Protestanckie konteksty młodopolskiej recepcji duchowości św. Franciszka. Echa myśli Paula Sabatiera

• Authors: Katarzyna Przybyła

Title variants

Protestanckie konteksty młodopolskiej recepcji duchowości św. Franciszka. Echa myśli Paula Sabatiera

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Catholic modernism, an intellectual trend that developed within the Catholic Church in the late nineteenth and early twentieth century, sought to rebuild the Church and to modernise its teaching methods. It combined tradition and modernity, and it was at the level of literature that such link was made – a medium whose effect on religious belief was significant. Due to its reformist tendencies modernism was often called “the new Protestantism.” St. Francis was also the patron of the quest for renewal. A resurgence of interest in the saint was noted in the late nineteenth and early twentieth century among Anglicans, Lutherans, and Protestants. St. Francis represented such qualities that all Christians, regardless of denomination, see as a perfect incarnation of the principles of the Gospel. Protestants (followed by Catholic modernists) portrayed him as a reformer of the thirteenth-century Church and a patron of the “new reformation.” In a natural way, he combined and renewed, or actually restored the teaching of Christ. In the Young Poland era, the approach to St. Francis was largely shaped by the book Life of St. Francis of Assisi by Paul Sabatier. Traces of its reception can be found in most Catholic publications of the period devoted to the life and work of the saint.

Keywords

PL

modernizm katolicki; religijność – XIX wieku; św. Franciszek – w literaturze; modernizm katolicki; religijność – XIX wieku; św. Franciszek – w literaturze

EN

Catholic modernism; religiosity – nineteenth century; St. Francis in literature

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2016
• Volume: 33
• Issue: 3
• Pages: 207-223

Dates

published

2017-05-29

Contributors

author

Katarzyna Przybyła

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Humanistycznych

References

• Berent Wacław, Żywe kamienie, Czytelnik, Warszawa 1958.
• Biliński Krzysztof, Literackie przejawy modernizmu katolickiego w Polsce: o twórczości Franciszka Statecznego, Antoniego Szandlerowskiego i Izydora Wysłoucha, ,Marpress, Gdańsk 1994.
• Bruncz Dariusz, Kult świętych z perspektywy ewangelickiej, http://www.magazyn.ekumenizm.pl/content/article/20120529221009826.htm [dostęp 5.05.2015].
• Brzozowski Stanisław, Wiry, w: tenże, Pod ciężarem Boga, Wiry, Płomienie, posł. M. Wyka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012, s. 119–379.
• Dobroniewski Andrzej ks., Modernizm i moderniści, w: Modernizm potępiony przez papieży, red. Marcin Karas, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz 2010, s. 175–260.
• Jakiel Edward, Młodopolskie portrety biblijne: wybrane zagadnienia i kreacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk–Sopot 2007.
• Jørgensen Johannes, Pielgrzymki franciszkańskie, przeł. Teodora Manteuffel, E. Hösick, Warszawa 1928.
• Karski Karol, Ewangelicko-reformowany Kościół [hasło w:] Religia. Encyklopedia, red. nauk. Tadeusz Gadacz, Bogusław Milerski, aut. marek Ambroży i in., t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 491–494.
• Kasprowicz Jan, Moja pieśń wieczorna, w: tenże, Ginącemu światu. Dzieła, red. Stefan Kołaczkowski, t. IX, Wojciech Meisels, Kraków 1930, s. 109–124.
• Kolbuszewski Jacek, Nurt franciszkański w prozie młodopolskiej, „Litteraria” 2010, t. XXXVIII, s. 83–113, http://www.ifp.uni.wroc.pl/data/files/pub-6162.pdf [dostęp 18.06.2016].
• Leśmian Bolesław, Św. Franciszek z Asyżu, w: tenże, Dzieła wszystkie, Szkice literackie, zebr. i oprac. J. Trznadel, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2011, s. 463–467.
• Maciejewska Irena, Franciszkanizm w poezji Młodej Polski, w: Problematyka religijna w literaturze Pozytywizmu i Młodej Polski. Świadectwa poszukiwań, red. S. Fita, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1993, s. 309–327.
• Paczoska Ewa, Franciszkański projekt dojrzewania w kulturze przełomu XIX i XX wieku, w: Dzieło św. Franciszka z Asyżu: projekcja w kulturze i duchowości polskiej XIX i XX wieku, red. D. Kielak, J. Odziemkowski, J. Zbudniewek, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2004, s. 169–184.
• wp [autorstwo nieustalone], Paul Sabatier – protestant o świętym Franciszku, http://franciszkanie.pl/news.php?id=6165 [dostęp 25.04.2015].
• Pelczar Józef Sebastian bp, Obrona religii katolickiej, http://swiety.krzyz.org/modernizm.htm [dostęp 3.05.2015].
• Pius X, Pascendi Dominici gregis, w: Modernizm potępiony przez papieży, red. M. Karas, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz 2010, s. 47–96.
• Poniatowski Zygmunt, Antoni Szech (I. Wysłouch) i modernizm katolicki w Polsce, w: Studia o modernistach katolickich, red. J. Keller i Z. Poniatowski, PWN, Warszawa 1968.
• Porębowicz Edward, Św. Franciszek z Assyżu, Bronisław Natanson, Warszawa 1899.
• Sabatier Paul, Życie św. Franciszka z Asyżu, przeł. P. Hulka-Laskowski, B. Kotula, Cieszyn 1927.
• Sieniatycki Maciej ks., Modernizm w książce polskiej, http://swiety.krzyz.org/modernizm.htm [dostęp 5.05.2015].
• Staff Leopold, Dokoła ,,Hymnów” Kasprowicza, w: Jan Kasprowicz, oprac. R. Loth, Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1964, s. 257–262.
• Staff Leopold, Wstęp, w: Kwiatki Świętego Franciszka z Asyżu, przekł. i wstęp L. Staff, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2007, s. 3–14.
• Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Todd John Murray, Reformacja, przeł. J.S. Łoś, oprac. i uwagi bibliogr. przeł. T. Szafrański, Pax, Warszawa 1974.
• Trześniowski Dariusz, Modernistyczny wizerunek buntownika, w: Dzieło św. Franciszka z Asyżu: projekcja w kulturze i duchowości polskiej XIX i XX wieku, red. D. Kielak, J. Odziemkowski, J. Zbudniewek, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2004, s. 185–200.
• Witkiewicz Stanisław, Chrześcijaństwo i katechizm, Książnica Polska, Lwów 1920.
• Żynel Apoloniusz Franciszek, Święty Franciszek z Asyżu, Warszawa 1978, Novum, Warszawa 1978.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.33.11