Institutional Censorship in Relation to Catholic Press during the Decline of People’s Republic of Poland (1989–1990)

• Authors: Kamila Kamińska-Chełminiak
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The goal of the article is to present the scope of interventions by the Regional Offices for the Control of Publications and Performances in the Catholic press during the decline of the People’s Republic of Poland (PRL) and the first months of the Republic of Poland, i.e. between January 1989 and April 1990. Initial censorship was a period which preceded the Round Table talks while final censorship ended with the abolition of censorship, i.e. the passing of the act (11 April 1990) on the liquidation of the institutions for the control of publications and performances. The source material for the article were the files of the Main Office of Control of Press, Publications and Shows stored in the Archives of New Records.

Keywords

EN

censorship in the People’s Republic of Poland; catholic press; the Round Table

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2016
• Volume: 37
• Issue: 7
• Pages: 221-235

Dates

published

2017-07-05

Contributors

author

Kamila Kamińska-Chełminiak

• University of Warsaw, Faculty of Journalism, Information and Book Studies

References

• The Central Archives of Modern Records (hereinafter: AAN), Main Office of Control of Press, Publications and Shows (hereinafter: GUKPPiW), Informacje o bieżących ingerencjach w 1989 (2–31.05), ref. no. 2167.
• AAN, GUKPPiW, Informacje o bieżących ingerencjach za rok 1989, Ref. No 2169–2174.
• AAN, GUKPPiW, Informacje o bieżących ingerencjach za rok 1990, Ref. No 2190, pp. 2–16.
• AAN, GUKPPiW, Plany roczne i sprawozdania z ich wykonania (Sprawozdania kwartalne, półroczne i roczne z działalności WUKPPiW) za rok 1958, Ref. No 814.
• Adamowski Janusz, Kozieł Andrzej, Cenzura w PRL, in: Granice wolności słowa, G. Miernik (ed.), KTN, Kielce–Warsaw 1999, p. 57–71.
• Bates John, Cenzura w epoce stalinowskiej, “Teksty Drugie” 2000, issue 1/2, pp. 95–120.
• Blumsztajn Seweryn, Po cholerę toto żyje, “Gazeta Wyborcza” 1990, issue 175, 10 I.
• Bojarski Jerzy Jacek, Gzella Alojzy, Katalog prasy i wydawnictw katolickich, Kerygma, Lublin 1994.
• Cenzura w PRL. Relacje historyków, Z. Romek (ed.), “Neriton”: Instytut Historii PAN, Warsaw 2000.
• Chrapek Jan, Najważniejsze zadania duszpasterskie Kościoła katolickiego w Polsce wobec środków społecznego przekazu, in: Dylematy transformacji prasy polskiej (1989–1993), A. Słomkowska (ed.), Elipsa, Warsaw 1995.
• Drygalski Jerzy, Kwaśniewski Jacek, (Nie) realny socjalizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw 1992, pp. 273–305.
• Dz. U. 1946, No 34 item 210.
• Dz. U. 1981, No 20 item 99.
• Goban-Klas Tomasz, Literacki Gułag. Gławlit, czyli najwyższe stadium cenzury, in: Piśmiennictwo-systemy kontroli-obiegi alternatywne, J. Kostecki, A. Brodzka (eds.), Biblioteka Narodowa, Warsaw 1992, vol. I, pp. 46–59.
• Gogol Bogusław, “Fabryka fałszywych tekstów”. Z działalności Wojewódzkiego, Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Gdańsku w latach 1945–1958, Neriton, Warsaw 2012.
• Hera Janina, Cenzura komunistyczna – dokumenty, “Arcana” 2002, issue 43, pp. 52–58.
• Hera Janina, Narodziny cenzury, “Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, issue 5–6, pp. 111–118.
• Kamińska Kamila, Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk wobec “Tygodnika Powszechnego” na przełomie lat 50. i 60. ub. wieku, “Studia Medioznawcze“ 2013, issue 4, pp. 95–112.
• Kamińska Kamila, Początki cenzury, in: Rok 1948. Między polską droga a projektem uniwersalnym, M. Jabłonowski, W. Jakubowski, T. Krawczak (eds.), Aspra-JR, Warsaw 2013, pp. 225–235.
• Kersten Krystyna, Pisma rozproszone, oprac. T. Szarota, D. Libionka, Instytut Historii PAN, Toruń 2005, pp. 400–406.
• Lepa Adam, Katalog prasy katolickiej w Polsce, Archidiecezjalne Wyd. Łódzkie, Lodz 1994.
• Lepa Adam, Prasa katolicka w Polsce – szanse i zagrożenia, in: Pięciolecie transformacji mediów, A. Słomkowska (ed.), Elipsa, Warsaw 1985.
• Łętowski Maciej, Gdy lżyliśmy ustrój i godziliśmy w sojusze. Cenzura prasowa w PRL na przykładzie katolickiego tygodnika społecznego “Ład”, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010.
