
• Sowiński Janusz, Między oryginałem, kopią a falsyfikatem. Polskie edycje faksymilowe, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009.
• Starnawski Jerzy, Kronika edytorstwa naukowego w Polsce, w: tenże, Praca wydawcy naukowego, wyd. 2 poszerz., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1992, s. 147–196.
• Starnawski Jerzy, Refleksje rocznicowe. 1884–1930–1980/1984, w: Jan Kochanowski 1584–1984. Epoka – Twórczość – Recepcja, red. J. Pelc, P. Buchwald-Pelcowa, B. Otwinowska, t. 2, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1989, s. 371–390.
• Taine Hippolyte, Filozofia sztuki, przeł., przypisami i skorowidzem opatrzył A. Sygietyński, druk. S. Lewentala, Warszawa 1896.
• Taine Hippolyte, Podróż po Włoszech, przeł. A. Sygietyński, wyd. nowe, opatrzone objaśnieniami, Księgarnia Powszechna, Warszawa 1908.
• Vaihinger Hans, Filozofia Nietzschego, przeł. K. Twardowski, H. Altenberg – E. Wende, Lwów–Warszawa 1904.
• Weiss Tomasz, Fryderyk Nietzsche w piśmiennictwie polskim lat 1890–1914, PWN, Warszawa 1961.
• Wojciechowski Tadeusz, Szkice historyczne jedynastego wieku, Akademia Umiejętności, Kraków 1904.
• Zapolska Gabriela, Listy, oprac. S. Linowska, t. I, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1970.
• Zawodziński Karol Wiktor, Czterdzieści lat z Kochanowskim, czyli metamorfozy pojęcia poezji, „Twórczość” 1946, z. 5, s. 58–78.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.33.05