• M. P. 1981 r. No 25 item 217.
• Mazowiecki Tadeusz, Sąd nad grubą kreską, “Gazeta Wyborcza” 2009, issue 214, 12 IX.
• Mielczarek Tomasz, Między monopolem a pluralizmem. Zarys dziejów środków komunikowania masowego w Polsce w latach 1989–1997, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, Kielce 1998.
• Mielczarek Tomasz, Prasa Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1989–2004, in: „Media wyznaniowe w Polsce 1989–2004, E. Kossewska, J. Adamowski (eds.), Aspra-Jr, Warsaw 2004, pp. 89–96.
• Paczkowski Andrzej, Cenzura 1946–1949: statystyka działalności, “Zeszyty Historyczne” 1996, issue 116, pp. 22–57.
• Pawlicki Aleksander Kompletna szarość. Cenzura w latach 1965–1972. Instytucja i ludzie, Trio, Warsaw 2001.
• Pepliński Wiktor, Cenzura jako instrument propagandy PRL, in: Propaganda PRL. Wybrane problemy, P. Semków (ed)., Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Gdańsk 2004, pp. 14–21.
• Pietrzkiewicz Iwona, Rogoż Michał, Prewencyjne ingerencje cenzorskie w “Tygodniku Powszechnym” na przełomie lat 40. i 50., “Rocznik Historii Prasy Polskiej“ 2011, issue 1–2, pp. 134–170.
• Rogoż Michał, “Tygodnik Powszechny” w 1949 roku w świetle wtórnych ocen cenzorów Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, “Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy” 2011, issue 3, pp. 107–119.
• Romek Zbigniew, Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944–1970, Neriton: Instytut Historii PAN, Warsaw 2010.
• Romek Zbigniew, Nadzieje na demokratyczną cenzurę w latach 1944–1945, in: Niepiękny wiek XX, B. Brzostek, J. Eisler, D. Jarosz (eds.), Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warsaw 2010, pp. 329–342.
• Sobczak Jacek, Organy kontroli publikacji i widowisk w przededniu ich zniesienia, in: Media a rok 1989. Obraz przemian i nowe zjawiska na rynku, Ł. Szurmiński (ed.), Aspra-JR, Warsaw 2010, pp. 244–249.
• Sonczyk Wiesław, Ingerencje cenzorskie w “Gazecie Wyborczej” od 8 V do 4 VI 1989 r. (próba analizy i oceny), in: Media a rok 1989. Obraz przemian i nowe zjawiska na rynku, Ł. Szurmiński (ed.), Aspra-JR, Warsaw 2010, pp. 7–18.
• Sprawozdanie z Podzespołu ds. Środków Masowego Przekazu (22 marca 1989 r.), in: Materiały pomocnicze do najnowszej historii dziennikarstwa, A. Słomkowska (ed.), Elipsa, Warsaw 1992, vol. XX, pp. 12–25.
• Strzelecka Małgorzata, Cztery cenzorskie kreski – o ingerencjach Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk na łamach “Tygodnika Powszechnego” w latach 1945–1989, in: Obraz, dźwięk i smak w edukacji historycznej, S. Roszak, M. Strzelecka (eds.), Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Torun 2010, pp. 103–119.
• Swacha Piotr, Cenzura komunistyczna instrumentem walki politycznej ze Stanisławem Mikołajczykiem, in: Nie traćcie wiary w lepszą przyszłość: myśl i działalność polityczna Stanisława Mikołajczyka, G. Janusz (ed.), Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warsaw 2007, pp. 235–262.
• Szpor Franciszek, Cenzura prasowa jako blokada w “dialogu kultur” w latach 1981–1990. Treści i motywacje konfiskat cenzorskich dotyczących ZSRR na łamach katolickiego tygodnika “Gość Niedzielny”, in: Polska w Rosji – Rosja w Polsce. Dialog kultur, R. Paradowski, S. Ossowski (eds.), INPiD UAM, Poznan 2003, pp. 161–184.
• Torańska Teresa, Oni, Aneks, London 1985.
• Woźniak-Łabieniec Marzena, Strategie literackie wobec zapisu cenzury. Czesław Miłosz w krajowej prasie i poezji w latach pięćdziesiątych, “Napis” 2009, issue XV, pp. 311–326.
• Woźniak-Łabieniec Marzena, Cenzura w okresie odwilży jako temat tabu, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2013, issue 1, pp. 89–97.
• Woźniak-Łabieniec Marzena, Rytuał w zwierciadle cenzury: Urząd Kontroli jako strażnik kultowego obrazu władzy w początkach Polski Ludowej, “Napis” 2010, issue XVI, pp. 369–384.
• Блюм А.В., Советская цензура в эпоху тоталъного террора 1929–1953, С.-петербург Санкт-Петербург 2000.
• Горяева Т.М., Блицкриг в Польшу, in: Исключить всякие упоминания: очерки истории советской цензуры, Москва 1995.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.37.15